6. O. Karamustafalioglu

30

Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, Cilt: 14, Say›: 1, 2004 / 

Bulletin of Clinical Psychopharmacology, Vol: 14, N.: 1, 2004 - www.psikofarmakoloji.org

bir  çal›flma  tasar›m›  uygulanm›flt›r.  DSM-IV  ölçütlerine

göre akut mani tan›s› konan 11 bipolar I bozukluk has-

tas›,  önce  yeterli  ve  sabit  dozlardaki  bir  duygudurum

dengeleyicisi  ve/veya  antipsikotikle  tedavi  edilmifl  ve

duygudurum  dengeleyicisi  sabit  plazma  düzeylerine

ulaflt›ktan sonra; tedaviye topiramat eklenerek 1 hafta

içinde, klinik etkinlik ve tolere edilebilirli¤e ba¤l› olarak

doz 25-200 mg/güne artt›r›lm›flt›r. Bundan 10 gün sonra,

di¤er ilaçlar sabit kal›rken topiramat tedavisi kesilmifltir.

Befl günlük bir aran›n ard›ndan topiramat tekrar baflla-

narak, 1 hafta içinde benzer veya daha yüksek dozlar-

da uygulanm›flt›r. Bu çal›flman›n sonuçlar›na bak›ld›¤›n-

da, bafllang›çtaki tedaviye 11 hastan›n 7’sinin YMRS öl-

çe¤inde %50 azalma sa¤lanmas› ile belirli olarak iyi ya-

n›t verdi¤i görülmektedir. Bir hasta, topiramat dozunun

h›zl› artt›r›lmas›n›n ard›ndan psikotik belirtiler yaflamas›

nedeniyle çal›flmadan 10. günde ayr›lm›flt›r. Topiramat›n

kesilmesini takiben, kalan 10 hastan›n 7’sinde kötülefl-

me gözlendi¤i, 2’sinin ayn› kald›¤› ve 1 hastan›n iyi dü-

zeyde iyileflme göstermifl durumda iken izleme gelme-

yerek çal›flmay› b›rakt›¤› belirtilmektedir. Topiramat ye-

niden baflland›ktan sonra, tüm hastalar bir hafta içinde

yeniden  düzelme  göstermifller  ve  9  hastadan  8’inde

tedaviye  yan›t,  topiramat  kesilmeden  önceki  düzeye

yeniden eriflmifltir. Bu çal›flma tasar›m›, kesilme ile ya-

flanan kötüleflme ve yeniden bafllanma ile gözlenen iyi-

leflmenin  gösterilmesi  temelinde,  bu  hastalarda  gözle-

nen  antimanik  yan›t›n  tedaviye  topiramat›n  eklenme-

siyle ba¤lant›l› oldu¤unu düflündürecek niteliktedir. 

Topiramat›n akut manide monoterapi olarak etkin-

li¤i konusunda, Bozikas ve arkadafllar›n›n çal›flmas› (16)

s›n›rl› da olsa bir fikir verebilir. Bozikas ve arkadafllar›,

akut  manik  epizod  nedeniyle  hastaneye  yat›r›lan  14

hastada  topiramat›n  etkisini  de¤erlendirmifllerdir.  Bu

14 hastan›n 9’unda topiramat›n monoterapi olarak kul-

lan›ld›¤›  belirtilmektedir.  Dört  hastaya  bir  süre  için  (6

güne  kadar)  “zuklapentiksol  aküfaz”  100  mg/48  saat

i.m.  uygulan›p  kesilmifltir.  Tedaviye  dirençli  3  hastada

topiramat  ek  tedavi  olarak  kullan›lm›fl,  2  hastada  ise

tedavinin  bafl›ndan  itibaren  bir  antipsikotikle  birlikte

verilmifltir. Ayr›ca, hastalar›n tümünde tedavilere ben-

zodiazepin eklendi¤i de belirtilmektedir. Bech ve Rafa-

elsen  Mani  Ölçe¤i  (Bech  and  Rafaelsen  Mania  Scale-

BRMS)  kullan›larak  de¤erlendirilen  hastalarda,  tedavi-

nin birinci haftas›ndan bafllayarak iyileflme oran›n›n is-

tatistiksel  anlaml›l›k  kazand›¤›  bildirilmektedir.  Çal›fl-

man›n  sonundaki  tedaviye  yan›t  oran›  (BRMS’de  %50

veya üstü azalma) %61.5 olarak bildirilmifltir. Bu çal›fl-

mada  hastalar›n  ço¤unlu¤unun  monoterapi  ile  tedavi

edildi¤i göz önüne al›n›rsa, topiramat›n oldukça olum-

lu bir antimanik etki gösterdi¤i söylenebilir. Topirama-

t›n bipolar bozukluktaki güvenlilik ve etkinli¤ini araflt›-

ran bir pilot çal›flma da Calabrese ve arkadafllar› (17) ta-

raf›ndan  gerçeklefltirilmifltir.  Hastanede  yatan  10  akut

manik  hastaya  28  gün  süreyle  aç›k-etiketli  topiramat

tedavisinin uyguland›¤› çal›flmada, ortalama YMRS pu-

anlar›n›n 32’den 22’ye indi¤i belirtilmektedir. Befl hasta

orta-ileri düzeyde iyileflme gösterirken, 3 hastada ma-

ni puanlar›nda en az %50 azalma olmufl, kalan 2 has-

tada da %25 ile %49 düzelme izlenmifltir. 

Topiramat›n bipolar bozuklukta uzun dönem kulla-

n›m›yla ilgili olarak yay›nlanm›fl iki çal›flma bulunmak-

tad›r. Bunlardan ilkinde, Vieta ve arkadafllar› (18) tara-

f›ndan  tedaviye  dirençli  bipolar  bozuklukta  topirama-

t›n ek tedavi olarak 6 ay süreyle etkinlik ve güvenlili¤i

izlenmifltir. Çal›flmada, bipolar bozukluk spektrumunda

yer alan ve lityum, karbamazepin ve valproata direnç-

li oldu¤u belirtilen 34 hastaya (17 manik, 11 depresif, 3

hipomanik ve 3 karma epizod) ek tedavi olarak artan

dozlarda topiramat verilmifltir. YMRS, HAM-D ve CGI ile

de¤erlendirilerek  6  ay  süreyle  izlenen  hastalar›n

%74’ünün  çal›flma  dönemini  tamamlad›¤›  bildirilmek-

tedir. Dokuz hastan›n (%26); izlemde kay›p (n=4), belir-

tilerde kötüleflme (n=2), yan etkiler (n=1), baflka hasta-

l›k  nedeniyle  hastaneye  yat›r›lma  (n=1)  ve  tedaviye

uyumsuzluk  (n=1)  gibi  nedenlerle  çal›flmadan  erken

ayr›ld›¤› belirtilmektedir. Yazarlar, tedavi-amaçl› analiz-

lerde,  topiramat  eklendikten  sonra  YMRS,  HAM-D  ve

CGI  puanlar›nda  çal›flma  sonunda  anlaml›  iyileflmeler

saptand›¤›n› ve terapötik faydan›n en çok 2 ve 6. haf-

talarda belirgin oldu¤unu belirtmektedir. Manik hasta-

lar›n  %59’unun,  depresif  hastalar›n  %55’inin  tedaviye

yan›t vermifl kabul edildi¤i bu çal›flmada, ortalama to-

piramat dozu 202±65 mg/gün olarak bildirilmifltir. Topi-

ramatla  yap›lan  ikinci  uzun  dönemli  çal›flma  da  yine

ayn›  grup  taraf›ndan  gerçeklefltirilmifltir.  Bu  12  ayl›k

aç›k çal›flmada, manik dönemdeki 54 hastaya çal›flma

bafl›nda efl zamanl› olarak topiramat ve risperidon bafl-

land›¤›  belirtilmektedir.  Risperidon  çal›flma  süresince

herhangi bir zamanda kesilebilirken, topiramat tedavi-

sinin en az 12 ay boyunca sürdürülmesi öngörülmüfl-

tür. Etkinlik, YMRS ve CGI ile de¤erlendirilirken; depres-

Psikiyatrik bozukluklarda topiramat kullan›m›

---