G. A. Dushanova, N. A. Yunusova, S. A. Xalilova genetikadan masalalar yechish usullari

a

aa Oq rangli Resessiv gomozigota

IZOH: Genotip va fenotip bo`yicha ham 50% qora rangli (AA) va 50% kulrang andalu tovuqlari hosil bo`ladi.

IV BOB. TAHLILIY VA TAKRORIY CHATISHTIRISH
Belgilar ajralishining asosiy sababi shundaki, juft genlar duragaylarda saqlanib, jinsiy hujayralar hosil bo’lishida ular har xil gametalarga tarqatiladi. Jinsiy hujayraga har juft gendan faqat bittasi tushadi. Mendel buni tekshirish uchun duragayni takroriy chtishtiradi. Buning uchun u duragayni gomozigota holdagi boshlang’ich formalarning duragayni gomozigota holdagi boshlang’ich formalarninn biri (ota yoki ona) bilan chatishtiradi. Birinchi bo’g’in duragayni gomozigota holdagi (dominant yoki resessiv) boshlang’ich forma (ota yoki ona) bilan takroriy chatishtirish, ya’ni bekkros (F_B harfi bilan ifodalanadi) deyiladi. Demak, takroriy chatishtirish formulasi bilan Aa x AA yoki Aa x aa bo’ladi. Bu ikki chatishtirish genetik tekshirish va seleksiya praktikasi uchun har xil ahamiyatga ega.
F₁ (Aa) duragayni dominant allelga (AA) ega bo’lgan gomozigota forma bilan chatishtirish natijasida tashqi ko’rinishi bir xil bo’lgan avlod olingan. Boshlang’ich formaning barcha gametalari dominant allel A ga ega bo’ladi; duragaylarda esa A va a allelga ega bo’lgan ikki xil gameta hosil bo’ladi. Shuning uchun urug’lanishda bu gametalarning tasodifan qo’shilishi natijasida hosil bo’lgan genotip 2 Aa : 2 AA yoki 1:1 nisbatda ajraladi; fenotip bo’yicha ajralmaydi.

Genotip: ♀Aa x ♂AA

Gametalar: A a A

F_B

P	A