А. Д. Чудаков гиймятляр вя гиймятин
Yüklə 2,96 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Malların alınmasında x ərcl ərin bölü şdürülm əsi imkanları.
245
olduğu yerdə onlarkeyfiyyəti də yaxşı olacağı haqqında müştəri düşünür. Bütün məhsullar, hansı ki qiymətinə görə keyfiyyətinin müəyyənləşdirilməsi haqqında mülahizə yürütmək lazımdır ki, onlar da üç qrupa bölünür: nüfuzlu məhsullar, ekskluziv mallar, alıcılar üçün digər keyfiyyət göstəriciləri olmayan mallar.
Müşahidələr göstərir ki, potensial alıcılar məhsulun qiymətini daha çox keyfiyyət göstəricisi kimi qəbul edirsə, onlar mütləq qiymət həddini və ya qiymət artımına daha az həssaslıq göstərirlər. Həmçinin əksinə, alıcıların təsəvvürünə görə yüksək qiymət verilmiş məhsulun alınması üçün əsas sübut kimi xidmət göstərə bilir.
Xüsusi olaraq, bunları kifayət qədər nüfuza malik malların (məsələn, bahalı avtomobillər), həmçinin bir sıra eksklйuziv malların, yəni ki, müstəsna kimi müəyyən şəxslər üçün nəzərdə tutulmuş malların nümunəsində görmək olar. Axırıncı halda qaldırılmış ödənişlər, (məsələn, biznes-klasda uçmaq üçün aviabileti) alıcıların əhatəsindən daha imkanlı şəxsləri kənarlaşdırmaqdır.
alıcının imkan daxilində mövcud olan vəsaitdən və ya mütləq həcmdən məhsulun qiyməti çox olduqda alıcı həmin məhsulun qiymət dəyişilikliyinə daha həssas olur. Bu sadə şəkildə onunla izah olunur ki, məhsul nə qədər baha olsa, onun daha ucuz əmtəə ilə əvəz etməli böyük əhəmiyyət kəsb edir. Əksinə, müxtəlif satıcılar arasında eyni bir məhsulun müxtəlif qiymətlərlə satılması zamanı ən ucuz qiymət həddində satılan həmin mala bir qayda olaraq alıcılar tərəfindən əhəmiyyət verilmir.Bu cür mallar sadəcə olaraq təsadüfi hallarda alınır və satıcılar orta bazar qiymətində uçotunun aparılması üçün dəqiq qaydada məşğul olmaya da bilərlər.
xtisaslaşdırılmış nüfuzlu dükanlarda adi məhsulların yüksək qiymətlərlə satılması digər xarakterə malikdir. Bu cür dükanlarda adətən ümumi istifadə üçün nəzərdə tutulmuş dükanlardan fərqli olaraq alıcılar daha imkanlı olurlar. Həmin alıcılar öz vaxtlarına qənaət etmək məqsədilə etibarı qazanmış alıcıdan daha yüksək qiymətə malı almağa hazırdır.
zaman alınmış mal sonuncu zəruri nəticəsini əldə etmək üçün texnoloji zəncirin elementlərindən biridir. Məhz sonuncu nəticəyə görə istehsal edilmiş malın satışı zamanı xərclərin effektivliyini qiymətləndirmək olar. Ümumi xərclərin həcmində bu aralıq məhsula nə qədər çox xərc
246
payı düşərsə, onda alıcı bu məhsulun qiymətin dəyişilməsində daha çox həssaslıq göstərəcəkdir. Məsələn, bağ sahibi nəticədə tələb olunan tərəvəz məhsulunu yetişdirmək üçün kübrə alır. Bol məhsulu əldə etmək üçün sahibin nöqteyi-nəzərinə görə bağına kifayət qədər xərc cəkməlidir. Yüksək məhsuldarlığa nail olmağa görə çəkilən xərclər arasında kübrə üçün ödənilən vəsait kifayət qədər az olduğundan və yetişdirdiyi məhsulların dəyərinin artırılması bağ sahibi üçün nəzərə çarpacaq qədər görünmür.
Bir sıra hallarda alqıya görə tam ödəmə alıcı tərəfindən deyil, üçüncü şəxs tərəfindən icra edilir. Nadir hallarda xərclərin müəyyən hissəsini bu və ya digər fiziki şəxs, qalan hissəsini isə öz müəssisəsi ödəyir. Məsələn bu mənzil alınması (az həcmdə xərcləməklə) və ya hava nəqliyyatına biıet alınan zaman ola bilər. Bu cür hallarda alıcılar müəyyən malın qiymətinin artmasına o qədər də həssaslıq göstərmirlər. Çünki qiymətin artmasınin müəyyən hissəsini mütləq üçüncü şəxs tərəfindən (bu cür hallarda müəssisə tərəfindən) yerinə yetirəcəkdir.
Məhsulların satışı zamanı qiymətin müəyyən hissəsinin üçüncü şəxs tərəfindən aparıldığına görə bazarlarda satış üçün böyük paya malik olmaqdan və həmçinin rəqiblərlə mübarizədən ötrü həmin malın dəyərinin endirilməsinə ehtiyac yoxdur.
Qiymətləri nəzərə almadan bu cür malların həmçinin artırması üçün digər stimullaşdırıcı üsullar axtarıb tapmaq tələb olunur.
Müasir ticarət praktikasında qeyd edilmişdir ki, nə qədər ki, alıcı məhsulun qiymət dəyişikliyinə həssaslıq göstərir və nə qədər ki, qiymət öz həddini keçəcəkdir, onda alıcı həmin qiyməti “həqiqi” və “əsaslandırılmış” qiymət kimi qəbul edəcəkdir. Alıcı tərəfindən qiymətin qəbul ediılməsi subyektiv xarakter daşıyır. Ancaq bu subyektivlik obyektiv və hiss olunan nəticəyə gətirib çıxarır ki, bu da satışın həmçinin artmasına və ya azalmasına səbəb olan ifadəni özündə əks etdirir.
Alıcılar adətən o qiyməti düzgün qəbul etmir ki, onların rəyinə görə satıcıya həmin qiymət əsaslandırılmamış böyük həcmdə gəlir gətirir. Alıcı həqiqi qiymət diqqəti aşağıdakı hallara görə yönəldir: 1) Yeni qiymətlərlə əvvəlki mövcud qiymətlərin müqayisə edilməsi; Yüklə 2,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|