391
lərini saxlaya bilməib ikrah hissi ilə dilləndi. - O, harada
gəldi bizim milləti biabır edir.
- Edik, gəl açıq danışaq, sən özünü ailən qarışıq qaçqın
hesab edirsən? – deyə həmsöhbətinin yalanlarından bezən
universitet müəllimi baxışlarını onun gözlərinin içərisinə
dikərək kəskin şəkildə soruşdu.
- Qaçqın olmasaydıq, biz burada nə edirik? – deyə yaşlı
erməni sir-sifətini turşutdu. – Belə bir yaşayış kimə lazım-
dır? Heç kim bizim dərdimizi başa düşmək istəmir.
- Təəssüflər olsun ki, bu düzgün cavab deyil. Mən sənin
anadan olduğun və uzun müddət yaşadığın evdə olmuş və
orada dəqiq öyrənmişəm ki, həmin kənd Qarabağın daxili-
ndə yerləşir və müharibə vaxtı heç vaxt təcavüzə məruz
qalmayıbdır. Əksinə, Qarabağdan kənarda olan yeddi rayon
ermənilər tərəfindən işğal olunubdur. Deməli, Azərbaycan
dövlət başçısının beynəlxalq təşkilatlarda verdiyi bəyanat-
ların yuridik əsasları var. BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının
1993-cü ildə qəbul edilmiş 822, 853, 874, 884 saylı
qətnamələrində Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tanınma-
sına və işğal olunmuş ərazilərinin qeyd-şərtsiz azad edil-
məsi tələblərinə baxmayaraq, Ermənistan Respublikası hal-
hazırda işğalçılıq siyasətini davam etdirməkdədir.
Mən, Ermənistanda və Qarabağda olanda bir dənə də
olsun, qaçqın şəhərciyi görmədim, əksinə orada xarabazar-
392
lığa çevirilmiş işğal olunan Azərbaycan kəndlərini gördüm.
Amma Azərbaycanın bir çox rayonlarında qaçqın şəhərcik-
ləri var və oradakı insanlar iyirmi ilə yaxındır ki, dözülməz
şəraitdə yaşayaraq, böyük bir həsrətlə doğma ocaqlarına
qayıdacağı günü gözləyirlər.
Edik, mən Qarabağda olarkən, işğal olunmuş Azərbay-
can kəndlərindən bir neçəsini gördüm. Onların evləri insan
yaşamadığından xarabazarlığa çevrilibdir. Bu dəhşətdir!
Qovulmuş insanlar çadırlarda, vaqonlarda, baraklarda, su
çənlərində yaşayır, onların isə evlərində yarasalar yuva
qurubdur. Başa düşürsən, həmin insanlar öz yurdlarından
didərgin düşüblər və işğalçılar onlara həmin ocaqlara qayıt-
mağa imkan vermirlər. İşğalçılar da ki, kimlərdir, vaxtinlə
Osmanlı Türkiyəsindən, İrandan qaçan və Azərbaycan
torpaqlarına pənah gətirən ermənilərdir.
Azərbaycanın hər bir yerində şəhidlərin məzarlığı var,
həlak olanların əksəriyyəti isə yaşı 19-a çatmamış cavan
oğlanlardır. Qubada qətlə yetirilmiş mülki insanların mə-
zarlığında olmuşam. Qubadakı məzarlıqda tapılan sümüklə-
rin ermənilərin 1918-ci ildə törətdiyi soyqırımı qurbanları-
na aid olduğu təsdiqlənib. Qubadakı kütləvi məzarlıqda
aşkar edilən iki arx skeletlərlə doludur. Bu, ermənilərin 90
il əvvəl Qubada soyqırım həyata keçirdiyini sübut edir.
393
Xocalıda dinc insanlara qarşı törədilmiş soyqırım haq-
qında sənədli filmə baxanda inanmırdim ki, həmin vəhşilik-
ləri insanlar törədibdir. Məlum olanda ki, həmin soyqırımda
bizim əsgərlərin xidmət göstərdikləri 366-cı motoatıcı alay
iştirak edibdir, xəcalətdən özümə yer tapa bilmədim. Hələ
də anlaya bilmirəm ki, əlində silah olmayan körpə uşaqları,
qadınları, ahıl insanları, insanlığa sığmayan üsullarla necə
qətlə yetirmək olar?
- Bu türklərin növbəti yalanıdır. – belə ittihamların
qarşısında vicdan əzabı çəkməyən Eduard etiraz etməyə
çalışdı. – Hazırda onlar informasiya hücumuna keçmiş və
hər yerdə bizi biabır edirlər.
- Yox Edik, onlar başlarına gələn müsibətləri dünya
ictimaiyyətinə çatdırmaq istəyirlər. – hirsindən boğulan
pedaqoq daha bir badə araq içdi. - Həqiqət zəhər kimi acı
olsa da onu udmaq lazımdır. Bax, sən həmişə deyirsən ki,
onlar sizin ölkəni blokadaya alıbdır və buna görə siz səfa-
lətlə üzləşdiniz. Mən orada olanda gördüm ki, həm İranla,
həm də Gürcüstanla sərbəst gediş-gəliş var. Amma Xocalı
şəhəri hələ 1991-ci ilin oktyabrında blokadaya alınmışdı.
Şəhərin müdafiəsi əsasən avtomat və ov tüfəngləri ilə
silahlanmış yerli özünümüdafiə dəstəsi, yerli milis qüvvələ-
ri və Milli Ordunun iyirmiyə yaxın döyüşçülərindən təşkil
olunmuşdu.
394
Ondan sonra ev sahibi Veliçkonun “Qafqaz” əsərini
masanın üstünə qoyub, səhifələrin arasından bir vərəq
götürdü və tələsmədən orada yazılanları oxumağa başladı:
- Xahiş edirəm, bir qədər səbrli ol və mənə diqqətlə
qulaq as. Fevralın 25-i axşam şəhər 2 saat “Alazan” tipli
zenit toplardan və ağır artileriyadan şiddətli atəşə tutulub.
Nəticədə, fevralın 26-ı səhər saat 5 radələrində Xocalı tam
alova büründü. Mühasirəyə alınan şəhərdə qalmış təqribən
2500 nəfər xocalılı Ağdam rayonunun mərkəzinə çatmaq
ümidi ilə şəhəri tərk edir. Qarlı aşırımlarda və meşələrdə
zəifləmiş, taqətdən düşmüş insanların çox hissəsi məhz
Əsgəran-Naxçıvanik düzündə erməni silahlı dəstələri
tərəfindən xüsusi qəddarlıqla məhv edilmişdir.
2500 Xocalı sakinindən 613-ü düşmən gülləsinə tuş
gəlib qətliamın qurbanı olur. Bu soyqırım nəticəsində 63-ü
uşaq, 106-ı qadın, 70-i qoca və qarı olmaqla – 613 nəfər
Xocalı sakini qətlə yetirilmiş, 8 ailə tamamilə məhv edil-
miş, 25 uşaq hər iki valideynini, 130 uşaq valideynlərindən
birini itirmişdi. Düşmən gülləsinə tuş gəlib yaralanan 487
nəfərdən 76-sı uşaq idi. 1275 xocalılı əsir, 150 xocalılı itkin
düşmüşdü.
- Əziz Sergey Vladimiroviç, bu artıq cəfəngiyyatdır və
türklərin növbəti uydurmasıdır. – deyə yaşlı erməni hiddət-
ləndi və özünə haqq qazandırmaq üçün səsini bir qədər
Dostları ilə paylaş: |