96
Hüseynqulu xan qələbədən sonra Üşnəviyyə gəlir. Üşnəviyyə
hakimi Qasım sultan Zərza onu qarşılayıb, Urmiyaya ötürür. Bir
qəbiristanlığın yanından ötəndə Hüseynqulu xan soruşdu:
-Qasım sultan, bu nə qəbiristanlıqdı? Niyə bu kökdədir?
Abadlığa fikir vermirsən.
Qasım sultan qayıtdı:
-Qurban, bu «Avşar qəbiristanlığı»dı. Məhəmmədqulu xanla
savaşda zərzalar avşarları qırıb-tökmüşdülər. Yiyəsiz qalan avşarları
necə gəldi basdırıblar.
Hüseynqulu xan cinləndi:
-Tutun bu qurumsağı! Urmiyada sizdən istəyəcəyəm.
Urmiyada Hüseynqulu xan Qasım sultan Zərzanı falaqqaya
saldırıb, o ki var çubuqlatdırdı…
Hüseynqulu xan 1805-ci ildə qoşunun başında, Azərbaycan
ordusunun tərkibində İrəvan səfərində iştirak etmişdi.
Hüseynqulu xan Avşar qoşununun başında, İsmayıl xan Qa-
carla Gəncə və Tiflis yürüşlərinə qatılmışdı. Abbas mirzə onlara
əmr vermişdi ki, Gəncəni alandan sonra Tiflisə yollanıb, oranı qay-
dasına salsınlar. Rus komandanı Şaft Tiflis şəhərində əyləşib, İran
qoşunlarına qarşı təxribat yaradırdı. Hüseynqulu xangil Tiflis şəhə-
rinin iki mənziliyinə çatırlar. Bu qoşunun hərbi taktikası və strate-
giyası Əsgər xan və qardaşı Əbdüssəməd xan tərəfindən düzənlə-
nirdi. Onlar qoşunu yoxlayıb, sahman yaratdılar. Avşar qoşunu irəli
hücum edib, rus qoşunlarını darmadağın etdilər. Rus toplarını ələ
keçirib,
öncə Gəncəyə, Gəncədən İrəvana, ordan da İrana apardılar.
Hüseynqulu xan 1821-ci ilədək Urmiyanın hakimi olmuşdu.
Hüseynqulu xanın Nəcəfqulu xan, Məhəmməd xan, Xudadad
xan, Məhəmmədqasım xan, Məhəmmədmusa xan, Rzaqulu xan,
İmamqulu xan adlı oğulları, Bəyim xanım adlı qızı vardı.
99
II İmamqulu xan Qasımlı-Avşar
İmamqulu xan Hüseynqulu xan oğlu Urmiya şəhərində ana-
dan olmuşdu. Mükəmməl saray təhsili almışdı. Qacar ordusunun
yüksək rütbəli zabitlərindən idi.
Həsən xan Avşar
Həsən xan Allahyar xan oğlu Urmiya şəhərində doğulmuşdu.
Mükəmməl mədrəsə təhsili almışdı. Sonra Hərbi məktəbdə oxu-
muşdu.
Həsən xan Avşar Darai Adyutantbaşı və Seyfüssəltənə və
Vəziri-Nizam və Sərdari-küll titullarına malik idi.
O, 1284-cü (1867) ildə Azərbaycandan Tehrana gəlir, Xərqan
polkunun yavəri vəzifəsinə təyin edilir. Mədrəsədə h.q. 1292-ci
(1875) ildə hərbi təhsilini bitirdikdn sonra Kermanşah, Fars və
Gürganda xidmət edir, Astrabada göndərilir. Atası Allahyar xan h.q.
1304-cü (1886) ildə vəfat etdikdə onun rütbə və vəzifəsi Həsən xan
Avşara verilir və o, bütün ordunun Adyutantbaşı təyin edilir. Eyni
zamanda Xərqan və Avşarların 2 alayı və 300 nəfər atlı dəstəsi onun
ixtiyarına verilir.
Həsən xan h.q. 1309-cu (1891) ildə Seyfüddövlə, 1315-ci
(1897) ildə Vəziri-nizam, 1324-cü (1906) ildə Sərdari-küll titullarını
alaraq, Azərbaycan qoşunlarının rəisi təyin edilir.
Həsən xan 1336-cı (1917) ildə vəfat etmişdir.
Həsən xanın Yarməhəmməd xan adlı oğlu vardı.
Yarməhəmməd xan Avşar
Yarməhəmməd xan Avşar bir çox titullara və vəzifələrə malik
olmuşdur: Seyfüssəltənə, Adyutantbaşiyi-küll, Salari-səid, Sərdari-
səid və Sərdari-küll. Yarməhəmməd xan h.q. 1297-ci (1880-ci ildə
anadan olmuşdur. O, Adyutantbaşı Həsən xanın oğlu, Allahyar xanın