1 Ramiz Də
Yüklə 2,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
118 - İstəməyən kor olsun. - deyə qoca Rodriges qeyri- müəyyən tərzdə dilləndi və kapitan Xuana tərs bir nəzər yetirib soyyuqqanlıqla sözünə davam etdi. - Sinyor kapitan, yenə də sizə deyirəm, araukanlar heç bir hindu tayfasına oxşamır. Avropanın ən qabaqcıl əsgərləri kimi döyüşürlər. Bəli, bəli. Siz öz rəqiblərinizi qiymətləndirməlisiniz. Doğrundan da araukanlar mahir döyüşçüdürlər. Mən bunu demişəm, həmişə də deyəcəm. Ona görə yox ki, biz onlara məğlub olmuşuq. Ona görə ki, onlar döyüş taktikasından yaxşı baş çıxarırlar. Siz hökmən onları güclü rəqib kimi qəbul etməlisiniz. - Sinyor Kartahena, mən eşitmişəm ki, siz Pedro Valdi- viyanın bütün ekspedisiyalarında iştirak etmisiniz və açıq e- tiraf etdiniz ki, həmişə araukanlara məğlub olmusunuz. - deyə Vasko söz aldı və üzünü qocaya qutub ehtiramla sözünə davam etdi. - Ancaq bizim üçün maraqlı olardı, sizin dəstələri hansı döyüşçülər təmsil edirdi? Yəni, sizin döyüşçülər təcrübəliydilər, yoxsa kəndlərdən gəlmiş əkinçi- lər idi? - Hamınız əmin ola bilərsiniz, Pedro Valdiviyanın ekspedisiyasında yalnız təcrübəli və bacarıqlı döyüşçülər təmsil olunmuşdu. - deyə qoca səyyah tərəddüd etmədən qətiyyətlə cavab verdi. - Həmin o konkistadorlar İnklərin imperiyasını fəth etmiş və Ataualpanın döyüşkən ordusunu
119 darmadağın etmişdilər. Sadəcə olaraq, araukanlar bizdən bacarıqlı çıxdılar. Ona görə deyirəm, araukanların hiylə- gərliyindən muğayat olun. - Əgər mümkündürsə, bu barədə ətraflı danışın. - deyə Vasko təkid etdi. - Araukanlar çox bacarıqlı, təcrübəli və hiyləgər döyüşçüdürlər. - deyə qoca səyyah təkidlə bu sözləri təkrar etdi və leytenant Vaskoya nəzər salmadan ehtiramla sözünə davam etdi. - Araukanlarla cəmi iki dəfə açıq döyüşdə olmuşuq, o da ki, sayımız az olanda. Buna baxmayaraq, biz onları həmin o döyüşlərdə darmadağın etdik. Lakin sonra onlar açıq döyüşdən boyun qaçırmağa başladırlar. Lautaro adlı bir araukan bizim tərəfimizə keçmiş və bütün sirlərimizə və döyüş taktikasına tam yiyələnib bir ildən sonra öz hindularının yanına qayıtmışdı. Məhz bu hadisələrdən sonra hindular bizim üstümüzə gözlənilmədən dağların ətəyində, meşənin girəcəyində, dərələrdə, dağ keçidlərində hücüm etdilər. Bir də ki, üstünlük ona görə onların tərəfində idi ki, hindular öz torpaqlarında idilər və bütün sahələri çox yaxşı tanıyırdılar. Araukanlar bütün imkanlarından çox yaxşı istifadə edirdilər. Onlar çox böyük ustalıqla bizi mühasirəyə alır və oxlarını üstümüzə yağdırır- dılar. Hansı vasitələrə əl atırdıqsa, onlara qalib gələ bilmir-
120 dik. Hətta elə vaxt olub ki, bizim sıralarımızda dörd yüz nəfər olub, yenə də araukanlara diz çökdürə bilmə-mişik. - Sinyor Kartahena, sizin fikirinizcə, bu qüvvə araukan- ları məğlub etmək üçün kifayətdir? - deyə “Vanquardia” gəmisinin kapitanı maraqla soruşdu. - Sinyor kapitan, hər şey sizin özünüzdən asılıdır. - deyə qoca səyyah qeyri-müəyyən tərzdə dilləndi. - Elə ayağınızı Araukan torpağına basan kimi özünüzü ayıq-sayıq aparmalısınız. Sözsüz ki, döyüşdə soyuqqanlı və qorxmaz olmalısınız. Hər şeydən ehtiyatla davranmalısınız. İndi isə əsas bir şeyi yadda saxlayın. Hansı döyüşdə iştirak edirsiniz-edin, ancaq həmişə arxada ya pusqu, ya da ki, ehtiyat dəstəsi saxlayın. Bu hal sizin mühasirəyə düşmə ehtimalını xeyli azaldacaq. Gecələr və əsasən sübh çağı çox ehtiyatlı olmalısınız. - Mən başa düşə bilmirəm, hansı döyüşçünü dindirirsən, deyir araukanlaradan muğayat olun. - deyə qraf Xuan qəti olaraq bu izahatdan narazı oldu və qoca səyyahın sözünü yarımçıq qoymasına görə heç üzr istəmədən laqeydliklə sözünə davam etdi. - Bu cür sözləri ekspedisiya iştirakçıları qarşısında demək və ya işlətmək, heç bir ispan zadəganına və ya zabitinə yaraşmaz. Siz elə danışırsız ki, guya biz lüt hinduların üstünə yox, Osmanlı İmperiyasının əsgərləri
121 üzərinə gedirik. Kənardan baxan olsa, bu sözlərə görə bizim hamımıza gülər. - Başa düşmürəm, heç ispan əsgəri də lüt hindulardan ehtiyat etməlidir? - deyə leytenant Kamaço giley-güzarla dilləndi. - Biz onların üzərinə, gözlərimizi dəsmalla bağla- yıb getməliyik. Həmin aborigenlərdən ehtiyat etmək bizim üçün təhqir sayılar. - Həmin o lüt hindular bir neçə ispan döstələrini darmadağın ediblər. - deyə qoca səyyah böyük enerji toplayaraq qətiyyətlə dilləndi. - Yüzlərlə ispan əsgəri əbədi olaraq başlarını Araukan torpağında qoyubdur. - Bu səhlənkarlıq nətiçəsində baş verə bilərdi, - deyə kapitan Alonso gözlənilmədən narazılığını bildirdi. – abori- genlər öz qüvvələrilə ispan konkistadorlarını məğlubiyyətə uğrada bilməzdilər. - Həmin o lüt aborigenlər, məşhur komandan Pedro Valdiviyanı əsir alıb sonra isə edam etmişdilər. - deyə qoca səyyah heç kimə baxmadan kəskin şəkildə xəbərdarlıq etdi. - Deməli, Pedro Valdiviya əzvay adam olub və ispan qedrətini orada biabır edib. - deyə leytenant Kamaço hüznlə dilləndi. Qoça Rodriges, etikadan kənar olan adamı təsadüfən gördü və heç kimə imkan vermədən qürurla dedi: Yüklə 2,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|