4.
U, bu, shu, o’sha
olmoshlariga –da, -dan, -day, -dagi, -cha
qo‟shimchalari
qo‘shilsa, bitta
n
undoshi orttiriladi: unda, bunda, shuncha, bunday, undagi
Aksincha
men, sen
,
olmoshlariga –ni, –ning, -niki qo‘shimchalari qo‘shilsa, bitta n tushirib
qoldiriladi: Meni, seni, mening, sening, seniki, meniki.
5.
Parvo, obro‘, mavqe so‘zlariga egalik qo‘shimchalari qo‘shilsa, bitta y tovushi orttiriladi:
parvoyi, obro‟yim, mavqeying
6.
–bon, boz
qo‘shimchalari –von, -vos, kabi aytilsa-da, doimo asli shakli bo‘yicha yoziladi:
qimor
voz
emas
, qimor
boz
; dor
voz
emas
, dor
boz
; darvoza
von
emas
, darvoza
bon
(
morfologik
yozuv)
7.
–dir
nisbat qo‘shimchasi jarangli undosh bilan tugagan bit bo‘g‘inli so‘zlarga qo‘shiladi:
yondir, quvdir, bordir.
( kel so‘zi bundan mustasno,ya‘ni kel
tir
), qolgan o‘rinlarda –tir
shaklida aytiladi va shunday yoziladi: ektir, quyultir, kestir,choptir.
8.
–ga, -gach, -gacha, -guncha, -gani, -gudek, -gan, -gin, gina
qoshimchalari uch xil
aytiladi va yoziladi: ertaga, borgach,
ertagacha, borguncha, borgudek; eshikka,
eshikkacha; chiqqach, chiqquncha, chiqqach, chiqqudek.
Eslatma!
Bargga, pedagogga, bug‟ga, sog‟gan, og‟gan, sig‟guncha, tog‟ga
so‘zlari bunga
kirmaydi. Chunki g va g‘ bilan tugagan so‘zlarga –ga,-gach, -guncha, gani, -gan, gudek, -
gin, -gina shaklida o‘zgarmasdan qoshiladi.
Dostları ilə paylaş: |
