Azərbaycan respublikasi kənd təSƏRRÜfati naziRLİYİ aqrar elm məRKƏZİ

böyük  elmi  təşkilatçılıq  qabiliyyətinə  malik  olduğunu  sübut 
etmişdir.
Bütün  bunlarla  yanaşı,  A.A.Nadirov  uzun  illər  bir  sıra 
məsul  vəzifələri  ictimai  əsaslarla  icra  etmiş  və  indi  də  edir. 
O,  EA  İqtisadiyyat  İnstitutu  nəzdində  yaradılmış,  iqtisad 
elmləri  doktoru  elmi  dərəcəsi  verən  vaxtilə  respublikada 
yeganə ixtisaslaşmış  müdafıə şurasınm  1980-1989-cu illərdə 
sədr müavini,  1990-1998-ci illərdə isə sədri olmuşdur.  Bütün 
bu  vəzifələrdə  işləyərkən  A.A.Nadirov  geniş  ictimai-siyasi 
və  təşkilati  iş  aparmış,  elmin  inkişafında,  elmi  kadrlann 
seçilməsi  və  hazırlanmasında,  dissertasiyalann  obyektiv 
müzakirəsi  və  müdafıəsinin  keçirilməsində  müstəsna  rol 
oynamışdır.  Akademik A.  A. Nadirovun bilavasitə rəhbərliyi 
ilə  50  elmlər  namizədi  və  5  elmlər  doktoru  hazırlanmışdır. 
Hazırda o, 5  aspiranta müvəffəqiyyətlə rəhbərlik edir.
A.A.Nadirov 
keçmiş 
İttifaq 
məkanmda, 
xüsusilə 
Azərbaycanda  iqtisad  elminin  aktual  nəzəri-metodoloji  və 
təcrübi  problemlərinin  tədqiqinə  həsr  olunmuş  800-dən  çox 
elmi  əsərin,  o  cümlədən  monoqrafıya,  kitab  və  kitabçanm 
müəllifıdir.  Bu  əsərlərin  bir  hissəsi  sabiq  ittifaqda  və  başqa 
xarici  ölkələrdə  nəşr  olunmuşdur.  Respublikanm  iqtisadi 
ədəbiyyatında  onun  ilk  dəfə  1965-ci  ildə  çap  olunmuş 
"Sosialist istehsalmm  yerləşdirilməsi"  (rus  dilində)  və  1966- 
cı  ildə  nəşr edilmiş  "Azərbaycan  şəhərlərinin  iqtisadi  inkişaf 
məsələləri"  (rus  dilində)  adlı  fundamental  əsərlərində  ərazi- 
istehsal  kompleksinin  istehsalın  ərazi  təşkilinin  səmərəli 
forması  olması  ilə  bağlı  bir  sıra  prinsipial  nəzəri-metodoloji 
məsələlər  tədqiq  olunmuş,  respublikada  formalaşan  ərazi-
38
istehsal  kompleksləri  və  onlann  formalaşması  səviyyəsi 
müəyyən edilmişdir.
A.A.Nadirov  1966-1981-ci  illərdə  "Azərbaycan  SSR 
Elmlər Akademiyası Xəbərləri  "İqtisadiyyat"  seriyasınm baş 
redaktor  müavini,  1981-ci  ildən  hazırkı  dövrədək  həmin 
jumalın  baş  redaktoru  vəzifəsində  işləyir.  Bütün  bu  müddət 
ərzində  o,  elmi  məqalələrin  dövrün  aktual  problemlərinə 
uyğun  olaraq  seçilməsinə,  vaxtmda  və  keyfıyyətlə  çap 
olunmasına,  gənc  alimlərin,  aspirantlann  məqalələrinin 
qəbul  olunmasma  və  çap  edilməsinə  ciddi  diqqət  yetirir.  O, 
bir  çox  qəzet  və  jum allann,  o  cümlədən  beynəlxalq 
"Oöujecmeo  u 
əkohomukci
"  jumalımn  redaksiya  heyətinin 
üzvüdür.
A.  Nadirov  yuxanda  qeyd  edildiyi  kimi  görkəmli 
tədqiqatçı  alim  olmaqla  bərabər,  həm  də  elmi  işləri  tədrislə 
sıx  əlaqələndirməyi  bacaran  gözəl  müəllimdir.  O,  40  ilə 
yaxındır  ki,  Azərbaycan  Dövlət  Universitetində  (hazırda 
Bakı  Dövlət  Universiteti),  son  illərdə  habelə  başqa  ali 
məktəblərdə müxtəlif iqtisadi  fənlərdən mühazirələr oxuyur. 
Ali  məktəblər  üçün  bir  sıra  dərsliklərin  yazılmasında 
müvafıq  bölmələrin  müəllifı  kimi  iştirak  etmiş  və  elmi 
redaktoru olmuşdur.
A səf  Nadirov  uzun  illər  həm  keçmiş  İttifaq  respub- 
likalannda,  həm  də  bir  çox  xarici  ölkələrdə  (Fransa, 
Hindistan, Türkiyə, İran, Almaniya, Yunanıstan, Macarıstan, 
Belçika  və  s.)  keçirilən  beynəlxalq  simpozium  və  elmi 
konfranslarda  Azərbaycan  iqtisad  elmini  layiqincə  təmsil 
etmişdir.  Bundan  başqa  o,  Azərbaycanda  keçirilən  çoxsaylı 
beynəlxalq,  regional  və  respublika  elmi  forum,  simpozium
39

---

* —  ■*
və  konfranslanmn  əsas  təşkilatçılanndan  biri  kimi  əsas 
məruzələrb çıxış etmişdir.
A.Nadirovun  əməyi  dövlətimiz  tərəfındən  yüksək 
qiymətləndirilmişdir.  O,  bir  çox  orden  və  medallara,  fəxri 
fərmanlara layiq görülmüşdür.
40
<• —
Ələsgərov Ağasəlim Kərim oğlu
A.K.Ələsgərov  1928-ci  ildə  fəhlə 
ailəsində  anadan  olmuşdur.  1946-cı  ildə 
K.Marks  adma Azərbaycan Dövlət Xalq 
Təsərrüfatı  İnstitutuna  daxil  olmuş  və 
1950-ci 
ildə 
oram 
müvəffəqiyyətlə 
bitirərək,  kənd  təsərrüfatmm  iqtisadiy- 
yatı üzrə ixtisasa yiyələnmişdir.
Həmin  il  o,  dövlət bölgüsünə  əsasən 
Bakı  şəhəri  Xalq  Deputatlan  Sovetinin plan  komissiyasında 
işə  göndərilmiş  və  1953-cü  ilədək  burada  iqtisadçı,  baş 
iqtisadçı,  mənzil-kommunal,  əsaslı  tikinti  şöbələrinin  müdiri 
və  Bakı  şəhəri  uçot-inventarizasiya  idarəsinin  rəhbəri 
vəzifələrində  çalışmışdır.  Respublika  direktiv  orqanlannın 
təklifi 
ilə 
o, 
SSRİ 
Nazirlər 
Sovetinin 
qərarı 
ilə 
M.V.Lomonosov  adına  Moskva  Dövlət  Universitetində 
yaradılmış 
siyasi 
iqtisad, 
fəlsəfə, 
marksizm-leninizm 
müəllimləri  hazırlayan  xüsusi  məktəbi  bitirmiş  və  SSRİ  ali 
məktəblərində 
həmin 
fəndən 
dərs 
demək 
hüququ 
qazanmışdır.
A.K.Ələsgərov  sonra  M.Ə.Əzizbəyov  adına Azərbaycan 
Sənaye İnstitutunun  "Siyasi  iqtisad" kafedrasında müəllimlik 
etməklə  yanaşı,  Bakı  Şəhər  Soveti  İcraiyyə  Komitəsində  də 
çalışır.  Elmə olan böyük arzusunu nəzərə alaraq, Azərbaycan 
EA  Rəyasət heyəti  onu yenidən  Moskva  şəhərinə  SSRİ  EA- 
nm  İqtisadiyyat  İnstitutunun  aspiranturasına  göndərir.  1958- 
ci  ildə  A.K.Ələsgərov  ilk  dəfə  SSRİ-də  "Pambığın  maya 
dəyəri  və  onun  aşağı  salmması  yollan"  (kolxozlann
41

---

timsalında) 
mövzusunda 
namizədlik 
dissertasiyasım 
müvəffəqiyyətlə  müdafıə  edir  və  ona  iqtisad  elmləri 
namizədi,  elmi  dərəcəsi  verilir.  Bu  zaman  A.K.Ələsgərov 
SSRİ-də  iqtisad  elminin  flaqmam  olan  bu  institutun  aparıcı 
aqrar  alimlərinin  diqqətini  cəlb  edir.  SSRİ  dağılana  kimi  o, 
həmin  institutun  kollektivi  ilə  fəal  əməkdaşlıq  etmiş.  SSRİ 
EA-nın  aqrar  münasibətlər,  dünya  sosialist  sistemi  elmi 
şuralanna üzv seçilmişdir.
Azərbaycan  EA-nın  iqtisadiyyat  bölməsində  kiçik  elmi 
işçi  vəzifəsinə  təyin  edilən  Ağasəlim  müəllim  1958-1967-ci 
illərdə  Elmi-Tədqiqat  İqtisadiyyat  İnstitutunda  elmi  katib 
işləyir. 
1967-74-cü  illərdə  isə  A.K.Ələsgərov  həmin 
institutun  “Siyasi  iqtisadın  ümumi  problemləri”  şöbəsinə 
rəhbərlik  etmişdir.  1961-ci  ildə  ona  SSRİ  Ali  Attestasiya 
Komissiyası  tərəfındən  böyük  elmi  işçi  adı  verilir.  1968-ci 
ildə  "Kənd  təsərrüfatınm  ixtisaslaşması  və  onun  iqtisadi 
effektliyi"  mövzusunda  dissertasiya  müdafıə  edərək  iqtisad 
elmləri  doktoru  elmi  adına  yiyələnir  1989-cu  ildən  isə 
professor  A.K.Ələsgərov  Azərbaycan  EA-nın  müxbir 
üzvüdür.
Onun elmi  marağı və elmi-tədqiqat miqyası çox geniş və 
rəngarəngdir.  Belə  ki,  son  25  il  ərzində  A.K.Ələsgərov 
"Nəqliyyat 
iqtisadi 
əlaqələrinin 
səmərəliliyi", 
"Xalq 
təsərrüfatı  komplekslərinin  optimallaşdırılması",  "Şəhər  və 
kənd  arasında  sosial-iqtisadi  fərqlərin  aradan  götürülməsi", 
"Aqrar  problemlər"  şöbələrinə  rəhbərlik  etmişdir.  1981-ci 
ildə  institutun  direktor müavini  vəzifəsinə  irəli  çəkilir.  1989- 
cu  ildən  1998-ci  ilədək  həmin  institutun  direktoru,  "Xarici 
ölkələrlə iqtisadi  əlaqələr"  şöbəsinə rəhbərlik edərək intensiv
42
elmi-tədqiqat  işlərini  davam  etdirir.  Eyni  zamanda  ölkəmiz 
müstəqillik  qazanan  ilk  günlərdən  o,  bazar  iqtisadiyyatı 
münasibətlərinə  keçid  və  iqtisadi  islahatlann  apanlması  ilə 
də məşğul olur.
A.K.Ələsgərov  yuxanda  göstərilən  şöbələrdə  çalışarkən 
bir  sıra  prioritet  əhəmiyyətli  problemləri  kompleks  tədqiq 
etmişdir.  Yeri  gəlmişkən  qeyd etmək  lazımdır ki,  o,  direktiv 
orqanlann  təklifı  ilə  1974-1978-ci  illərdə  D.Bünyadzadə 
adma  Xalq  Təsərrüfatı  İnstitutunda  elmi  işlər  üzrə  prorektor 
və  "Siyasi  iqtisad"  kafedrasınm  müdiri  vəzifələrində 
işləyərək,  institutda  elmi-tədqiqat  işlərinin  təşkili  və  yüksək 
ixtisaslı  kadrlann  -  ali  təhsilli  iqtisadçılarm,  elmlər 
namizədlərin və elmlər doktorlannm hazırlanması  ilə məşğul 
olur.  Bu  işdə  özünü  yalnız  müsbət  cəhətdən  göstərdiyi  üçün 
direktiv  təşkilatlar  onun  bilavasitə  elmi-tədqiqat  işləri  ilə 
məşğul  olmaq  arzusunu  nəzərə  alaraq,  müsabiqə  yolu  ilə 
Azərbaycan  SSR  EA-nın  İqtisadiyyat  İnstitutuna  keçməsinə 
icazə  vermiş  və  o,  ötən  dövr  ərzində  bu  sahədə  müvəf- 
fəqiyyətlə çalışmaqdadır.
Ağasəlim Ələsgərovun iqtisad elminin tədqiqi və respub- 
likanın  sosial-iqtisadi  inkişafı  sahəsində  maraq  dairəsi 
rəngarəng  olmaqla  çox  genişdir.  O,  elmi  fəaliyyətinin  baş- 
lanğıcından  SSRİ-də  aqrar  sahənin  ən  kəskin  və  aktual 
problemlərindən  biri  olan  kolxozlarda  maya  dəyərinin 
hesablanması  metodikasmm  ilk  dəfə  ölkədə  işlənilməsi, 
istehsal  edilən  kənd  təsərrüfatı  məhsullannm  xərclərinin 
aşağı  salınması  yollan,  istehsal  vahidlərinin  daxili  təsərrüfat 
hesabma  keçirilməsinə  dair  nümunəvi  əsasnamənin  işlən- 
məsi,  maddi  maraq  prinsipinin  tətbiqi,  əmək  məhsul-
43

---