Azərbaycan respublikasi naxçivan muxtar respublikasi – 90

 
 
 
Naxçıvan Muxtar Respublikası – 90 
 
 
vermişdir.  Sənəd  verənlərin  17854  nəfəri  tələbə  adını 
qazanmışdır.  Bunlardan  2285  nəfəri  500-700  intervalında  bal 
toplamışdır.  500-700  intervalında  bal  toplamış  məzunlarla 
görüşdə  Naxçıvan  Muxtar  Respublikası  Ali  Məclisinin  Sədri 
təhsil sahəsində görülmüş işlərə yüksək qiymət verərək demişdir: 
“Təhsil  sahəsində  çəkilən  zəhmət  hədər  getməmiş,  görülən  iş 
öz  nəticəsini  vermişdir.  Bu  nəticə  –  bugünkü  gənclərdir.  Bu 
nəticə – ali  məktəblərə qəbul göstəricilərinin ildən-ilə artma-
sıdır”.  
1995-2010-cu  illər  ərzində  1557  nəfər  məzunumuz 
fərqlənmə  attestatına,  2011-2013-cü  illər  ərzində  isə  təhsili 
yüksək  nailiyyətlərlə  başa  vuran  71  məzun  “qızıl”  və  “gümüş” 
medallara  layiq  görülmüşdür.  Həmin  şagirdlər  onlara  göstərilən 
etimadı  doğrultmuş  və  ali  məktəblərə  qəbulda  yüksək  nəticələrə 
nail olmuşlar.  
Ulu 
öndərimiz 
respublikanın 
təhlükəsizliyini 
və 
müdafiəsini  təmin  edə  biləcək  hərbi  təhsilli  kadrların 
yetişdirilməsi  məqsədilə  1971-ci  ildə  Bakı  şəhərində  hərbi 
təmayüllü  ilk  hərbi  məktəbin  yaradılmasını  həyata  keçirmişdi. 
Müstəqillik  dövründə  isə  həyata  keçirilən  tədbirlər  çərçivəsində 
ümummilli  liderin  xüsusi  təşəbbüsü  ilə  1998-ci  ildə  Naxçıvan 
şəhərində  Cəmşid  Naxçıvanski  adına  hərbi  liseyin  filialının 
yaradılması  mühüm  əhəmiyyətə  malik  olmuşdur.  Naxçıvan 

---

 
 
 
Naxçıvan Muxtar Respublikası – 90 
 
 
gənclərinin hərbi təhsilə marağının daha yüksək olduğunu nəzərə 
alaraq  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin  2004-cü  il           
27  fevral  tarixli  Sərəncamı  ilə  filialın  bazasında  Heydər  Əliyev 
adına  Hərbi  Lisey  yaradıldı.  Fəaliyyətdə  olduğu  müddət  ərzində 
hərbi  liseyi  1941  nəfər  məzun  bitirmiş,  bunların  da  1855  nəfəri 
müxtəlif ali hərbi məktəblərə qəbul olmuşdur.  
Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin  2001-ci  il  3  sent-
yabr  tarixli  “Azərbaycan  Respublikasının  ali  məktəb  tələbələri 
üçün  Prezident  təqaüdünün  təsis  edilməsi  haqqında”  Fərmanının 
icrası  ilə  əlaqədar  olaraq  muxtar  respublikamızdan  ümumilikdə 
51 məzun Prezident təqaüdünə layiq görülmüşdür.  
Muxtar  respublikamızda  peşə  təhsili  sisteminin  inkişaf 
etdirilməsi  diqqətdə  saxlanılan  məsələlərdən  olmuşdur.  Azər-
baycan  Respublikası  Prezidenti  cənab  İlham  Əliyevin  2007-ci  il 
13  iyul  tarixli  Sərəncamı  ilə  təsdiq  edilmiş  “Azərbaycan 
Respublikasında  texniki  peşə  təhsilinin  inkişafı  üzrə  Dövlət 
Proqramı  (2007-2012-ci  illər)”nın  icrası  ilə  əlaqədar  olaraq 
Naxçıvan Muxtar Respublikasında texniki peşə təhsili sisteminin 
şəbəkəsinin  genişləndirilməsi  məqsədilə  2009-cu  ildə  Naxçıvan 
şəhərində peşə liseyinin  yeni binası tikilib istifadəyə  verilmişdir. 
Liseydə  fəaliyyət  göstərən  qruplarda  təhsil  alan  şagirdlərin 
yataqxana  və  isti  yeməklə  təmin  olunması  üçün  lazımi  şərait 
yaradılmışdır.  Eyni  zamanda  hazırda  tikintisi  həyata  keçirilən 

---

 
 
 
Naxçıvan Muxtar Respublikası – 90 
 
 
Şərur  Peşə  Liseyi  də  ən  müasir  informasiya  texnologiyaları  və 
maddi-texniki  baza  ilə  təchiz  olunacaqdır.  Muxtar  respublikada 
fəaliyyət  göstərən  peşə  təhsili  müəssisələrində  əmək  bazarının 
tələblərinə  uyğun  olaraq  mühasib,  kompyuter  operatoru  ustası, 
fermer və s. ixtisasları üzrə şagird qəbulu həyata keçirilmişdir. 
 
Elm. Naxçıvan diyarı qədimdən Azərbaycanın mühüm elm 
mərkəzlərindən  olmuş  və  Azərbaycan  elminə  orta  əsrlərdə  təkсə 
ölkəmizdə  deyil,  bütün  Yaxın  və  Orta  Şərqdə  şöhrət  qazanmış 
onlarla  görkəmli  alim,  mütəfəkkir,  filosof,  hüquqşünas,  tarixçi, 
filoloq, təbib  və s. bəxş etmişdir. Əbu Əbdüllah əl-Müfərric Nə-
şəvi,  Əhməd  Hacəf  oğlu  Nəşəvi,  Əkmələddin  Naxçıvani,  Kəma-
ləddin  Naxçıvani,  Nəsirəddin  Tusi,  Nəcməddin  Naxçıvani,  İz-
zəddin  Naxçıvani,  Həsən  Ömər  oğlu  Naxçıvani,  Hinduşah  Nax-
çıvani,  Məhəmməd  Naxçıvani,  Fəxrəddin  Naxçıvani,  Baba  Ne-
mətullah  Naxçıvani,  Fəzlullah  Nəimi  kimi  görkəmli  şəxsiyyətlər 
Şərq dünyasının elm xəzinəsinə dəyərli töhfələr vermişlər. 
XX  əsrin  20-ci  illərindən  Azərbaycan,  о  cümlədən  də 
Naxçıvan  müasir  elmin  əksər  sahələrində  böyük  inkişaf  yoluna 
qədəm  qoydu.  “Azərbaycanı  Tədqiq  və  Tətəbbö  Cəmiyyəti”nin 
Naxçıvan şöbəsinin yaradılması diyarın zəngin təbii sərvətlərinin 
aşkara  çıxarılmasında,  tarix,  elm  və  mədəni  irsinin  öyrənilmə-
sində  əhəmiyyətli  rol  oynadı.  Azərbaycan  Elmlər  Akademiya-
sının  yaradılması  muxtar  respublikada  da  elmin  inkişafına  güclü 
təkan verdi. Muxtar respublikada elmi idarələr, о cümlədən Araz 
(Naxçıvan)  Kompleks-Zona  Təcrübə  Stansiyası,  Naxçıvan  Elmi-
Tədqiqat  Baytarlıq  Stansiyası  (Araz  Elm-İstehsalat  Birliyi), 
Azərbaycan  Elmlər  Akademiyası  Naxçıvan  Regional  Elm  Mər-

---

 
 
 
Naxçıvan Muxtar Respublikası – 90 
 
 
kəzi, Elm və Texnika Mərkəzi, Şamaxı Astrofizika Rəsədxanası-
nın  Günəşi  Müşahidə  Stansiyası  (Batabat  rəsədxanası)  yaradıldı. 
1972-ci  ildə  təşkil  olunmuş  Naxçıvan  Elm  Mərkəzində  funda-
mental elmin  müxtəlif sahələri  üzrə tədqiqatlar aparılmışdır. Bu-
rada muxtar respublikanın təbii sərvətlərinin, tarix və mədəniyyət 
abidələrinin  öyrənilməsi  sahəsində  çoxlu  səmərəli  iş  görülmüş-
dür.  1999-cu  ildə  yaradılmış  Naxçıvan  Elm  və  Texnika  Mərkə-
zində  muxtar  respublikada  yayılmış  dərman  bitkilərinin  toplan-
ması, öyrənilməsi, onlardan dərman preparatları, tibdə və məişət-
də  geniş  istifadə  edilən  cövhər,  krem  və  yağlar,  habelə  bölgənin 
mineral  xammallarının  kimyəvi  emalı  yolu  ilə  müxtəlif  tərkibli 
duzlar alınması sahəsində uğurlu tədqiqatlar aparılmışdır. 
Elmi  kadrlar  hazırlanmasında  da  uğurlar  qazanılmışdır. 
2000-ci  ildə  muxtar  respublikanın  ali  və  orta  ixtisas  məktəblə-
rində  7  elmlər  doktoru  və  professor,  130  nəfər  elmlər  namizədi 
çalışmışdır.  Muxtar  respublikanın  elm  və  təhsil  müəssisələrinin 
elmi  əlaqələri  genişlənmiş,  dünyanın  bir  çox  elmi  idarələri,  о 
cümlədən  Türkiyənin  elm  mərkəzləri  ilə  sıx  əlaqələr  yaradılmış, 
mütəxəssis  və  təcrübə  mübadiləsi  aparılmış,  birgə  elmi 
konfranslar keçirilmişdir. 
Ümummilli  liderimiz  Heydər  Əliyevin  2002-ci  il  7  avqust 
tarixli  Sərəncamı  ilə  Azərbaycan  Milli  Elmlər  Akademiyasının 
Naxçıvan  Bölməsi  yaradılmışdır.  Bölmənin  yaradılmasında  əsas 
məqsəd  Naxçıvanın  tarixi,  arxeologiyası,  etnoqrafiyası  və  təbii 
ehtiyatlarını  öyrənməkdən  ibarətdir.  AMEA  Naxçıvan  Bölməsi-
nin  tərkibində  6  elmi-tədqiqat  institutu  fəaliyyət  göstərir.  Naxçı-
van  Bölməsinin  yaradılması  bu  bölgədə  elmə  marağı  artırmış  və 
elmi mühiti canlandırmışdır.  

---