114
- Əlbəttə, bu mümkün olan bir şeydir, ancaq bir şərtlə, -
deyə kapitan Xuan qrafı qabaqlayıb səbirsizliklə dilləndi. -
bəri başdan hamınıza bildirirəm, kim ki, ona çatacaq
torpaqlardan istifadə etməyəcəksə, onda tərtib olunmuş
müqaviləyə öz adını yazdırsın. Araukan ölkəsinə ayaq
basandan sonra, kim öz torpağından imtina etsə, həmin
torpaq qonşuları arasında bölüşdürüləcək. Elə bir nümunə
artıq var. Əsgərlərə və dənizçilərə veriləcək on faiz torpaq,
onlar tərəfindən əvvəlcədən imtina edilib və həmin ərazi
sözsüz ki, auksionda satılacaq. Yenə bildirirəm ki, kim öz
torpağından imtina edəcəksə, gərək əvvəlcədən adını
müqaviləyə yazdırsın.
Bu məsələ də hamıya aydın oldu. Lakin leytenant Vasko
imkan vermədi ki, yığıncağın başa çatması üçün son söz
kapitan Xuana verilsin. O, ayağa qalxıb müəmmalı tərzdə:
- Sinyor Xuan, bunlar qalsın bir kənarda. Yaxşısı budur,
siz bizə yerli hindular olan araukanlar haqqında məlumat
verəydiniz. Bu da bizim hamımız üçün maraqlı olardı.
- Guya mən onların haqqında bir şey bilirəm, mən heç
onların üzünü belə görməmişəm. - deyə kapitan bu sualdan
qaçmaq üçün qeyri-müəyyən tərzdə dilləndi və mövzunu
dəyişmək üçün Vaskodan yerində əyləşməyi xahiş etdi.
- Sinyor, biz azğın və amansız düşmənimizə qarşı
müharibəyə başlayacayıq, ancaq bizdə onlar haqqında heç
115
bir məlumat yoxdur. - deyə Vasko narahatlıqla öz etirazını
bildirdi. - Bu ki, gülməlidir. Biz düşmənimiz barəsində heç
bir məlumat əldə etməmişik və onların...
- Sinyor leytenant, başa düşmürəm, nə üçün siz təşvişlə
danışırsınız? - deyə kapitan Xuan həqarətlə Vaskonun
sözünü kəsdi və sağ əlini
qaldırıb onu sakit olmağa çağırdı.
Araukanlar nə vaxtdan azğın və amansız düşmən sayılırlar?
Bu atmacadan nəinki kapitan Xuan, həm də içəridə
əyləşənlərin əksəriyyəti qəh-qəhə çəkib gülməyə başladılar.
Bu çox acınacaqlı bir hal idi, heç kim həqiqəti anlamaq
istəmirdi. Bu həqiqətdən onlarınlar həyatı asılı idi. Bu qəh-
qəhənin nəticəsində də içəridəkilər replika atmağa başla-
dılar.
- Lüt aborigenlər bizim üçün ciddi düşmən sayılırlar. -
deyə kimsə istehza ilə söz atdı.
- Cüllüt hindular kimin üçünsə cəngavərlərə oxşayırlar.
- Aborigenlər kimin üçünsə qorxuludursa, qoy ekspedi-
siyanın tərkibindən çıxsın.
- Bu döyüşçüyə yaraşan sözlər deyil.
- Bu zabit hələ böyük bir dəstəyə başçılıq edəcək?
- Bu ki, biabırçılıqdır.
- Sinyor kapitan, sizdən artıq dərəcədə xahiş edirəm,
içəridə səs-küy salanları sakitləşdirəsiniz. - deyə Vasko
incimiş halda dilləndi.
116
Qısa bir müddətə ekspedisiyanın rəisi hamını sakitləş-
dirdi və leytenanta söz deməyə imkan yaratdı. O qəddi-
qamətini düzəldib qürurla dedi:
- Səs-küy salanlara bildirmək istəyirəm ki, bura şəhər
limanı deyil. Xahiş edirəm nizam-imtizamı pozmayasınız.
Mənim həmin sualı verməyə tam əsasım var. Araukanlar
barəsində kimin məlumatı varsa, qoy buradakılara desin.
Bu mütləq lazımdır. Mən hələ Panamada və Peruda olarkən
onlar haqqında çox ciddi xəbərlər eşitmişəm.
- Mən yenə də bildirirəm ki, araukanlar barəsində mənim
heç bir məlumatım yoxdur. - deyə kapitan Xuan laqeydliklə
dilləndi və başını peşmançılıqla tərpədib dilxor halda
sözünə davam etdi. - Bu haqda yalnız həmin ekspedi-
siyaların iştirakçısı, kapitan Rodriges Kartahenada mə-
lumatlar var. Onu da ki, buraya dəvət etmək, bizim tərəfi-
mizdən hörmətsizlikdir. O həddindən artıq qoca adamdır.
- Mən demirəm ki, kapitan Rodrigesi buraya dəvət edək.
- deyə Vasko tərəddüd etmədən qətiyyətlə dilləndi
və üzünü
içəridəkilərə tutub ehtiramla sözünə davam etdi. - Əgər,
onda tutarlı məlumatlar varsa, onda biz hamımız, daha
doğrusu kimin üçün vacibdirsə, elə indicə yığılışıb kapitan
Rodrigesin yanına gedək.
117
XI fəsil. Araukanlar haqqında əsl həqiqət
İstər-istəməz hamı, qoça Rodrigesin yanına getməyə öz
razılığını bildirdi. Doğrundan da araukanlar haqqında hər
hansı bir məlumat almaq, hamı üçün maraqlı idi. Günorta
yeməyindən sonra hamı Migelgilə yollandı. Yığıncağı
Migelgildə davam etdirmək qarara alındı. Bütün ekspedi-
siya iştirakçıları qoca Rodrigesin qarşısında qonaq zalında
yığılmışdılar. İlkin sualı elə Vasko verdi və bir çoxları kimi
səbirsizliklə cavab gözlədi. Qoca Rodriges diqqətlə qulaq
asıb ayağa qalxmadan həvəslə dedi:
- Ayağa qalxmadığım üçün hamınızdan üzr istəyirəm.
Ancaq istəsəniz, lap ayağa qalxıb danışa bilərəm. Deməli,
narazı deyilsiniz. Lakin cavab verməmişdən əvvəl mən
bilmək istərdim, bu ekspedisiyanın tərkibində neçə nəfər
adam iştirak edəcək?
- İki yüz iyirmi yeddi nəfər. - deyə kapitan Xuan o
dəqiqə qətiyyətlə dilləndi və izahat vermək üçün ehtiramla
sözünə davam etdi. - Sinyor Kartahena, onlardan tam
əksəriyyəti çox təcrübəli, qırx bir nəfəri isə cürbəcür
müharibə və döyüşlərdə ad çıxarmış həddindən artıq
təcrübəli, bacarıqlı, qorxmaz və ikid döyüşçülərdir. Bir
sözlə, bu cür dəstə ilə biz araukanların dərsini verəcəyik.
Buna əmin ola bilərsiniz.
Dostları ilə paylaş: |