Azer-dili 5s Derslik 2016 Layout 1
§ 13. ŞAHZADƏ VƏ BALACA ÇOBAN
Yüklə 3,25 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- § 13. ŞAHZADƏ VƏ BALACA ÇOBAN 1ci hissə
- Çap üçün deyil Çap üçün deyil
- SÖZLÜK yeganə–единственный əyan – дворянин şahzadə – принц zəkalı – умный tütək – свирель təmkinlə – сдержанно SÖZ EHTİYATI
- Çap üçün deyil Çap üçün deyil 5.
- BUNLARI BİLİRSİNİZMİ Əziz uşaqlar, mətndəki “tütək” sözünün yazılışına diqqət yetirsəniz, görərsiniz ki, sonu “k” samiti ilə bitən
- ŞAHZADƏ VƏ BALACA ÇOBAN 2ci hissə
§ 13. ŞAHZADƏ VƏ BALACA ÇOBAN 1ci hissə Bir zamanlar bir ölkənin çox ağıllı bir padşahı varmış. Bu padşahın gözünün ağıqarası tək bir oğlu varmış. Padşah yeganə oğlunu canından da artıq sevərmiş. Bunu bilən saray əyanları padşahın xoşuna gəlmək üçün balaca şahzadəni elə hey tərifləyərmişlər. Deyərmişlər ki, hələ yer üzünə padşahın oğlundan gözəl, qəşəng, ağıllı, zəkalı oğul gəlməyib. Zaman keçdikcə balaca şahzadə deyilənlərin hamısının doğru oldu ğu na inanmağa başlayır. Padşah yeganə övladının o biri uşaqlardan qabiliyyətcə üstün olubolmadığını bilmək üçün teztez balacalar arasında rəsm, hekayə, mahnı yarışları keçirərdi. Ancaq bu dəfə də hakimlik eləyənlər padşahın xoşuna gəlsin deyə həmişə birinci yeri balaca şahzadəyə verərmişlər. Axırda padşah da ina nıb mış ki, bu balaca şah za də, doğrudan da, bütün həm ağıllıdır, həm də bacarıqlı. Bir gün padşah çöl də gə zib dolaşar mış. Birdən qu lağına gözəl bir tütək sə si gə lir. Tütək çalan o qə dər gözəl çalırmış ki, pad şah axır da da yana bil mir, səs gə lən tərəfə gedir. Ba xır ki, ba laca bir ço ban tü tə yini ça lır. Padşah üzünü çobana tutub: – Sən nə gözəl tütək çalırsan, – deyir. Sonra isə ondan soruşur: – Tütəkdə belə gözəl çalmağı mə nim oğluma da öyrədə bilərsənmi? Çoban: – Əlbəttə, böyük həvəslə öyrədərəm, – cavabını verir. Padşah balaca çobanı saraya gətirir. Çobanla balaca şahzadə az bir za manda dost olurlar. Çoban başlayır şahzadəyə tütək çalmağı öyrətməyə. Ancaq balaca şahzadə tütək çalmağı öyrənə bilmir ki, bilmir. Bircə günün içində şahzadənin canı sıxılır. Üzünü çobana tutub deyir: – Sən tütək çalmağı mənə yaxşı öyrədə bilmirsən. 63 Çap üçün deyil Çap üçün deyil Çoban isə deyir: – Mən yaxşı öyrədirəm. Amma öyrənmək üçün də vaxt lazımdır. Elə bircə gündə öyrənmək olmaz. Şahzadə isə deyir: – Mən başqalarının tayı deyiləm. Hər şeyi həm tez, həm də gözəl öyrənirəm. yer üzündə mənim qədər qabiliyyətli, mənim kimi ağıllı birisi yoxdur. 1. Mətnin məzmununa uyğun olmayan sualları səsləndirin. 1) Saray əyanları balaca şahzadəni niyə çox tərifləyirdilər? 2) Padşah nə üçün teztez yarışlar keçirərdi? 3) Niyə balaca çoban şahzadəyə tütək çalmağı öyrətməyə razılıq vermir? 4) Niyə şahzadə həmişə üçüncü yer tutarmış? 5) Padşah tütək çalana harada rast gəlir? 6) Tütək çalan kim idi? 7) Balaca çobanı sarayda necə qarşılayırlar? 2. Mətndəki yaşıl boşluqların yerinə aşağıdakı sözlərdən uyğun gələni qoyub cümlələri oxuyun. KÖMƏKÇİ: təmkinlə, doğrudan da, ancaq, çünki, haqqında, uşaqlardan 3. Birləşmələri Azərbaycan dilinə yazılı tərcümə edin. единственный сын – умный пастух – талантливый принц – звук свирели – самый способный – маленький пастух – 4. Cəmdə işlənmiş isimlərin altından xətt çəkməklə aşağıdakı cüm lələri dəf tə ri nizə köçürün. 1) Saray əyanları padşahın xoşuna gəlməyə çalışırdılar. 2) Yarışa bax mağa çoxlu adam toplaşmışdı. 3) Padşah inandı ki, şahzadə bütün uşaqlar dan ağıllıdır. 4) Xalq çobanın şahzadədən daha ağıllı olduğunu görür. 64 SÖZLÜK yeganə–единственный əyan – дворянин şahzadə – принц zəkalı – умный tütək – свирель təmkinlə – сдержанно SÖZ EHTİYATI gözünün ağıqarası – единственный zaman keçdikcə – со временем gəzib dolaşmaq – гулять qulağına gəlmək – услышать canı sıxılmaq – скучать Çap üçün deyil Çap üçün deyil 5. Uyğun şəkilçiləri artırmaqla cümlələri tamamlayın və yazın. Mən bacarıqlı.. . Biz bacarıqlı.. . Sən bacarıqlı.. . Siz bacarıqlı.. . O, bacarıqlı.. . Onlar bacarıqlı.. . BUNLARI BİLİRSİNİZMİ? Əziz uşaqlar, mətndəki “tütək” sözünün yazılışına diqqət yetirsəniz, görərsiniz ki, sonu “k” samiti ilə bitən sözlərə saitlə başlayan şəkilçi artırıldıqda “k” “y”y çevrilir. Məsələn: çiçək – çiçəy in , çiçəy im , çiçəy i , çiçəy iniz ... Sözə samitlə başlanan şəkilçi qoşulduqda isə sözün son samiti dəyişmir. Məsələn: çiçək lər , çiçək dən , çiçək dir , çiçək lik ... 6. Oxuyun və əlamətlər əsasında sözləri tapıb yazın. Son səsin düzgün yazılışına diqqət yetirin. 1) Unu nə ilə ələyirlər? 2) Qarlı havalarda uşaqlar nə ilə sürüşürlər? 3) Əlin qola birləşdiyi yer necə adlanır? 4) Barmağa taxılan qızıl əşya necə adlanır? 5) Yazda və payızda teztez nə əsir? 6) Soyuq havalarda əlimizə nə geyinirik? 7. Aşağıdakı cümlədə altından xətt çəkilmiş sözlərlə bağlı düzgün cavab hansıdır? Fikrinizi əsaslandırın. Deyərmişlər ki, hələ yer üzünə padşahın oğlundan gözəl, qəşəng, ağıllı, zəkalı oğul gəlməyib. a) sinonim b) antonim c) omonim d) çoxmənalı söz ŞAHZADƏ VƏ BALACA ÇOBAN 2ci hissə Şahzadə birinci dəfə idi elə bir adamla qarşılaşmışdı ki, onu heç də hər kəsdən üstün qabiliyyətli saymırdı. Buna görə də çobana bərk əsə biləşərək oradan və bir daha çobanla danışmamışdı. Şahzadənin çobandan küsdüyünü görən o biri uşaqlar da şahzadəyə baxıb çobandan küsürlər. Çobanı saraydan uzaqlaşdırmaq üçün padşahın hüzuruna gedirlər: – Şah sağ olsun, gətirdiyiniz balaca çoban şahzadəni yaman qısqanır. Onun üçün də şahzadəmizin elədiklərinin heç birini bəyənmir.Yaxşısı budur ki, çobanı burdan uzaqlara gön də rək, – deyirlər. Padşah balaca ço ba nı yanına çağı rıb şah zadənin kön lü nü ni yə sındır dı ğını so ru şur. 65 a Çap üçün deyil Çap üçün deyil Yüklə 3,25 Kb. Dostları ilə paylaş:
|