Azər HƏSRƏt mən taniqliq ediRƏM
Yüklə 3,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
19 qamışlıq idi. İçində də tez-tez su ilanları gözə dəysə də, kənd uşaqlarını qorxutmurdu bu. Çünki bilirdilər ki, bu ilanlar zərərsizdir. Kənddə demək olar ki, bütün evlər iki mərtəbəli idi. Yalnız sonradan tikilmiş iki ev vardı ki, onlar bir mərtəbəli idi. Ən qədim evlər belə iki mərtəbəli tikil- mişdi. Çiy kərpicdən inşa edilmiş bu evlərin divarla- rı çox qalındı. Sanki qala divarları idi. Azərgilin evi də elə idi. Deyilənlərə görə, onların ata yurdunun ən azı 160 yaşı vardı. Anası danışar- dı ki, “mən bu yurda gəlin gələndə böyüklərimiz deyirdilər ki, evin 120 yaşı var”. Anası da 1950-ci ildə gəlin gəlmişdi. Bu isə o demək idi ki, onların evinin təməlləri haradasa 1830-cu illərdə atılıb. Yetərincə qədimi ev sayıla bilərdi. Özü də çiy kərpicdən tikil- miş, 1980-ci illərin sonuna qədər ayaqda qalan və hələ daha neçə illər qalacağı bəlli olmayan bu evin indi 160 yaşı olurdu. Hə, bir də onu deyirdilər ki, Dədəli binə olanda yeddi yurd salınıbmış. O yurdlardan biri də Azərgilin yurdu imiş. Ona qədər kənd sadəcə meşəlik bir ərazi olub. Yavaş-yavaş insanlar məskunlaşmağa başlayıb və aradan bu qədər zaman keçdikdən sonra meşələr kənddən xeyli aralanmalı olub. 20 Kəndin salınma tarixi haqqında isə dəqiq heç nə bilinmir. Yalnız qəbristanlıqdakı məzar daşları bu yerin daha qədim olduğunun xəbərçisidir. Ağac baş taxtaları çürüsə də daşdan hazırlanmış baş daşları yaxşı saxlandığından onların üzərində əski əlifbayla yazılanları oxumaq mümkündür. Bir də ayrıca bir qəbir var ki, onun haqqın- da müxtəlif əfsanələr söylənir. Bu qəbrin başdaşı üzərində atlı insan şəkli cızılıb. Yerli camaatın yad- daşına görə, həmin qəbir Koroğlunun dəlilərindən birinə aiddir. Təbii ki, bu da elmi cəhətdən sübut edilməyib və ümumiyyətlə araşdırılmayıb. Amma nəsildən nəslə ötürülərək xalqın yaddaşında hələ də yaşamağa davam edir. Qəbristanlıqdan söz düşmüşkən, bura, əslində, bir ziyarətgahdır. Gözəl bir meşə ərazisində yerləşən ziyarətgahın adı Çələbilər Piridir. Bu pirə Dədəliylə yanaşı ətraf kəndlərdən, hətta ətraf rayonlardan belə ziyarətçilər gəlir. Ziyarətgahın adını isə Şəki xanı Hacı Çələbi, hətta ünlü türk səyyahı Övliya Çələbi ilə bağlayanlar da var yerli xalq arasında. Di gəl ki, tutarlı elmi araşdırma aparılmadığı üçün bunu da təsdiq və ya inkar etmək çətin idi. 21 Bir də xalq arasında belə danışırdılar ki, Çələbilər Piri - qəbristanlıqda yeddi qəbir qatı var. Yəni bu məkan o qədər qədimdir ki, illər keçdikcə məzarlar torpağa qarışmış, üzərində yeni qəbirlər qazılaraq mərhumlar dəfn edilmişdir. Ümumiyyətlə, bu ziyarətgah sirli bir yerdir. Onun aşağı tərəfində yerli camaatın İsitmə Piri dediyi bir yer də var. Uzunoba yolunun düz üzərində, kəndin ayağında yerləşən bu yer özünün suyuyla ad çıxa- rıb. Yaşı bir neçə yüz ilə çatan palıd ağacının düz kökündən qaynayan bu suda bir kəramət var sanki... Özəlliklə də soyuqdəyməsi olanlar həmin sudan bir qurtum içməklə sağalırmış. İlgincdir ki, həmin palıd ağacı hər iki tərəfi çökəklik olan bir yerdə yerləşir. Bu isə o deməkdir ki, oradan - yəni yüksəkliyin tam da təpəsindən su çıxmamalıdır. Amma çıxır. Özü də neçə illərdir bu su eyni “təmkin”lə süzülüb gedir... Dədəli belə bir kənd idi. Azər də o kəndin yetirməsi. Amma bütün bunlar uşaqlıqda qalmış- dı. İndi o, əsgərlikdən gəlmiş, Bakıda texnikumda təhsilini davam etdirirdi... 22 *** - Ay bala, çıx bax, gör kimdir? Anası idi. Azəri haylayırdı. Küçədən kimsə onu çağırırmış. Azər isti yay günündə özünü çiy kərpicdən hö- rülmüş qalın divarlarının hesabına sərin olan ota- ğın uzaq küncünə verib kitab oxuyurdu. Hələ 19-cu yüzildə babalarının tikdiyi bu iki qatlı evin divarları- nın qalınlığı düz bir metr idi. Nə səs keçirirdi, nə də isti-soyuq. Ona görə də qışda yaxşı isinir, yayda da yaxşı sərin olurdu bu ev. Azər anasının səsinə dışarı çıxdı. Balkondan ətrafa boylanırdı ki, səs eşitdi: - Azər, ay Azər! Çıx bayıra da, haradasan?! - Sar- van idi. Sinif yoldaşı. - Yenə də kitab oxuyursan? Əşi, əl çəkmədin də bu oxumaqdan. Axırda alim olacaq- san bu gedişlə. - Hə, sənsən? İndi gəlirəm. Keç həyətə, görüm nə deyirsən? - Keçmirəm, işə gedirəm. Gəl, düş aşağı görüm. Sö züm var sənə. Bir neçə ev güneydə, Dədəlinin Nərəcan məhəl- ləsində olurdu Sarvan. Uşaqlıqdan bir yerdə böyü- müşdülər. Elə ailələri də çox yaxın idi. Sarvanın 23 atası Şahbaba kişi də Azərin atası Hacıqulu kimi yetimliklə, kasıblıqla böyümüşdü. Onların uşaqlı- ğı 1941-45-ci illərdəki Böyük Vətən Müharibəsinə tuş gəlmişdi. Əli silah tutan hər kəs əsgər getmişdi. Bunlar 14-15 yaşlı yeniyetmələr olaraq artıq kənd təsərrüfatında böyüklərdən də çox işləməli olmuş- dular. Lakin zaman keçmiş, dinc dövr başlamış, on- lar da ev-eşik, oğul-uşağa sahiblənmişdilər. İndi bu yetimlərin hərəsinin evində 8 uşaq vardı. Çoxu da həmyaşıd. Sarvanla Azər bir sinifdə oxumuşdular. Məktəbi bitirəndən sonra Azər texnikuma qəbul olunmuş- du. Sarvan isə uşaqlıqdan meyl saldığı fotoqraflıqla məşğul olurdu. Azəri çağırması da bununla bağlı idi. - Hə, gəldim, gəldim. Hayandasan? Aha, gördüm səni, düşürəm aşağı, - deyən Azər cəld pilləkənlə aşağı endi. Sarvan həyətin girişində idi. - Nə xəbər? Nə məsələdir, - deyə Azər soruşdu. - Dedim, gedirəm Nərəcana, fotoatelyeyə. Vax- tın olsa, gəl, şəklini çəkim. Yadigar olsun. Həm də məndən sənə hədiyyə olar. - Nərəcana? Ora niyə? Burada çəkə bilmirsən şəklimi? Yüklə 3,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|