ŞURƏDDİn məMMƏDLİ
Yüklə 0,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
============================================= Şurəddin Məmmədli * Gürcüstan Azərbayvanlıları * s. 72 1886-cı ildə 237 ailədə 1317 nəfər; 1926’da 404 ailədə 1888 nəfər; 1977-ci ildə 4993 nəfər; 2002’də 7124 nəfər. İnşaat daşı karxanası səhmdar cəmiyəti fəaliyətdədir. Yerli məktəb Borçalı mahalında dünyəvi məktəblərin ilkinidir, o, 1877-ci ildə açılıb. Nəriman Nərimanov 1890-cı ildə bu məktəbdə müəl- limlik fəaliyətinə başlayıb. N. Nərimanov Qızılhacılıyı nəzərdə tutaraq belə demişdi: «Bəşəriyətin geri qalmış hissəsinə qüv- vəm çatdığı qədər kömək etmək fikiri məndə ilk dəfə həmin kənddə doğmuşdu». İndi orta məktəb (2005’də 605 şagird, 47 müəllim), təməl məktəb (185 şagird, 20 müəllim) fəaliyətdədirlər. Məşhurları: el igidləri Halay bəy Mursaqulov, Cöyrüoğlu Qara, İsmayıl ağa, Astan ağa, ağsaqqallar Hümbət Nəzərəlioğlu, veteran müəllimlər gimnazist Səttar Mursaqulov, Həsən Mursaqulov, Tbilisi Dövlət Pedaqoji İnsititutunda müəllim işləmiş Əziz Mursaqulov, İmran Kərimov, əməkdar müəllim İsgəndər Mursaqulov, Mahmud Kərimov, Sədrəddin Muradov, Mehdi Hüseynov, Murtuz Məmmədov, Təhməz Pirverdiyev, Şakir Babakişiyev, Həsrət Gəncəyev, Fərhad Gəncəyev, Xəlil Hüseynov, "Şərəf" ordenlilər Məhəmməd Piriyev, Ramiz Mursaqulov, Yaqub Bayramov, profesorlar Aydın Kərimov, İsmayıl Mursaqulov, Həmid Əliyev, İlqar Gən- cəyev, xeyriyəçi, ictimaiyətçilər Hacı Zakir Zeynalov, Gürcüstan Parlamentinin üzvü olmuş Zümrüd Qurbanlı, din xadimi Məşədi Axund Əli Əliyev, Qurbanəli Əliyev, Firuz Xəlilov, Arif Orucov, Fərizxan Məmişov, İsrafil Bayramov, Fərizxan Aslanov, Zakir Qurbanov, Zöhrab Muradov, Rövşən Babakişiyev, Borçalı məktəbləri tarixinin tədqiqçisi dosent Gülnarə Qocayeva-Məmmədova, jurnalist Bahəddin Oruclu vb.
mərkəzindən 22 km cənub-şərqdə, dəniz səviyəsindən 325 m yüksəklikdə. Bulqarların qıpçaq tirəsi kolların, alban tayfası kellərin, qıpçaq-qarapapaqlar içindəki Kul tayfasının (mənbə- ============================================= Şurəddin Məmmədli * Gürcüstan Azərbayvanlıları * s. 73 lərdə: Kulobiçi, yəni Kul oba içi) adını əks etdirdiyini düşünmək mümkündür. İki kənddir: Yuxarı Qullar və Aşağı Qullar. Əhalisi: 1870’də 55 ailədə 369 nəfər; 1926’da Yuxarı Qullarda 1704 nəfər, Aşağı Qullarda 628 nəfər; 2002’də Yuxarı Qullarda təxminən 180 ailədə 800 nəfər, Aşağı Qul- larda 40 ailədə 180 nəfər. Aşağı Qulların və Yuxarı Qulların hərəsində bir təməl məktəb var. Məşhurları: aşıq İbrahim, profesör Nizami Nəbiyev, Azərbaycanın milli qəhrəmanı Vəzir Sədiyev, hərbi diktor, müğənni Şəmistan Əlizamanlı vb. QUŞÇU kəndi – Dəvə- döy çayının sağ sahilində, rayon mərkəzindən 20 km güneydə, avtomobil yolu- nun kənarında, dəniz sə- viyyəsindən 320 m yük- səklikdə. Qara hunlar tirə- si Quşan tayfasının, qə- dim Quşçu türk tayfasının adını əks etdirdiyi gümanlana bilər. Məşhur Ağcaqala (Quşçu qalası) bu kənd yaxınlığında, Dəbəd–Borçalı çayının aşağı axarı boyundadır. Ağcaqala yerindəki qala Qurdbasar qalası da adlanıb. Ağcaqalayı 1488-ci ildə Yaqubun tapşırığıyla Xəlil bəy tikdirmişdi. Xəlil bəy Ağcaqalayı özünə iqamətgah, dayaq nöqtəsi seçmiş, buradan bütün Borçalıya, Kartliyə, Tiflisə nəzarət etmişdi. 1522-ci ildə Şah İsmayıl Xətai Ağcaqalayı təzədən quraraq, onu özünə dayaq nöqtəsi seçmişdi. Müxtəlif vaxtlarda gürcü valisi Konstantine, Osmanlı sərdarları Əhməd paşa, Fərhad paşa, Təbriz–Van valisi Cəfər paşa, Səfəvi sülaləsindən I Şah Abbas, Gəncə–Qarabağ bəylərbəyi Ziyadoğlu Uğurlu xan və başqaları bu qalada istehkamlar qurmuşdular. Tarixdə Ağcaqalanın idarəçisi Mustafa
Sultanoğlu Əlibəy Səədli xatırlanır. 18-ci əsrdə Nadir şahın da Quşçu qalası - Ağcaqala ============================================= Şurəddin Məmmədli * Gürcüstan Azərbayvanlıları * s. 74 duracaq yeri Ağcaqala olub. Əhalisi: 1870’də 8 ailədə 54 nəfər; 1926’da 29 ailədə 90 nəfər; 2002’də 130 ailədə 452 nəfər (215 kişi, 237 qadın). İlk məktəb 1930-cu ildə yaradılıb, təməl məktəb var. Məşhurları: məşhur Şenliklə deyişmiş şair Abbas Əli, şair Ağacan, aşıqlar İbrahim, İsmayıl, Məhəmməd, Oruc, yüksək vəzifələr tutmuş Sabit Abbasəliyev, Kamal Məmmədov, ictimaiyətçi Qasım Abbasəli vb. LECBƏDİN kəndi – Xram çayının sol sahilində, rayon mərkəzindən 20 km gündoğarda, dəniz səviyəsindən 325 m yüksəklikdə. Gündoğarda Damğaçı düzündə qədim məzarlıqda günbəzlər, türbələr, hərimlər var. Əhalisi: 1870’də 60 ailədə 422 nəfər; 1918’də 378 nəfər; 1926’da 95 ailədə 546 nəfər; 2002’də 1538 nəfər (720 kişi, 818 qadın). Məktəbin tarixi 1921-ci ildən başlanır, hazırda Əliyar Qarabağlı adına orta məktəb (2005’də 199 şagird, 24 müəllim) fəaliyətdədir. Məşhurları: el şairləri Xəstə Namaz, Əhməd Xançallıoğlu, el ağbirçəyi Başxanım, profesorlar Əliyar Qarabağlı, Ömər Os- manlı, Vəli Osmanlı, alim Aysəba Əlizadə, din xadimləri Molla Sirac Yaqubov, Molla Abdulla Qədiroğlu, şair İbrahimxəlil, Azərbaycanın milli qəhrəmanı Cəlil Səfərov, ictimaiyətçilər Mahir Dərziyev, Rəhim Rəhimov, Əhməd Əhmədov vb. MAMAY kəndi – Dəvədöy çayının sol sahilində, rayon mərkəzindən 16 km, Sadaxlıdan 6 km güneydə, dəniz səviy- yəsindən 410 m yüksəkdə. Kirovka da deyilir. Yaxınlıqda Yaşıltəpədəki eneolit dövrünə aid arxeoloji məskəndə zəngin bəzəkli, açıqca süjet qurumlu xəttlər diqqəti çəkir. Əhalisi: 1870-cı ildə 13 ailədə 87 nəfər; 1926’da 52 ailədə 96 nəfər; 2002’də 180 ailədə 706 nəfər (359 kişi, 347 qadın). Təməl məktəb fəaliyətdədir. Məşhurları: veteran müəllimlər Xozeyin Musayev, Elman Mirzəyev, ictimaiyətçi Vahid Musazadə, xeyriyəçi Əli Rəfi oğlu vb. Yüklə 0,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|