1 liber generationis Jesu Christi, filii Davidis, filii Abrahami

~grotum, aut in carcere, et venimus ad teP

Et respondens Rex dicet eis, Amen dico vobis, Qu~tenus id fecistis uni ex istis fratribus

meis minimis, mihi fecistis.

4r. Tune diect etiam iis qui ad sinistram ~+<4

Kxsecrandi, abite a me in ignem ilium ﾮternumi 4 g ilium paratum diabol o et a ngelis cj us: esu ri vi

enim, et non dedistis mihi gaud ederem; sitivi, g3 ct non dcdistis mihi potum; pcregrinus cram,

ct non col)cgistis me; nudus, et non amicivistis

me; agrotus, et ia carcere cra~n, ct non invisistis me.

44 Tune ipsi quoque respondcbunt ei, dicentes,

Dominc, quando te vidimus esurientcm, aut siti.

entem, aut peregrinum, aut nudum, nut agrotum,

aut in carcerc, ct non tninistravimus tibia 45 Tune respondcbit cis, dicens, Amen dico vobis, Quatcnus Id non fecistis uni ex istis minimis,

ncc niihi fccistis.

46 Kt abibunt isti ad supplicium sternum; justi

vcro ad vitarn xternam.

ET factum est, ut quum finisset Jesus omncs 2 istos sermones, diceret discipulis suis, Scitis post

biduum pascha fore, et Filium bominis prodc.ndum ut crucifigatur.

3 Tune congregati sunt primarii sacerdotcs, ct

scnba, et seniores populi, in aulam pontihcis 4 n)Iximi, qui dicebatur Caiapha; et sisnul consultarunt ut Jesum dolo prehcnderent, et inter- 5 imcrent. Dicebant autem, Non in festo, ne

tumultus fiat in populo.

5 QUUM autem Jesus esset Bethania in domo 7 Simonis 1eprosi, venerut ad eum mulier, habens

alabastrum unguenti gravis pretii, et efFuderat

in caput ipsius accumbentis.

28,8 — 14. MATTH2EUM. 6T

8 Huc autcm conspicati discipuli ejus indignati 9 sant, dicentes, Quorsum perditio hmc! Potuit

enim istud unguentum venire magno, et dari pauperibas.

ro Quum autem koc cognovisset Jesus, ait eis,

Quid moiestias exhibetis isti mulieriP opus enim tl bonum operata est erga one. Semper enim pauperes habebitis vobiscum; me vero non semper tx habebitis. Quod enim hac unguentum hoc injecit corpori meo, ad funerandum me fecit. l3 Amen dico vobis, Ubicunque predicatum fuerit

hoc evangelium in toto mundo, etiam quod hwc fecit dicetur ad memoriam ipsius.

Tune profectus unus ex illis duodecim, qui

dicebatur Judas Iscariotes, ad primarios sacert5 dotes, dixit eis, Quid vultis mihi dare, et ego

vobis eum tradam? Ipsi vero appenderunt ei t6 Lriginta argenteos num~os. Et ex eo tempore

qumrebat s'lie opportunitatem ad eum prodendum. l7 PRIMO autem der azymorum accesserunt discipuii ad Jesum, dicentes ei, Ubi vis parcmus tibi ad edendum pascha?

t8 Ipse vero dixit, Abite in urbcm ad q»endam,

et dicite ei, hfagister dicit, Prmstitutum illud tempus meum prope est; apud te faciam pascha corn discipulis meis.

l9 Et fecerunt discipuli sicut prmccperat eis Jesus',

et paraverunt pascha.

20 QUvM autem serum diei advenisset, accuboit 2t curn illis duodecim. Et edentibus ipsis, dixit,

Amen dico vobis, Unos vcs(rutn me prodet.

22 Tune affecti tristitia vehcmc»ter, c(aper»nt

singuli eorom ei dicere, Num ego cs sum, Domineer

Ipse vero respondens ait, Qui intingit mecum gg manum in cati»o, iste me proditoros est. Filius

f ~

s8 EVANG. SEC. [RG,ss-.st.

quidem hominid abit, sicut scrotum est de eo:

>a autem homini. illi per quern Filius hominis

ptoditurt bonum fuisset homini gli si natus non

fuisset.

25 ~expo@dens autem Judas, qui prodebat eum,

dixie' Num cs ego sum, Rabbi?

Dicit ei, Tu dizisti.

z6 Edentibus autem eis, Jesus, quern accepisset

panem, et benedixisset, fregit nese, deditque discipulis, et ait, Accipite, comedite: hoc est
27 corpus meum. Et accepto poculo, ac gratiis

actis, dedit eis dicens, Bibite ex eo omnes .

28 hoc est enim sanguis mcus novi pacti, qui pro

multis effunditur in remissionem peccatorum.

29 Dico autem vobis, Non bibam ab hoc tempore

ex hoc fructu vitis, usque ad diem ilium quum

ipsum bibam vobiscum novum in regno Patris

lllel-

30 ET quum hymnum cecinissent, exierunt in

montem Olearum.

3t Tune dicit eis Jesus, Omnes vos ista nocte

offendemini in me; scriptum est enim, P e rcutiam pastorem, et dispergentur oves
32 gr egis (gach. l3, 7). Postquam autem suscitatus fuero, prmibo vobis in Galilmam.

33 Respondens vero Petrus dixit ei, Etiamsi omnes offcndantur ia te, ego nunquam offendar.

Dixit ei Jesus, Amen dico tibi, Ista nocte,

antequam gallus vocem emittat, ter me abnegabis.

35 Dicit ei Petrus, Etiamsi oportuerit me tecum

mori, non te abnegabo. Similiter et omaes discipull dixerunt,

36 TVNC venit Jesus curn eis in locum qui dicitur Gethsemane; et dicit discipulis, Sedete hic,

usquequo digressus oravero illic.

37 Et assumpto Petro et ddobns Aliis ZebeRai,

96,ss-u.]

hf ATTHiKUM.

38

39 40

4E 42

43 44 45 46 47 48

50 $l

ccepit aAici tristitia, et gravissime angi. Tune dicit eis, Undiquaque tristis est anima mea usque ad mortem: manete hic, et vigilate mecum.

Et progressus paululum, procidit in faciem suam, orans, et dicens, Pater mi, si possibile est, abeat a me poculum istud: veruntamen non ut ego volo, sed ut tu.

Tune venit ad discipulos, et reperit eos dormientes; et dicit Petro, Itane nequivistis unarn horam vigilare mecurnP Vigilate et orate, ne introeatis in tentationem: spiritus quidem tsc promptus, sed caro inhrma.

Rursum secundo abiit, et oravit, dicens, Pater mi, si non potest hoc poculum abirc a me quin bibam ipsum, fiat voluntas tua.

Et qnum venisset, reperit eos rursutn dormientes; erant enim oculi eorum gravati. Et relictis eis, rursum abiit, et oravit tertio, eundem sermonem locutus.

Tune venit ad discipulos suos, et dicit eis, Dorniite quod reliquum est, et requiescite: ecce, appropinquavit hora illa; et Filius hominis proditur in manus peccatorum. Surgite, camus: ecce, appropinquavit qui me prodit.

Et adhuc eo loquente, ecce, Judas, anus ex illis duodecim, venit, et curn eo turba multa curn gladiis et fustibus, a primariis sacerdotibus et senioribus populi.

Is vero qui prodebat eum, dederat eis signum, dicens, Quern osculatus fuero, is est; prehenditc eum. Itaque statim, quum venisset ad Jesum, dixit, Ave, Rabbi: et deosculatus est eum.

At Jesus dixit ei, Amice, quorsum ades? Tune accesserunt, et menus injecerunt in Jesum, et prehenderunt eum.

Ft, ecce, anus ex iis qni orant curn Jesu, ex.

70 EVANG. SEC. [Ãi,ss -at.

tensa manu, distrinxit gladium suum; et percusso servo pontificis maximi, abstulit auriculam ejus.

5s Tune ait ei Jesus, Refer gladium tuum in

locum suum: quicunque enim acceperint gladius, ~3 gladio peribunt. An putas me non posse nunc

precari Patrem meum, qui huc sistat mihi plures g4 quam duodecim legiones angelorum~ Quomodo

ergo implerentur scripture, yea A'cant sic oportere fieri?

Eo ipso momento dixit Jesus turb', Sfcnnr

ut adversus latronem exivistis curn gladiis et fustibus, ut me prehenderetis? quotidie apud vos Iedebam docens in templo, nec prehendistis 56 me. Hoc autem totum factum est, ut implerentur scripture prophetarum.

Tune discipuli omnes, relicto eo, fugerunt.

ILLI vero prehensum Jesum abduxerunt ad

Caiapham pontificem maximum, ubi scribe et seniores congregati erant.

58 Petrus autem sequebatur eum e longinquo usque in aulam pontificis maximi, et ingressus intro, sedebat curn ministris, ut videret finem

Primarii vero sacerdotes et seniores, et totus

coasessus, qumrebant falsum testimonium contra M Jesum, nt eum morte afhcerent; et non invenerunt: etiam quum multi falsi testes accessissent, non invenerunt. Postremo vero advenientes duo 6t falsi testes, dixerunt, Iste dixit, Possum destruere

templum Dei, et triduo ipsum mdificare.

6z Et assurgens pontifex maximus, dixit ei, Nihil

respondes? quid c'lied est y uod isti adversum 63 te testificantur? Jesus autem silebat. Et respondens pontifex maximus dixit ei, Adjuro te per Deum viventem, ut dicas nobis, an tu sis Christus ille Filius ille Dei.

6g Dicit ei Jesus, Tu dixisti: quinetiam dico vo-

28,ea — 27,s.] bIATTH~UhI. Vl

bis, Ab hoc tempore vidcbitis Filium hominis sedentem ad dextram potential Dci, ct venientcm in nubibus co.'li.

G5 Tune pontifex maximus dirupit vestimenta sua,

dicens, 81asphemavit: quid nobis opus est amplius testibus? ecce, nunc audistis blasphemiam 66 ejus. Quid vobis videturP

Ipsi vero respondentcs dixerunt, D~mnas est

mortis.

67 Tune inspuerunt in faciem cjus, ct colaphos

ci inflizcrunt: alii vcro baciilis eum ceciderunt, 68 dicentes, Vaticinare nobis, Christe, quis sit qui

te percussit.

59 PETxvs autem sedebat extra in aula: ct accessit ad curn quondam ancillula, dicens, Et tu 7o curn Jcsu Galileo eras. Ipse vero negavit coram omnibus, diccns, Ncscio quid dicas. Kum autcm cgredicntem in vcstibulum, vidit ali;i aneslla; et dixit iis qui @rani illic, Et iste era 71 curn Jesu Natarl.'o. Tuﾩc rursus negavit curn 73 jurejurando, dc'cons, Non novi hominem. Paulo

post autem accesserunt qui adstabant, et dixerunt Petro, Vere et tu ex ipsis cs; nam ct lo- 7$ cutio tua tc manifestum facit. 1 unc ccepit scipsum devovere, et jurare, dc'ccrss, Non novi 7> hominem. Et statim gallus emisit vocem. Et

recordatus est Petrus verborum Jesu, qui dixerat ci, Priusquam gallus vocem emittat, ter mc abnegabis. Et egressus extra, Aevit amare.

'>7 hIANE autem quurn esset, consiiium cepcrunt

omnes primarii sacerdotes et seniores populi a adversus Jesum, ut earn morta afficerent. Et

vinctum eum abduxerunt, ac tradidcrunt Pontio Pilato prasidi.

TUNc Judas, qui eum prodiderat, quum vidisset curn darnnatum esse, pmnitcns, retulit tri-

4 5 6 I 8 9 IO

I 9

l3 lg >6 J7 I8 lg

[2T, a — t s. ginta argcnteos na~seos ad primarios sacerdotes

seniores, dicens, Peccavi, prodito sanguine

At iiii dizerunt, Quid ad nos? tu viIpse vcro projectis Illif elmo's's argenteis in templum, seccssit; et profectus strangulavit scse.

Primarii autem sacerdotes, acceptis nscmmrs illis argentcis, dixerunt, Non licet eos immittere in corb anom, quoniam prctium sanguinis est. Consilio autem capto, emerunt cx cis agrum ilium riguli, ad sepulturam pcregrinorum: qualiroptcr vocatus cst ager illc, Ager sanguinis, usque in hodiernum diern. (Tu»c impletum est quod dictum est per Jeremiam prophetam, dicentem, Et acccpcrunt trig i»ta nuesmos argenteos, prcti um mstimati, qui msti>natus fuit a filiis Israel; ct dederunt cos ad emcnduee ilium agrum figuli, sicut injunxit mihi Dominus (Zilch. ll,12. l3)).

JttsUs autem stetit coram preside: et interrogavit eum prmses, dice»s, Tune es rex ille Judaorum? Dixit autem ei Jesus, Tu dicis.

Et quum ipse accusaretur a primariis sacer~lotibus et scnioribus, nihil respondit. Tu»c dicit ci Pilatus, Non audis quam multa adversuni tc testihcentur? Et non respondit ei ad ulloi» verbum; ita ut miraretur preeses valde.

Prmses autem singulis festis consueverat turb' dimittere unum vinctum, quern voluissent. Habebant vero tune vinctum insignem, qui diccbatur Barabbas. Ipsis igitur congregatis, dixit e is Pilatus, Utrurn vultis dimittam vobis? Barabban, an Jesum .qui dicitur Christus? Sciebat enim quod per invidiam tradidissept eum.

Sedcnte autem eo in tribgnali, misit ad eum uxor ejus, dicens, Ni/>l tibi rcpt' sit curn gusto

2l, so-ss.] MATTHWUM. Vs

20 2I 22 23 24

2j 26

2/

30 3l

32 33

iso: multa cnim passa sum llodie in somnio propter eum.

Primarii vero saccrdotes et seniores persuaserunt turba. ut peteret Barabban, Jesum vero perderct. Respondens autem prmses dixit eis, Utrum e duobus illis vultis ut vobis dimittam? Ipsi vero dixerunt, Barabbas.

Dixit eis Pilatus, Quid igitur faciam Jesu, qui dicitur ChristusP Dicunt ci omnes, Crucifigatur.

Prmses autern ait, At enim quid mali fecit? At illi eo amplius clamabant, dicentes, Crucifigatur!

Videns autem Pilatus se niliil proficere, sed

majorem tumultum fieri, accepta aqua, abluit

manas coram turba, dicens, Innoxius ego sum a sanguine hujus justi: vos videritis.

Et respondens univcrsus populus dixit, Sanguis ejus super nos, et super filios nostros.

Tune dimisit eis Beribbon: Jesum autem Aagellatum tradidit ut crucifigeretur.

TUNc milites prl.sidis, quum abduxissent Jesum

in prmtorium, congregaru»t ad eum universal»

cohortem. Et quum exuissent eum, circumposuerunt ei chlamydem coccineam: et coronam e spinis co»textam imposuerunt ejus capiti, et arundinem in dextram ejus: et genu ante eum summisso, illudebant ei, dicentes, Ave, rex Judecorum. Et quum inspuissent in eum, ceperunt arundinem illam, et cxdebant caput ejus. Et

postquam illusissent ei, exuerunt eum chlamyde,

indueruntque eum vestimentis suis: et abduxerunt eum ut crucifigerent.

Exeuntes autem invenerunt queadam Cyrenmum, nomine Simonem: hunc angariaverunt ut attolleret crucem ejus.

Et quum venissent in locum qui dicitur Gol-

EVANG. SEC.

3$ gG'Ala qni di ci tur Cal vari' ) ocus, dederunt e j

acetum bibendum curn felle Inistum: et quum gustasset, noluit bibere.

Postquam autem crucihxerunt eum, partiti sunt

ejua vestimenta, sortem jacientes; ut impleretur quod dictum est a prophets, Partiti sunt sibi vestimenta men, et super vestem meam j e c e r u n t s o r i c m (Ps. 2 2, t 8}.

36 Et sedentes, asservabant eum illic. ~ Kt

imp o sue runt super caput ejus criminationem ipsius scriptam, HIC EST IESUS REX ILLE IUDWORUM.

38 Tune crucihguntur curn eo duo latrones; unus

ad dextram, et alter ad sinistram.

39 Qui vero prateribant blaspbemabant eum, mo- 40 ventes capita sua, et dicentes, Tu qui destruis

templum, et triduo mdihcas, serva temetipsum: gl si Filius Dei es, descendito e cruce. Similiter

autem etiam primarii sacerdotes illudentes curn J2 scribis et senioribus, dicebant, Alios servavit,

seipsum non potest servare: si rex Israel est, 43 descendat nunc e cruce, et credemus ei. Conhdit in Deo; eruat ipsum nunc, si placet ei: dixit enim, Filius Dei sum.

Id ipsum vero etiam latrones, qui crucifixi

erant curn eo, exprobrabant ei.

45 A sexta autem hora tenebrm fact+ sunt super

universam regionem, usque ad horam nonam.

46 Circiter vero horam nonam exclamavit Jesus

voce magna, dicens, Eli, Eli, lama sabachthani? hoc est, Deus mi, Deus mi, cur deseruisti me? (Ps. 22, I.)

47 Quidam autem adstantium illic, quum hs» 48 audissent, dicebant, Kliam vocat iste. Kt statim

currens quidam ex eis, quum acceptarn sDonziam implevisset aceto, et circumposuisset calamo,

27, se — s4.] Zf)

.~g dedit ei ut biberet. Re]iqui vero dicebant; Sine,

videamus an venturus sit Elias servaturus eum.

-0 Jesus autem quum rursum clamasset voce magna,

cmisit spiritum.

Et, ecce, velum templi possum est in dua~

partes, a summo us ~ue ad imum; et terra mota

2 cst, et petra: tissue sunt: et moaumenta aperta

sunt; et multa corpora sanctorum, qui dormi- Q J crant, surrexerunt; q«i cgressi e monumentis post

ressurrectionem cjus, introierunt in sanctam urbe>r.

ct apparucrunt multis.

Centurio vcro, ct qui cu»> co asservaban<

Jcsum, viso terramotu, ct ii» q»n facta fuerant, nletucruat vehementcr, dicentes, Vere Filius Dci erat iste.

Erant autcm illic mulicrcs multm e longinquo

spectantes, qum secuta: fuerant Jesum a Galilma, y6 ministrantes ci; inter quas erat hSaria Magdalene,

et Maria mater Jacobi ct Jose, ct mater filiorum Zebedmi.

OUUit autem serum diei adi enisset, veni~

ho)no ~lives Arimathwc»sis, »<»»inc Jo»cph, qui >8 ct ip»c discipulus fuerat Jesu: is adiit Pilatu»i,

ct pctiit corpus Jesu. Tune Pilatus jussit reddi corpus.

s9 Et Joseph, quum accepisset corpus, involvit 6o illud sindone pura: posuitque in»ionumento suo

novo quod excidcrat in petra; et advoluto saxo mag»o ad ostium monumenti, abiit.

6 I Erat autem iilic Maria Magdalene, ct altcra

i)la hfaria, sede»tes ex adverso sepulcri.

6ﾮ POSTERO autem die, qua est post Parasceven, coacti sunt primarii sacerdotes et Phari- 63 ski ad Pilatum, dicentes, Domiae, meminimus

planum ilium dixisse, quurn adhuc viveret, Ter6y tio post die suscitabor. Jubt crt;o muniri

VS EVANG. SEC. [QT, «-98, to.

sepulcrum usque in diem tertium; nequando

veniant discipuli.ejus nocte, et furentur eum;

4icantque populo, Suscitatus est ez mortuis: et

crit ultimus error pejor priore.

65 Dixit eis Pilatus, Habetis custodiam: abite, 66 munite sicut scitis. Ipsi autem profecti munierunt sepulcrum, obsignato lapide, curn custodia.

EXTREMO autem sabbato, quum lucesceret

in primum A'~ hebdomadis, venit Maria Magdalene, et altera illa Maria, ut spectarent sepulcrum.

Et, ecce, terrmmotus factus est magnus: angelus enim Domini, quum descendisset e cmlo,

accessit, ct evolvit saxum ab ostio, sedebatque 3 super illud. Erat autem visus ejus ut fulgur, g et indumentum ejus album sicut nix. Custodes

vero perculsi sunt pra ipsius metu, et facti sunt

sicut mortui.

Respondens auteur angelus dixit mulieribus,

Vos vein ne metuite; scio enim vos Jesum cruci- 6 fixum qumrere. Non est hie: resurrexit enim,

prout dixit. Adeste, videte locum ubi jacebat 7 Dominus. Et cito profecta dicite discipulis ejus

eum suscitatum fuisse ez mortuis: et, ecce, prait

vobis in Galilmam; illic eum vide%itis: ecce, dixi

vobis.

8 Tune ha~ egress' cito a monumento curn metu

et gaudio magno, currebant, ut hmc reaunciareat

discipulis ejus.

Ut autem ibant ad koc renunciandum discipulis ejus, ecce, Jesus occurrit eis, dicens, Avete.

Ilbe vero accesseruat, et amplexa sunt pedes

ejus, et adoraverunt eum.

ro Tune ait eis Jesus, Ne metuite: abite, renunciate fratnbus meis, ut abeant in Galileam: illic

me videbunt.

M, t t-sL l,x — s.] MARCUM.

E'.VANGELI Uif

SECUNDUhf
MARCUM.

I

2

3

11 l2 l3 l$

gQ

17

i8

rg 20

EUNTrsus autem ipsis, ecce, quidam ex custodia venerant in urbem, et nunciaverant primariis sacerdotibus omnia qua facta fuerant. Ipsi vero congregati curn senioribus, consilioque capto, nummos non paucos dederunt militibus illis, Dicite, inquientes, Discipuli ejus nocte venerunt, et eum furati sunt, nobis dormientibus. Quod si hoc auditum fuerit apud prasidem, nos ised persuadebimus ei, et securos vos prmsta bimus. Ipsi vero, accept a pecunia, f ecerun t sicut erant edocti: et divulgatum fuit istud apud Judaos usque ad hodiernum diem.

UNDECIM autem illi discipuli profccti sunt in Galilaam, in montem ubi constituerat eis Jesus u! adcsscnt. Kt eo conspecto, adoraverunt eum: quidam tamen dubitaverunt.

Accedens autem ad ror Jesus locutus est eis, dicens, Data est mihi omnis auctoritas in ccelo et in terra: profecti ergo discipulas facite omnes gentes, baptizantes eos in nomen Patris, et Filii, et Spiritus Sancti; docentes eos observare omnia qua: prmcepi vobis: et, ecce, ego vobiscum sum omnibus dicbus, usque ad consummationem seculi. A>ncn.

PRINCIPIUhf evangelii Jesu Christi, Filii Dei; ut scriptum est in prophctis, Ecce, ego mitto nuncium ilium meum ante faciern tuam, qui apparabit viam tuam coram te (Mal. 3, t). Vox vociferantis in deserto,

KVANG. SEC.

78 [1, s — ts.

Parate viam Domini, comp)anate semitas ejus (Es. 40, 3).

Qaptizabat Joannes ia deserto et pradicabat

baptismum resipiscentia ad remissionem pecca- 5 torum. Et exibat ad eum omnis Judaica regio

ac Hierosolymita; et baptizabantur omnes ab co in Jordane flumine, confitentes peccata sua.

6 Indutus autern erat Joannes pilis camelorum,

ct zona coriacca circa lumbos suos; et edebat 7 locustas et mel silvestre. Et pradicabat, dicens,

Venit pone me qui validior me est, cujus noo sum dignus qui incurvatus solvam corrigiam sole- S arum. Ego quidem baptizavi vos aqua: ipse

vero baptizabit vos Spiritu Sancto.

Et factum cst diebus illis, ut Jesus advcnerit

a Nazaretha urbe Galilam, et baptizatus sit in t o Jordane a Joanne. Et is statim ascendens cx

aqua vidit hndi c(@los, et Spiritum quasi co)un>- i I bam desccndere super eum: et vox exstitit e

cce)is, Tu es Fi)its ille mens dilectus, in quo acquiesco.

l2 Statimque Sptritus curn expo)it in desertum.

13 Et fuit illic in dcserto dies quadraginta, tentante

eum Satana: cratque curn feris: ct angeli ministrabant ei.

t4 PQSTQUAM autem traditus fuit Joannes in

oiisroifi arir, 'venit Jesus in Galilaam, pradicans t5 evangelium regni Dei; et dicens, Expletum est

tempus, et appropinquavit regnum Dei; resipiscite, et credite evaagelio.

t6 Aatsur.aNs autem apud mare Galilxm, vidit

Simonem, et Andream fratrem ejus, jacientes I7 rcte in mare; (crant enim piscatores:) et dixit

eis Jesus, Sequimini me, et faciam ut sitis piscat8 tores horninum. Kt apse' statim, omissis retibus

Iuis, secuti sunt eum.

l,ts-ss.) MARCUM. V9