00i11az titul(1-7)
Yüklə 42,46 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- LAYİHƏ 178
- Özünüzü yoxlayın 1. PowerPoint proqramında hazırlanmış təqdimatı veb-səhifələr kimi saxlamaq üçün nə etmək lazımdır 2.
- IP-ünvanıdır
177 Veb-layi hə 6 Faylı saxladığınız qovluğa baxsanız, həmin qovluğun daxilində Computer_files adlı qovluğun yarandığını görəcəksiniz. Təqdimatın bütün slaydları ayrıca veb- səhifə kimi bu qovluqda saxlanılır. İndi Computer.htm faylını brauzer proq- ramında açın. LAYİHƏ 178 Gördüyünüz kimi, təqdimatın bütün slaydlarının adları brauzer pəncərəsinin solunda siyahı şəklində (qara fonda ağ rənglə) yerləşib. Bu adların hər biri hiperistinaddır və onları çıqqıldatmaqla uyğun səhifəyə keçmək olar. Təqdimatı bütövlükdə deyil, onun bir hissəsini də veb-səhifə kimi saxlamaq olar. Bunun üçün öncə Save As dialoq pəncərəsində düyməsini çıqqıldatmaqla Publish as Web Page dialoq pəncərəsini açmaq, sonra isə Slide number variantını qeyd edib istədiyiniz intervalı göstərmək lazımdır. Bu pəncərədə veb-səhifənin başlığını da dəyişə bilərsiniz. Bütün dəyişiklikləri etdikdən sonra Publish düyməsini çıqqıldatmaqla pəncərəni qapadın. Bu halda yalnız seçilmiş slaydlar veb-səhifə kimi saxlanılacaq. PowerPoint proqramında "Kompüterin məntiqi əsasları" mövzusunda təqdimat hazırlayın. Bunun üçün dərsliyin sonunda verilmiş yardımçı materiallardan, eləcə də İnternetin imkanlarından istifadə edin. Yaratdığınız təqdimatı veb-səhifə kimi saxlayın. Özünüzü yoxlayın 1. PowerPoint proqramında hazırlanmış təqdimatı veb-səhifələr kimi saxlamaq üçün nə etmək lazımdır? 2. Təqdimatı bütövlükdə veb-formata çevirdikdə nə baş verir? 3. Veb-səhifənin hansı parametrlərini kökləmək olar? 4. Təqdimatın yalnız müəyyən slaydlarını veb-səhifə kimi saxlamaq olarmı? 5. Veb-təqdimatı redaktə etmək üçün onun HTML-kodunu dəyişdirmək vacibdirmi? ö y r ə n ə k A R A Ş D I R A Q – LAYİHƏ 179 Veb-layi hə 6 S AYTLARIN İNTERNETDƏ NƏŞRİ VƏ ONLARIN QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ " IP-ünvan" nədir və ondan nə üçün istifadə olunur? "Domen adları sistemi" (DNS) nədir və onun IP-ünvanla hansı əlaqəsi var? 1. Brauzer proqramını başladın və ünvan zolağında www.speedguide.net/ip/ yığıb 2. Açılan səhifənin Search IP address or hostname sahəsinə e-derslik.edu.az yazıb – Göstərilən ünvanda hansı resurs yerləşir? – Həmin resursun yerləşdirildiyi serverin IP-ünvanı nəyə bərabərdir? Sayt yaradıldıqdan sonra onu veb-serverdə nəşr (elan) etmək lazımdır. Saytın nəşri və ya elan edilməsi dedikdə saytı təşkil edən veb-səhifələrin, şriftlərin və qrafik faylların veb-serverə yüklənməsi nəzərdə tutulur. Bunu bir neçə yolla etmək olar: 1. Hazırlanmış saytın faylları diskə, yaxud başqa bir informasiya daşıyıcısına yazılır və veb-serverin administratoruna təqdim olunur. Administrator ver- diyiniz faylları serverdə müvafiq qovluğa köçürür və proqram təminatını kökləyir. 2. Bəzi ödənişsiz veb-serverlər istifadəçiyə öz saytının fayllarını veb-brauzer va- sitəsilə yükləməyə imkan verir. İstifadəçi, sadəcə, daxiletmə sahələrinə lazım olan faylların adlarını yazır və Submit (Göndər) düyməsini çıqqıldadır. 3. Saytların veb-serverdə nəşri üçün üçüncü üsulun əsasını FTP protokolu təşkil edir. Bu ən geniş yayılmış üsul olduğundan onun üzərində bir qədər ətraflı dayanaq. Veb-serverin administratoru FTP-server adlandırılan kompüterdə eyniadlı proqramı başladır və kökləyir. Sonra saytını serverdə nəşr etdirmək istəyən isti- fadəçinin sorğusu əsasında bu sayt üçün kök qovluğu yaradır. İstifadəçi FTP-müş- təri adlandırılan xüsusi proqram (məsələn: CuteFTP) vasitəsilə FTP-serverə qoşulur F Ə A L İ Y Y Ə T 6.5 LAYİHƏ 180 və yeni yaradılmış kök qovluğa öz saytının fayllarını göndərir. FTP-serverə qoşulmaq üçün istifadəçi öz adını və parolunu daxil et- məlidir. Bunları ona serverin administratoru verir. FTP protokolunun özəlliyi ondadır ki, istifadəçi (müştəri) FTP-serverlə öz kompü- terinin lokal diski kimi işləyir; o, fayllar və qovluqlar yarada, istədiyi yerə onları köçürə və ya yerini dəyişə bilər. Nəhayət, administrator veb-serveri elə kökləyir ki, server yeni saytı "görsün". Bəzi veb-redaktor proqramlarında saytın idarə edilməsi funksiyaları vardır, yəni həmin proqram yaradılmış saytı FTP protokolu ilə nəşr etməyə imkan verir. Belə proqramlara örnək olaraq Macromedia Dreamweaver, Microsoft FrontPage kimi proqramları göstərmək olar. Bildiyiniz kimi, hər bir saytın İnternetdə öz adı – domeni və ya domen adı var. Tam domen adı bir-biri ilə nöqtə ilə ayrılan bir neçə hərf-rəqəm ardıcıllığından ibarət olur; məsələn: informatika.edu.az. Adətən, "domen adı" dedikdə "tam domen adı" nəzərdə tutulur. Sayta daxil olmaq üçün istifadəçi brauzerin ünvan zolağında onun domen adını yazır. Ancaq bilmək lazımdır ki, saytın İnternetdə gerçək ünvanı domen adı deyil, onun IP-ünvanıdır. Saytın domen adına görə onun IP-ünvanını DNS serverləri müəyyənləşdirir. "Domen adı" və "hostinq" anlayışları bir-biri ilə sıx bağlıdır. Hostinq dedikdə istifadəçinin veb-saytının provayderin serverində yerləşdirilməsi və dəstəklənməsi nəzərdə tutulur. Hostinq xidməti, adətən, ödənişli olur. Sual oluna bilər: hostinq xidmətinə nə ehtiyac var? Sayt sahibi onu öz kompüterində saxlaya bilməzmi? Əslində, saxlaya bilər, ancaq bu halda bir neçə problemin həll edilməsi lazımdır: 1. Həmin kompüter, yəni saytın saxlandığı kompüter daim işlək vəziyyətdə qalmalıdır. 2. Daim İnternetə bağlı olmalıdır. 3. İnternetə bağlantı sürəti yüksək olmalıdır, çünki sayta eyni zamanda bir neçə yerdən baxmaq istədikdə adi sürətli bağlantı yetərli olmayacaq. 4. Bundan başqa, həmin kompüterdə kifayət qədər mürəkkəb proqram təminatı quraşdırılmalıdır. Göründüyü kimi, saytın istifadəçinin öz kompüterində yerləşdirilməsi böyük problemlər və xərclərlə bağlıdır. Ona görə də ən yaxşı həll yolu provayderin təklif etdiyi hostinq xidmətindən yararlanmaqdır. Saytın nəşri Veb-server FTP protokolu FTP-server FTP-müştəri Domen adı Hostinq Saytın qiymətləndirilməsi Ölü istinad AÇ AR sö zl ə r LAYİHƏ Yüklə 42,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|