Azərbaycan respublikasi kənd təSƏRRÜfati naziRLİYİ aqrar elm məRKƏZİ

Rusiya Kənd Təsərrüfatı Elmlər Akademiyasınm müxbir 
üzvü  (1991-ci  il),  AKTİ-nin  Kənd  Təsərrüfatınm  İqtisadiy- 
yatı  kafedrasmm  müdiri,  fakültə  dekanı,  Azərbaycan 
Respublikasınm  Milli  Məclisinin  eksperti  Aydın  İsrafıl  oğlu 
Məmmədov  aqrar-sənaye  kompleksinin  iqtisadiyyatı  və 
idarə  edilməsinin  nəzəri  və  metodoloji  istiqamətində  yerinə 
yetirdiyi  geniş  əhatəli və  dəyərli tədqiqat işləri  ilə ölkəmizdə 
və  onun  hüdudlarından  kənarda  da  aparıcı  iqtisadçı  alim 
kimi  tamnmışdır.  O,  aqrar-sənaye kompleksində  sahələrarası 
qarşılıqlı  iqtisadi  əlaqələrin  təkmilləşdirilməsi,  müxtəlif 
məhsullar  istehsalı  və  satışı  üzrə  inteqrasiya  olunan  iqtisadi 
sistemlərin  funksional  və  sahə  strukturlarınm  formalaşması, 
iqtisadi  islahatlar  şəraitində  kənddə  mülkiyyət  münasibət- 
lərinin  mexanizminin  yaradılması  və  onun  idarə  edilməsi 
istiqamətində sanballı tədqiqatlar aparmışdır.
A.İ.Məmmədovun 
kənd 
təsərrüfatınm 
iqtisadiyyatı 
fənnindən  dərslik  hazırlanması,  kənd  təsərrüfatı  bitkilərinin 
məhsuldarlığınm  idarə  edilməsinin  iqtisadi-riyazi  modelini 
tərtib etməsi, aqrar islahatın əsas  istiqamətləri konsepsiyasım 
yüksək  elmi-praktik  səviyyədə  hazırlaması  və  sair  işləri 
mühüm elmi nailiyyətlərdir.
A.İ.Məmmədov  150  çap  vərəqi  həcmində  100-dək  elmi 
və 
elmi-metodik 
əsərlərin 
müəllif  olmuşdur. 
Onun 
ölkəmizdə  və  xaricdə  nüfuzlu  elmi  nəşrlərdə  dərc  edilmiş 
əsərlərindən  "Pambığm  məhsuldarlığına  təsir  edən  amillərin 
iqtisadi  cəhətdən  qiymətləndirilməsi"  (Bakı,  "Azəməşr", 
1976,  80  səh.),  "Regional  aqrar-sənaye  komplekslərində 
qarşılıqlı  iqtisadi  münasibətlər"  (Monoqrafıya,  Moskva, 
"Aqropromizdat", 
1985,  207  səh.),  "Tərəvəz  bitkiləri
68
toxumunun  iqtisadiyyatı  və  təşkili"  (Moskva,  "Aqropro- 
mizdat",  1986,  307  səh.,  digər  müəlliflərlə  birlikdə),  "Kənd 
təsərrüfatmm  iqtisadiyyatı"  (Ali  məktəblər  üçün  dərslik, 
Bakı,  "Maarif, 
1992,  373 
səh.),  "Torpaq  bazannm
formalaşması  və  mülkiyyət  münasibətləri"  və  s.  özünün 
sanballılığı və orijinallığı ilə fərqlənir.
A.İ.Məmmədovun  elmi  işlərinin  əksəriyyətinin  istehsa- 
latda tətbiq  edilməsi  onlann  əhəmiyyətini  daha  da  artınr.  O, 
on  ildən  artıq  müddətdə  keçmiş  İttifaq  Tərəvəz  Toxum- 
çuluğu  Birliyinin  sifarişilə  apanlan  elmi  işlərə  rəhbərlik 
etmiş,  elmi-tədqiqat  laboratoriyası  yaratmış  və  tədqiqatdan 
alınan nəticələri istehsalata tətbiq etmişdir.
A.İ.Məmmədov  Milli  Məclisin  Aqrar  məsələlər  üzrə 
daimi  komissiyasında  ekspert-işçi  qrupunun  rəhbər  olmuş- 
dur.  A.İ.Məmmədovun  rəhbərlik  etdiyi  ekspert-işçi  qrupu 
"Aqrar  islahatın  əsaslan  haqqında",  "Sovxoz  və  kolxozların 
islahatı  haqqında"  və  digər qanun  layihələrinin  ilkin  variant- 
larınm  hazırlanmasında  iştirak  etmişdir.  Bu  işlərin  müvəf- 
fəqiyyətlə  apanlmasına  görə  A.İ.Məmmədov  dəfələrlə 
mükafatlandınlmışdır.  Milli  Məclisin  eksperti  kimi  "Torpaq 
islahatı  haqqında",  "Kooperasiya  haqqında"  və  digər  qanun 
layihələrinin  hazırlanması  işində  yaxından  iştirak  etməklə 
aqrar  bölmənin  qanunvericilik  bazasının  elmi  təminatının 
yaradılmasında bilavasitə iştirak etmişdir.
Onun  bilavasitə  rəhbərliyi  altında  10  nəfər  elmi  işçi 
namizədlik  dissertasiyası  müdafıə  etmişdir,  hazırda  isə  6 
nəfər aspirant  və  dissertant  müvəffəqiyyətlə  tədqiqat  işlərini 
davam etdirir.
69

---

Ölkə  səviyyəsində  aqrar  sahənin  problemlərinə  həsr 
olunan  müşavirələrin  əksəriyyətinin  iştirakçısı  olan  A.  İ. 
Məmmədov bir çox xarici dövlətlərdə də aqrar iqtisad elmini 
layiqincə  təmsil  etmişdir.  (AFR,  Böyük  Britaniya,  İran, 
Rumıniya və s.)
2001-ci  ilin  iyun  ayında  Azərbaycan  Milli  Elm lər 
Akademiyasınm müxbir üzvü seçilmişdir.
Mirzəyev Soltan Abbas oğlu
Soltan 
Abbas 
oğlu  Mirzəyev 
1912-ci  ildə Bakınm Nardaran kəndin- 
də  anadan  olmuşdur.  Orta  məktəbi 
bitirdikdən  sonra  mühasibat  uçotu 
kursunda  oxumuşdur.  Bir  müddət 
Kürdəmir  rayonunda  mühasib  işləyən 
S.Mirzəyev  Politexnik  İnstitutunun 
“Kənd  təsərrüfatı”  şöbəsinə  daxil 
olmuş,  Kənd təsərrüfatı  institutunun  yaranması  ilə  əlaqədar
təhsilini  Kirovobad  şəhərində  fərqlənmə  diplomu  ilə  başa 
vurmuşdur.  İnstitutu  qurtardığı  ildə  S.A.Mirzəyev  Kənd 
təsərrüfatı  institutuna  direktor  təyin  edilmişdir.  Həmin 
institutda  müvəffəqiyyətlə  işləyən  S.Mirzəyev  bacanğı, 
təşkilatçılıq  qabiliyyəti, 
prinsipiallığı 
nəzərə 
alınaraq
respublikanm 
mühüm 
idarə 
orqanlarmda 
pillə-pillə 
yüksəlmiş,  Torpaq  Nazirliyində  idarə  rəisi,  nazir  müavini, 
nazir, 
sovxozlar 
naziri 
və 
s. 
vəzifələrdə 
böyük 
müvəffəqiyyətlə işləmişdir.
Soltan  Mirzəyev  Böyük  Vətən  müharibəsində  iştirak 
etmiş, həmin dövrdə göstərdiyi şücaətə görə bir sıra orden və 
medallarla təltif olunmuşdur.
Soltan  Mirzəyev  Moskvada  Timiryazev  adına  Kənd 
Təsərrüfatı  Akademiyasınm  aspirantı  olmuş  və  orada 
dissertasiya  müdafıə  edərək  respublikamızda  ilk  iqtisad 
elmləri namizədi alimlik dərəcəsi alanlardan biri olmuşdur.
Soltan  Mirzəyev  1950-1962-ci  illərdə  sovxozlar  naziri, 
Azərbaycan  KP  MK  şöbə  müdiri  və  Azərbaycan  KP  MK
71

---

katibi  vəzifələrində  çalışmışdır.  Həmin  dövr  iki  çağınş 
Azərbaycan  SSR  Ali  Sovetinin  və  bir  çağınş  SSRİ  Ali 
Sovetinin deputatı seçilmişdir.
Soltan  Mirzəyev  yüksək  dövlət  və  partiya  vəzifələrində 
işləyərkən  həmişə  aqrar  iqtisad  elminin  inkişafı  yollannı 
müəyyənləşdirməyə  çalışmış,  aqrar  iqtisad  elminin  inkişafı 
üçün ciddi əmək sərf etmişdir.
Soltan  Mirzəyev  Azərbaycan  KP  MK  katibi  işləyərkən 
öz  nüfuzundan  və  səlahiyyətindən  istifadə  edərək,  Kənd 
Təsərrüfatı  Nazirliyinin  iqtisad  bazasında  1962-ci  ilin  may 
ayında xüsusi qərarla Az.  ETKTİ və Tİ-nin yaranmasına nail 
olmuşdur.
1963-cü  ildə  Azərbaycan  KP  MK  katibi  vəzifəsindən 
azad  edilən  S.A.Mirzəyev  Az.  ETKTİ  və  Tİ-yə  direktor 
təyin  edilmiş  və  10  il  həmin  vəzifədə  çalışmışdır.  O, 
institutun  inkişafı  üçün  çox  zəhmət  çəkmişdir.  Moskvanın 
nüfuzlu elmi-tədqiqat mərkəzləri  ilə işgüzar əlaqələr yaradan 
S.Mirzəyev  gənc  alimlərin  yetişdirilməsinə  böyük  diqqət 
yetirirdi.
Az.ETKTİ  və  Tİ-də  direktor  işlədiyi  10  ildə  S.A. 
Mirzəyevin  gərgin  əməyi  nəticəsində  100  nəfərə  qədər 
yüksək  ixtisaslı  elmi  kadrlann  yetişdirilməsini  təmin 
etmişdir.
S.Mirzəyev  1964-cü  ildə  iqtisad  elmləri  doktoru  alimlik 
dərəcəsi  alır.  Onun  çoxsaylı  elmi  məqalələri,  kitablannda 
kənd təsərrüfatı  istehsalının  aktual  problemlərinin  tədqiqi  öz 
əksini tapmışdır.
S.Mirzəyev  Azərbaycanm  kənd  təsərrüfatınm  ixtisaslaş- 
masının 
nəzəri-metodoloji 
problemlərini 
öyrənən 
ilk
72
iqtisadçı  alimlərdəndir.  Onu  həmçinin  Azərbaycanm  kənd 
təsərrüfatımn  apanlması  sisteminin  hazırlanmasında  apancı 
müəlliflərindən saymaq olar.
S.Mirzəyev  1993-cü ildə vəfat etmişdir.

---