Farklı sermaye hareketlerine göre, dış denge nasıl sağlanmaktadır?
1- Tam Sermaye Hareketliliği (k = ∞)
Aşırı bir durum olan tam sermaye hareketliliğinde faizlerdeki en ufak bir değişmenin
sınırsız sermaye akımlarına yol açacağı varsayılır.
Yerli menkullerle yabancı menkuller arasında hiçbir fark olmadığı düşünülür ve ikisi
birbiri yerine tam olarak ikame edilir. Böyle olunca uluslararası piyasalardaki faiz oranı,
ele alınan ufak ülkede de geçerli olacaktır.
Tam sermaye hareketliliği, uluslararası faiz oranını etkileyemeyecek kadar ufak bir
sanayileşmiş ülke için söz konusu olabilir.
17
Dr. Süleyman BOLAT
BP < 0
BP > 0
2- Tam Sermaye Hareketsizliği (k = 0):
Diğer aşırı bir durum olan tam sermaye hareketsizliğinde, ulusal sermaye piyasasının
uluslararası mali merkezlerden tamamen soyutlanmış olduğu varsayılır.
Dolayısıyla yurtiçi faizler, dış dünyaya göre ne oranda değiştirilirse değiştirilsin, içe veya
dışa doğru herhangi bir sermaye akımı oluşmaz, yani sermaye bilançosu üzerindeki
etkiler daima sıfırdır.
18
Dr. Süleyman BOLAT
3- Tam Olmayan Sermaye Hareketliliği (k > 0):
Yerli menkullerle yabancı menkuller arasındaki
ikame sıfır olmadığı gibi, tam da değildir.
Diğer bir deyişle, ulusal faiz oranlarının
yükseltilmesiyle,
ülkeye
bir
miktar
yabancı
sermaye girişi sağlanır ve sermaye bilançosu
bundan olumlu yönde etkilenir.
Tersine, faizlerin düşürülmesi de bir miktar
sermayenin ülkeyi terk etmesine ve sermaye
bilançosunun bozulmasına neden olur.
Ülkeler arasında kısa süreli sermaye akımlarını
sınırlandıran
bazı
engellerin
bulunması
durumunda tam olmayan sermaye hareketliliği
vardır.
Sermaye akımlarının faiz oranlarına göstereceği
tepkinin büyüklüğüne bağlı olarak BP Eğrisinin
eğimi de yükselir (doğrunun yatıklaşması).
19
Dr. Süleyman BOLAT
20
Dr. Süleyman BOLAT
BP (FE) Eğrisinin Konumu
BP eğrisinin konumu, yurtdışı fiyat düzeyi Y veri
iken, reel döviz kuruna bağlı olarak değişir.
BP eğrisi, iç ve dış fiyatlar ile gelir düzeyi veri iken,
nominal döviz kuru tarafından belirlenir.
Nominal döviz kuru ve reel döviz kuru ↑, yurt içi
mallar ucuzlayınca, XN ↑,
Tam olmayan sermaye hareketliliğinde, döviz kuru
↑, ihraç mallarındaki ucuzlama ile, ihracat ↑,
kurdaki yükselmeye orantılı olarak ithalatta ↓, faiz
oranları ↓ ve BP sağa kayar..
21
Dr. Süleyman BOLAT
BP (FE) Eğrisinin Konumu
Tam Sermaye Hareketsizliğinde,
Sermaye hareketliliği olmadığında da,
döviz kuru ↑, daha yüksek gelir
düzeyinde, BP eğrisi sağa kayar.
Tam Sermaye hareketliliğinde,
Döviz kuru ↑, BP eğrisinin konumu
değişmez.
Dışa Açık Bir Ekonomide Genel Denge (İç ve Dış Denge) Nasıl Sağlanmaktadır?
22
Dr. Süleyman BOLAT
Dışa Açık Bir Ekonomide Genel Denge (İç ve Dış Denge) Nasıl Sağlanmaktadır?
Dışa açık ekonomide genel denge, iç ve dış dengenin eş anlı olarak birlikte sağlanması
durumudur.
Mal ve para piyasasının dengede olmasının yanı sıra dış açık sorununun da olmadığı
ideal bir dengeyi ifade etmektedir.
Şekilde E
0
noktasında IS, LM ve BP eğrilerinin kesiştiği bu noktada hem IS, hem LM
hem de dış dengeyi gösteren BP eğrisi üzerinde yer aldığı için açık ekonomi genel
dengesini ifade etmektedir.
Bu denge ile ulaşılan Yf hasıla düzeyi de hem tam istihdamın sağlandığı hem de dış
dengenin sağlandığı hasıla düzeyidir.
Bu hasıla düzeyi ve genel denge, bir yandan yurt içinde izlenecek para ve maliye
politikaları ile bir yandan da dış dünya ile yürütülen dış ticaret dengesinin ve sermaye
hareketlerinin değişmesi ile değişmektedir.
23
Dr. Süleyman BOLAT
Açık Ekonomide Para Politikalarının Rolü Nasıldır?
GENİŞLETİCİ PARA POLİTİKASI
Genişletici para politikası her zaman dış açığa yol açar.
Para arzı ↑, Faiz oranı ↓, Yatırımlar ↑, Millî Gelir ↑, İthalat ↑, (Dış Ticaret Açığı)
Para arzı ↑, Faiz oranı ↓, Ülkeden Sermaye Çıkışı ↑ (Sermaye Hesabı Açığı)
24
Dr. Süleyman BOLAT
Açık Ekonomide Para Politikalarının Rolü Nasıldır?
DARALTICI PARA POLİTİKASI
Para arzı ↓ , Faiz oranı ↑, Yatırımlar ↓, Millî Gelir ↓, İthalat ↓, (Dış Ticaret Fazlası)
Para arzı ↓, Faiz oranı ↑, Ülkeden Sermaye Girişi ↑ (Sermaye Hesabı Fazlası)
Ödemeler dengesinin hem cari dengesi hem de sermaye dengesi iyileşir.
25
Dr. Süleyman BOLAT
Açık Ekonomide Maliye Politikalarının Rolü Nasıldır?
Genişletici Maliye Politikası
Kamu Harcaması ↑ Millî Gelir ↑ İthalat ↑ → (Dış Ticaret Açığı)...
Milli Gelir ↑ Para Talebi ↑ Faiz oranı ↑ Sermaye Girişi ↑ (Sermaye Hesabı Fazlası)
Genişletici maliye politikası ile oluşan bu iki ters yönlü etkiden hangisi daha güçlü ise
dış denge o yönde değişecektir.
Ülkede ithalat eğilimi çok yüksek ise dış açık oluşur; sermaye hareketlerinin faize
duyarlılığı yüksekse, faiz artışı ile ülkeye giren sermayede artış yaşanır ve dış fazla
meydana gelir.
26
Dr. Süleyman BOLAT
Dostları ilə paylaş: |