Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi

3
·COH 6aeHHOM3CH 6HJl3H T3C)J.HKJI3Hr3H.
 
8.
«l>att/MOAYJIL yqyH Ma1.cynnap:
 
XyAoiii<;yJI0B 3apuqi Typai<;yJIOBH'I - MyxaMMaA an-Xopa3MHH H0MHAarH TATY,
"KpunTOJIOrHll" KaqieApacu MYAHPH, PhD, AOUeHT.

---

9.
I
TaH:pHl'IHJJap:
 
AlmaHOB O 
.M. 
- MyxaMMM An-XopaJMHH H0MH,!{arn TA 
TY, 
"KH6epxaB4>cH3JIHK
Ba KpHMHHaJIHCTHKa" Kae.!{pacH MY.!{HpH, 
PhD 
(-ryp.!{olll OTM).
AxMe,!{OBa O.II
. 
- aH TeXHHK8 Ba MapKeTHHr TMI"UNICON.UZ" 
WK 
Ax6opoT xaa4>cHJJ1HrH Ba KpHmonorIDI llJJMHH-TMI6yJIHMH 60IIIJIHFH, T.qJ_._li. (T)1).!{0lll YI.TM).
8

---

t:\
FANININGISHCHIO' 
, 
·o..,
, ,
O'ZBI 
KI
S
TON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIY 
ALARI VA 
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH V
AZIRLIGI
 
 
MUHAMMAD 
AL
- 
XORAZMIY 
NOMIDAGI 
TO
S
lll
 
QARSHI 
FILIALI
 
 
 
 
"TASDIQLAYMAN"
 
O'quv ishlar bo'yicha
"-'rinbosari 
madiyev
r 
'i.
"'"
' 
2022yil
;>
,
'.
' 
\
. 
KIBERXAVFSIZLI
 
.
Asosiy adabiyotlar
 
1.
S.K. Ganiyev, A.A. Ganiyev
, 
Z.T. Xudoyqulov. 
Kiberxafsizlik 
asoslari: o'quv 
qo'llanma, -T.: 
"Nihol 
print" OK, 2021. - 224 b.
2.
C.K. 
raH11eB, 
3.T. 
Xy}].ottKyJioB, 
H.6. 
HacpyJIJlaeB. 
Octt0B1,1 
KH6ep6e3onacHoCT1-1: yqe6Hoe noco61-1e, 
-T.: «Mahalla 
va oila nashriyoti», 2021. - 
240 c.
' 
'll11"1••"'
Qo'shimcha adabiyotlar
 
3.
B..lllaHbrHH, 
11mpopMaQHOHHru! 
6e3onaCHOCTI, K0MnblOTepHblX CHCTeM 1-1 
ce-reil:: yqe6Hoe noco61-1e - M
.
: 
OPYM: 
11HPA-M, 2019. 
- 416 c.
4.
S.K. Ganiyev, M.M. 
Karimov, K.A. Tashev; Axborot xavfsizligi: 
darslik; Uzb. 
aloka va axborotlashtirish agentligi. 
-T.: Alooqachi, 2008. 
- 383 b.
5.
S.K. Ganiyev, M.M. 
Karimov, K.A. Tashev; Axborot xavfsizligi: 
darslik/ O'z R 
Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi, TATU. - Qayta nashr. - T.: Fan va 
Texnologiya, 2017. - 372 b
.
Internet saytlari
 
6.
https:
/
/csec
.
u:z/u:z/
7.
https://unicon.u:z/
8.
https://lex.u:z/nifdocs/-5960604 - O'zbekiston Respublikasining kiberxavfsizlik 
to'g'risida qonuni, 15.04.2022 yildagi O'RQ-764-son
12
Umumiy o'quv soati-180 
soat
 
S
hu 
juml
a
dan:
M
a
'
ru
za
-44 
s
oat (3 semestr-44 soat)
Amali
y 
m
as
h
g
'ulotlar-30 
soat (3 semestr-30 soat) 
Mu
s
taqil ta
'
lim 
s
oati-106 
(3 semestr-106 soat)
Qarshi 2022
 
VII. Asosiy va qo'shimcha o'quv adabiyotlar hamda axborot manbaalari
 
., 
'')"
4-amaliy 
mashg
'
uloti
Operas
i
on 
tizimda 
(Windows 
OT) parolga 
asoslangan autentifikasiya 
mexanizmini
o
'
rnatish va 
sozlashni 
o
'
rganish
.
2
 
2
 
22.10.2022
 
5-amaliy
mashg
'
uloti
Razvedka 
hujumini amalga oshirishni 
o'rganish.
4
 
2
05.ll.2022
 
6-amaliy
mashg
'
uloti
Tarmoqlararo ekran 
vositasi 
yordamida
tarmoq himoyasini qurish.
4
 
2
 
19.11.2022
 
7-amaliy
mashg'uloti
Xavfsiz Wi-Fi simsiz 
tarmog'ini qur
i
sh
.
2
 
2
 
26.11.2022
 
8-amaliy 
mashg
'
uloti
Maxsus dasturiy 
vositalar yordamida 
ma'lumotlami qayta tiklashni 
o'rganish.
2
 
2
 
03.12.2022
 
9-amaliy 
mashg'uloti
Shaxsiy 
kompyuterlarda viruslarga qarshi 
himoyani 
o'matish.
2
 
2
 
10
.
12
.
2022
 
10-amaliy 
mashg'uloti
Parollardan 
foydalanishni boshqarishni 
o
'
rganish
.
2
 
2
 
17.12
.
2022
 
11-amaliy
mashg'uloti
ljtimoiy tarmoqlardan ma
'
lumotlami 
to'plashni 
o'rganish.
4
 
2
 
24.12
.
2022
 
Jami:
 
30
 
22
 
Ulllm 
s
ohu
s
l
:
 
'1'11
'
llm 
s
ohn
s
l
:
 
60
0000
6 
I 
00
0
0
A
x
borot
-
kommunikatsiya texnologiyalari 
A
x
borot
-
kommunikatsiya texnologiyalari
Ta'lim 
yo'nalishlari:
 
606 I0500
 
60610600
- 
Kompyuter injiniringi ("Kompyuter 
injiniringi"
, 
"AT-Servis");
Dasturiy injiniringi;
60611000
Telekommunikatsiya texnologiyalari
(Telekommunikatsiyalar)
60610300
Axborot xavfsizligi 
(Axborot kommunikatsiya
texnologiyalari 
va servis)
60611
3
00
Axborot - kommunikatsiya 
texnologiyalari
sohasida 
kasb ta'limi
60
3
10500
Raqamli iqtisodiyot

---

 
 
 
 
!shchi o'quv dastur 
Muhammad al-Xorazmiy 
nomidagi Toshkent 
axborot 
texnologiyalari universiteti rektori tomonidan 2022 yil 
'
b/3'
'
12.&_
dagi 
c2.L 
-son
l
bilan tasdiqlangan «Kiberxavfsizlik 
asoslari» fan 
dasturi asosida ishlab 
chiqildi.
Fanning 
ishchi 
o'quv dasturi Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent 
axborot texnologiyalari universiteti Qarshi filiali Kengashining 2022 yil 
"
dQ
"
 
-12&_
dagi 
_L
-sonli bayoni biIan tasdiqlangan.
Tuzuvchilar:
 
O.Ch.Pardayev 
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Qarshi filiali, «Axborot 
texnologiyalari» kafedrasi 
katta 
o'qituvchisi;
A.B.R
u
stamov 
Muhammad al-Xorazmiy 
nomidagi TATU Qarshi filiali, «Axborot 
t
exno
l
ogiya
l
ar
i
» 
kafcdrasi katta o'qituvchisi;
F.A.Bekkamov 
Muhammad 
a
l
-Xo
razmiy 
n
omidagi TATU 
Qarshi 
filiali
, 
«Axborot 
texnologiyalari» kafcdra
si 
assis
t
cnti;
D.S.fsl
amova 
Muh
a
mm
ad a
l
-
Xoraimiy 
n
fi
•
Jlldogi TATU Qars
hi 
filiali, 
«Axborot 
texnolo
giya
la
r
i
» 
kafcdrn
si 
assls
t
cnti; 
-( 
t
•
..S
 
O'.U
.Abd
i
xa
lil
ov 
Muhummad 
111-Xoraz
n
ly 
nomidagl 
TATU Qars
hi fili
a
li
,
«Axboro
t 
tcxnolo
g
iyalari» knfcdrasl 
s
t
ajyor-o'
qituv
c
hi
s
i
;
Taqrizchi:
 
G.B.Sherboboyeva 
- Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Qarshi filiali 
Ilmiy ishlar va innovatsiyalar bo'yicha direktor 
o'rinbosari, PhD;
"Kompyuter injinirin
gi
" 
fakulteti dekan i
:
2022 
yil 
" " 
{
) 
S
h
.
X.
Rustamov
"Axborot 
r
oxno
l
oglyulurl
" 
kafcdru
sl 
m
ud
lrl
: 
0
 
I.
O'quv fanining dolzarbligi va oliy kasbiy 
ta'limdagi o'rni
Ushbu fan kompyuter haqidagi fan bo'lib, texnologiyalar, insonlar, axborot
va buzg'unchi faoliyati kontekstida amallami kafolatli bajarilishini taminlash 
jarayonlarini o'z ichiga oladi va himoyalangan kompyuter tizimlarini yaratish, 
ishlatish, tahlili va testlash masalalariga ham e'tibor qaratiladi. Kiberxavfsizlik 
huquq, siyosat, inson omili, etika va xavf-xatarlami boshqarish aspektlari birga 
bilimlarni fanlararo sohasi hisoblanadi.
Kiberxavfsizlik asoslari keng tanishtiruv fani bo'lib, kiberxavfsizlikning 
bazaviy tushunchalari, kriptografiya asoslari, foydalanishni nazorati, tarmoq va 
kompyuter 
xavfsizligi 
bilan birga kiberxavfsizlik sohasidagi asosiy bilimlami o'z 
ichiga oladi va axborot xavfsizligi taxdidlarining asosiy turlari, hamda unga qarshi 
kurashish metodlari va usullarini ochib beradi.
"Kiberxavfsizlik asoslari" fani umumkasbiy
fan
hisoblanib, ta'lim
yo'nalishlarining 2-bosqichida o'qitiladi va "Oliy matematika", "C++ da 
dasturlash", 
"Fizika" 
kabi fanlardan bilim va ko'nikmalarga ega bo'Iishlik talab 
etiladi.
II. 
O'quv fanining maqsadi va vazifalari
Fanni o'qitishdan maqsad 
- 
kasbiy faoliyatda axborot tizimlari va axborot 
resurslarining 
axborot xavfsizligini 
ta'minlash bo'yicha masalalami yechishda 
bilim, ko'nikma va malaka shakllantirishdir.
Fanning vazifasi 
- 
talabalarga kiberxavfsizlikning asosiy tizimlari bilan
tanishtirish va kriptografiya asoslari, foydalanishni nazoratlash, tarmoq va 
kompyuter xavfsizligini ta'minlashning hamda axborot xavfsizligiga tahdidlar va 
ularga qarshi kurashishni samarali usu! va vositalarini o'rgatishdan iborat.
Fan bo'yicha talabalaming bilim, ko'nikma va ma'lakalariga quyidagi 
talablar qo'yiladi:
-
axborot 
xavfsizligini 
ta'minlash aspektlarini huquqiy, tashkiliy va texnik 
sathlari;
axborot 
xavfsizligi 
tamoyillari haqida tasavvurga ega bo'lishi;
-
axborot 
xavfsizligining 
asosiy tushunchalarining ta'riflarini;
-
axborot xavfsizligining 
huquqiy-meyoriy bazasini;
2022 
yll 
"
QQ
"_-"-
({)
-'-
,c,
"------
 
O
'
quv-us
l
ubiy 
bo
'
lim
b
,,
s
hlig
'
i:
2022 
yi
l
"
..3.f2.
"_ 
0 
--
--
 
 
(imzo)
2
 
Q
.
R.Zohirov
S.J
.
Yaxyayev
-
axborot 
xavfsizligi 
sohasida xalqaro, milliy va idoraviy meyoriy-huquqiy 
bazani;
-
axborotning 
konfidensialligi, 
butunliligi 
va 
foydalanuvchanligi 
tushunchalarini bilishi va ulardan foydalana olishi;
-
axborot 
xavfsizligiga tahdidlaming 
asosiy turlari hamda ularga qarshi 
kurashi
s
h metod 
va 
usullarini tushuntirib berishi;
3

---

-
axborotning mahfiyligi, butunligi 
va foydanuvchanligining 
buzilishi 
usullarini tahlil qilish;
axborotning yo'qolishi va buzilishi sabablari, turlari, kanallarini tahlil qilish
; 
axborotni himoyalash usullari va vositalarini qo'llash;
kriptografiya, foydalanishni boshqarish, tarmoq va kompyuter 
xavfsizligini 
ta'minlash ko'nikmalariga ega bo'Iishi kerak.
III.