Futbol o‘yini bo‘yicha musobaqalar o‘tkazish va hakamlik qilish

O’yinlar (musobaqa)da o’rinlarni aniqlash

• O’tkazilgan musobaqa natijasida g’olib va musobaqada ishtirok etgan jamoalar egallagan keyingi o’rinlar aniqlanadi. Shu musobaqada jamoaning o’tkazgan har bir o’yini uning natijasiga qarab, ochkolar berish yo’li bilan baholanadi. Kollektivdan bitta jamoa qatnashadigan davralar tizimi bo’yicha o’tkaziladigan musobaqalarda quyidagicha hisobga olish shkalasi keng tarqalgan bo’lib, unga binoan g’alaba uchun – 2, durang uchun – 1, mag’lubiyat uchun -0 ochko beriladi. Jamoalarning o’yinga kelmaganligini mag’lubiyat bilan tenglashtirmaslik uchun boshqacha hisoblash shkalasi qabul qilinadi, masalan: g’alaba –3 ochko, durang – 2 ochko, mag’lubiyat – 1 ochko, o’yinga kelmaslik – 0 ochko.

Bizgacha yetib kelgan dastlabki qoidalar 1863-yil 26-oktyabr Londonda Angliya futbol uyushmasining tashkil etilishi paytida bu o`yinning 13 moddadan iborat bo`lgan ilk rasmiy qoidalari tasdiqlangan keyinchalik bu qoidalar boshqa barcha milliy uyushmalar uchun futbol o`yinining.asosi bo`lib qoldi. 1863-yili, 8-dekabrda bu qoidalar e`lon qilingan

83-rasm

O`yin o`tkaziladigan maydon to`rtburchak holatda bo`lishi zarur. Maydonning yon tomoni (ya`ni bo`yi) darvoza ortidan (ya`ni enidan) katta bo`lishi kerak. Bo`yiga: minimum 90 m, maksimum 120 m Eniga: minimum 45 m, maksimum 90 m.

Xalqaro o`yinlar uchun: Bo`yiga: minimum 100 m, maksimum 110 m Eniga: minimum 64 m, maksimum 75 m. Maydondagi chiziqlar. O`yin o`tkaziladigan maydon chiziqlar bilan belgilanadi va ushbu chiziqlar ham maydon tarkibiga kiradi. Ikkita uzun maydonni ajratuvchi chiziqlar – yon chiziqlar, ikkita kichkina chiziqlar esa – darvoza chizig`i deb ataladi. Maydon markazidagi chiziq o`yin o`tkaziladigan maydonni teng ikkiga ajratib turadi. Ushbu markazdagi chiziqning o`rtasida markaziy belgi mavjud. Ushbu markaziy belgidan radiusi 9,15 m bo`lgan aylana chiziladi.

4-QOIDA: O`yinchilar kiyimi (ekipirovka) Bosh kiyimlar cheklab qo`yilgan ro`yxatga darvozabonning kepkasi kirmaydi. O`yinchilarga kommunikatsion va elektron qurilmalardan foydalanish va olib yurishga ruxsat etilmaydi. Faqatgina (EPTS) elektron tizimidagi natijalarni ko`rish qurilmalardan tashqari. Texnik xodimlar sog`ligi bilan bog`liq kommunikatsion qurilmalardan foydalanishi5-QOIDA: Bosh hakam Muhim tasdiq: rasmiy uchrashuvlardagi qaror doim hurmat bilan qabul qilinishi kerak. Milliy FA o`smirlar, futbol faxriylari, imkoniyati cheklanganlar va ommaviy futbolda vaqtinchalik chetlatishlarga ruxsat berishi mumkin. Jamoa meditsina shtabi xodimi maydondan chetlatilsa, jamoada undan boshqa meditsina xodimi qolmagan bo`lsa, u qolib o`yinchiga yordam berishi mumkin. 7-QOIDA:Uchrashuvning davom etishi Bo`limlar orasidagi tanaffusda va qo`shimcha bo`limlardagi tanaffusda ichimliklar iste`mol qilish uchun qisqacha tanaffus beriladi. 8-QOIDA:Uchrashuv boshlanishi va o`yinni davom ettirish Boshlang`ich zarbani amalga oshirayotgan o`yinchi raqib maydonida turib zarbani amalga oshirishi mumkin. 10-QOIDA:O`yin natijasini aniqlash (yangi nomi) Qo`shimcha vaqt 2 teng bo`limdan ko`pi 15 minut har bir bo`lim davometishikerak. 11metrlik nuqtadan zarbalar. O`yinni davom ettira olmaydigan darvozabon ifodasiga o`zgartirishlar kiritilgan. Jamoa barcha zaxira o`yinchilardan foydalangan bo`lsa, chiqib ketgan o`yinchi darvozabonni almashtirib biladi. Zarba beruvchi ikkinchi marotaba to`pga o`ynashi mumkin emas. O`yin qoidasini buzgan darvozabon, (natijada zarba qayta uriladi) ogohlantirilishi kerak. Agarda zarba beruvchi qoidani buzsa, zarba yo`qotilgan deb hisoblanadi (xato urilgan hisoblanadi). Agarda darvozabon va zarba beruvchi bir vaqtda birgalikda o`yin qoidasini buzsa: Agar gol urilmagan bo`lsa, ikkalasiga ham ogohlantirish va qaytib zarba berish. Agar gol urilgan bo`lsa, unda zarba beruvchi ogohlantiriladi va zarba xato tepilgan deb hisoblanadi. mumkin.