35-ci prezidentin faciəli ölümünün 50 illiyinə Con F. Kennedi Mərdliyin profilləri
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
74 Arnoldun (İstiqlaliyyət müharibəsi vaxtı xəyanət edib, ingilislərə satılan və ifşa edilən general – tərcüməçi) hərəkəti ilə müqayisə edə bilərəm. Horatsi Menn deyirdi ki, “Uebster düşən ulduzdur. Göydən enən Lutsiferdir” (Yerə düşən mələk, şeytan – tərcüməçi). Lonqfello (Henri Uodsuart Lonqfello (1807-1882-ci illər) – görkəmli amerikan şairi idi, müharibə, quldarlıq, milli düşmənçilik və istismar əleyhinə çıxış edirdi – tərcüməçi) dünyadan soruşurdu ki, “Bu mümkündürmü? Bu, illərlə əvvəl Heyndə dağları fırladan titandırmı?” Və Emerson bəyan edirdi ki, insanın damarlarında axan qanın hər bir damlası aşağı tərəfə baxan gözlərə malikdir... Uebsterin əxlaqi qabiliyyətinin yoxluğu ölkəni pozur”. Uilyam Kallen Brianta görə Uebster “əvvəllər müdafiə etdiyi səbəbdən qaçan adam” idi və çirkli motivin kəsilib atılması, onu şəraitə görə qaçmağa məcbur etmişdi. Və Ceyms Rassel Louellə görə o, “mənim nə vaxtsa haqqında eşitdiyim əclaf və səfeh olan xəyanətkar bir adam” idi. Onun çıxıb getməsindən sonra Senatda yüksələn Çarlz Samner Uebsterin adını “dönüklüyün qara siyahısına” daxil etmişdi. Parlaq “vicdanlı” Senator Uilyam H.Syuard Uebsteri “azadlıq səbəbinə görə satqın” adlandırmışdı. Feyneyil Hollda keçirilən kütləvi mitinq, çıxışı “müdrik dövlət xadiminə və yaxşı adama yaramayan” kimi məhkum etmişdi və belə yekun vurmuşdu ki, “Konstitusiya ilə və ya konstitusiyasız, qanuni və ya qanunsuz olsa belə Massaçusets ştatından qaçmış qulun tutulub geri qaytarılmasına biz icazə vermərik”. Massaçusets Qanunvericiliyinin Yeddi Mart çıxışının ruhuna bütünlüklə zidd olan qətnamələri sonralar qüvvəyə mindi, onun üzvlərindən biri Uebsteri “Massaçusetsin satqın oğlu, Senatda onu təhrif edən” adlandırmışdı; digəri isə bəyan etmişdi ki, “Deniel Uebster o vaxt xoşbəxt adam olardı ki, onu Allah öz rəhmi ilə qorusaydı, onun həyatını kifayət qədər uzatsaydı, bu ona kifayət edərdi ki, öz hərəkətlərinə görə tövbə etsin və adının üstündəki ləkə silinsin”. Bostonun “Courier” qəzeti elan etmişdi ki, Konqressin “mister Uebsterə oxşayan hansısa Şimallı Viq üzvünü tapmaq qeyri-mümkündür”; və onun köhnə müdafiəçisi “Atlas” qəzeti bəyan edirdi ki, “onun hissləri bizim hisslər deyildir”, “biz cəsarət edib deyə bilmərik ki, bu Yeni İngiltərənin Viqlərinin hissidir”. Nyu- 75 Yorkun “Tribune” qəzeti hesab edirdi ki, bu, “hadisəyə bərabər olan və onun müəllifinə layiq olan deyildi”; Nyu-Yorkun “Evening Post” qəzeti belə terminlərdə danışırdı ki, “satqınlar geri çəkilsinlər,... bu adam əvvəllər müdafiə etdiklərini tərk etdi”; və “Abolitsionist Press” bunu “Deniel Uebsterin qıp-qırmızı biabırçılığı... təsvir oluna bilinməyən alçaq və əxlaqsız çıxış” adlandırırdı. Edmund Kvinsi acı şəkildə “şirin spaniyelə (it cinsi – tərcüməçi) çevrilməsi ilə quyruğunu bulamağı, ağalarının ona atacağı çirkli puddinq hesabına onların əlini yalaması” kimi ifadə edilə bilməyən bir mənanı verirdi. Və nəticədə Deniel Uebster bizim torpağın ədəbiyyatında həmişəlik alçaldıldı və adətən nəcib olan Con Qrinliif Uittier özünün ölməz poeması olan “İçabod”da bunu kəsilmiş sözlərlə belə təsvir edir. Beləcə düşmüş! Beləcə itirilmiş, işıq çəkildi Bu işığı bir dəfə o, daşımışdı! Onun çal saçlarını şərəf tərk etmişdi Həmişəlik! Sevdiyimiz və şərəfləndirdiyimiz hər şeydən Gücü xilas edən şıltaqlıq qaldı; Düşmüş mələyin fikir iftixarı Hələ də zəncirlərdə möhkəmdir. Onda təzim ... keçmiş günlərə Bircə onun ölməz şərəfinə; Geriyə get, dəyiş baxışını da, Və gizlət biabırçılığı! İllərlə sonra Uittier şeirdəki sətiri dəyişib öz qələmi ilə bu acı sözləri yazdı: “Mənim həyatımın ən kədərli anlarından birində”. Dövrün lovğa, nifrət edilən nəhəngi olan Deniel Uebster siyasi inciklikdən yuxarıda dayanaraq özünə inanırdı. Ancaq Uittierin hücumu onun üçün xüsusilə acı idi. Bəzən o, özünə hücum edənlərə çiyinlərini çəkməklə cavab vermək istəyirdi, bəyan edirdi ki, özünə yarlıq vurulmasını və təhqir edilməsini əsasən abolitsionistlərdən və intellektuallardan gözləyir, çünki onlar onu əvvəllər söymüşdü, necə ki, Corc Vaşinqtonu və 76 digərlərini də ondan əvvəl söymüşdülər. Tezliklə cavab verməyi tələb edənlərə o, qoca keşişin başına gələn əhvalatı müqayisəli qaydada danışırdı. Həmin keşiş öz dostlarına demişdi ki, “mən həmişə belə qayda qoymuşam ki, qar kəsməyənə qədər cığırı heç vaxt təmizləməyim”. Lakin o, Yeni İngiltərə Viqlərindən sadə birinin onun müdafiəsinə qalxanda uğursuzluğa uğramasından kədərlənmişdi və qeyd edirdi ki, o, “elə bir ziddiyyətə cəlb olunmuşdur ki, nə ondan lider olmuş, nə də bilavasitə dostlarım arasında ardıcılım olmuşdur... Mən burada dayanmaqdan yorulmuşam, Massaçusetsdən olan demək olar ki, tək adamam ki, ölkə üçün mahiyyətcə mütləq qaydada yaxşı olan praktiki tədbirlər barədə mübarizə aparıram... Beş ay ərzində kolleqalarımdan heç kəs mənim hisslərimlə azacıq üst-üstə düşən bir şey nümayiş etdirmədi... martın 7- dən sonra bir saat belə yox idi ki, onda həyəcanın ağırlığını dağıdan bir şey hiss edim. Mən heç bir səhər yeməyinə və ya nahara laqeyd və asan fikirlə oturmurdum”. Lakin quldarlığa qarşı davam edən müxalifliyin obyektiv və sakitləşdirici qaydada dostlarına izah etmək yolunu axtararkən, o, buna baxmayaraq təkid edirdi ki, “axıra qədər çıxışımın prinsipləri üzərində dayanıram... Əgər lazım olsa mən Yeni İngiltərədəki hər bir kəndə ayaq döyəcəyəm... Adamların ağlında təlatüm yaranacağını mən görə bilmərəm, lakin borc barədəki öz məsləklərim müəyyən edilmişdir və möhkəmdir; lakin öz məsləkim ardınca büdrəmədən getməkdə davam edəcəyəm... Çox sevincli zamanlarda yelpiyə çevrilmək və ziddiyyətli alovla qidalanmaq, onlara tabe olmaqdan çox-çox asandır; təhlükədə mülayimlik məsləhətini verənlər, öz partiyası qarşısında borcunu uğursuzluğa düçar edənlər kimi qiymətləndirilir”. Və sonrakı ili, onun yetmiş yaşının əksinə Uebster öz mövqelərini müdafiə etmək üçün geniş çıxış turuna yollandı: “Əgər Vətəndaş müharibəsi nəticə kimi min şansdan biri olacaqdırsa, mən hələ də hiss edəcəyəm ki, istənilən ağıllı məmnunluğun əksinə mininci şans qorunacaqdır”. Onun, həmçinin Kleyin, Duqlasın və digərlərinin kompromissin xeyrinə cəhdləri bütünlüklə uğurlu idi. O, Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|