Azərbaycan respublikasi naxçivan muxtar respublikasi – 90
Yüklə 49,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
Naxçıvan Muxtar Respublikası – 90 Azərbaycan hökumətinin qərarı ilə 1989-cu ildə uşaq və yeniyetmələrin milli-mənəvi və əxlaqi dəyərlər ruhunda tərbiyə- sini gücləndirmək, dünyagörüşlərini formalaşdırmaq məqsədilə Naxçıvan Dövlət Kukla Teatrı yaradılmışdı. Bununla bərabər, təəssüflə qeyd etmək lazımdır ki, ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərlik etdiyi dövrdə yaradılmış mədəni infrastruktur, qazanılmış uğurlar keçən əsrin 90-cı illərində ölkədə yaranmış özbaşınalıq, xaos nəticə- sində tam sıradan çıxmaq təhlükəsi ilə qarşılaşmış, maddi-mədə- niyyət abidələrinin bir çoxu baxımsızlıq üzündən dağılmışdır. Bu problemlər Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, mədəniyyət və incəsənətimizin hamisi Heydər Əliyevin ikinci dəfə haki- miyyətə qayıdışından sonra öz həllini tapdı. Mədəniyyətin inkişafına qayğı göstərmək, milli-mədəni irsimizin qorunması sahəsində ümummilli liderimizin böyük səyləri olmuşdur. Bu illərdə muxtar respublikada mədəniyyət sahəsində mühüm işlərdən biri yeni muzeylərin yaradılması, mövcud olanlarının yenidən qurulması olmuşdur. Bir sıra muzeylər üçün yeni binalar inşa olunmuş, muzeylərin bəziləri yeni binalara köçürülmüş, təmir olunmuş, ekspozisiyaları yenidən qurulmuşdur. Ötən dövr ərzində Naxçıvan şəhərində Heydər Əliyev Muzeyi, C.Məmmədquluzadənin ev-muzeyi, Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyi, Bəhruz Kəngərli Muzeyi, Açıq Səma Altında Muzey, Xatirə Muzeyi fəaliyyətə başlamışdır. C.Məmmədquluzadənin ev-muzeyinin və Bəhruz Kəngərli Muzeyinin açılışında ulu öndər iştirak etmiş və geniş nitq söyləmişdir. Naxçıvan Muxtar Respublikası – 90 1996-cı il oktyabr ayının 29-da Naxçıvanda böyük romantik şair və dramaturq H.Cavidin məqbərəsinin açılışı olmuşdur. Bu təntənəli mərasimdə geniş nitq söyləyən ulu öndər Heydər Əliyev sənətkara yüksək qiymət vermişdir. Bu təkcə böyük sənətkara deyil, Cavidlərə ucaldılan abidədir. Bu dövrdə muxtar respublikamızda tarix və mədəniyyət abidələrinə, milli-mənəvi dəyərlərə diqqət və qayğı köklü şəkildə dəyişmişdir. Naxçıvan şəhərində Ana dili və Dədə Qorqud abidələri ucaldılmış, Dədə Qorqud abidəsinin yerləşdiyi meydan yenidən qurulmuşdur. “Əshabi-Kəhf” Dini-Mədəni Abidə Kompleksi abadlaşdırılmış, Aza körpüsü, Buzxana, Şərq hamamı, İmamzadə Məscid Kompleksi, Yusif Küseyiroğlu abidəsi, Möminə xatın türbəsi, Qarabağlar kəndindəki Quti xatın türbəsi, Culfa rayonunda Xanəgah abidə kompleksi, Ordubad rayonunda tarixi abidələr bərpa və təmir olunmuşdur. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisindəki tarix və mədəniyyət abidələrinin qorunması və pasportlaşdırılması işinin təşkili haqqında”, “Nuh peyğəmbərin Naxçıvan şəhərində məzarüstü abidəsinin bərpa edilməsi haqqında”, “Ordubad rayonundakı Gəmiqaya abidəsinin tədqiq edilməsi haqqında” və digər sərəncamlar tarixi abidələrimizə, maddi-mənəvi dəyərlərimizə, inanc yerlərimizə diqqət və qayğının ən gözəl nümunələridir. Bu gün Naxçıvan Muxtar Respublikasında 1202 tarix və mədəniyyət abidəsi qeydə alınmışdır. Naxçıvanda geniş vüsət alan abadlıq və quruculuq işlərinin bir qolunu yeni, həm də müxtəlif profilli muzeylərin yaradılması, mövcud olanların yüksək səviyyədə yenidən qurulması təşkil Naxçıvan Muxtar Respublikası – 90 edir. Naxçıvan Dövlət Tarix Muzeyi, Şahbuz, Sədərək rayon- larında tarix-diyarşünaslıq muzeyləri, Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Muxtar Respublika Ədəbiyyat Muzeyi, Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyi yeni binalarla təmin olunmuşdur. Ötən dövrdə Naxçıvan şəhərində Heydər Əliyev Muzeyi, Cəlil Məm- mədquluzadənin ev-muzeyi, Şərur rayonunun Cəlilkənd və Babək rayonunun Nehrəm kəndlərindəki xatirə muzeyləri, aka- demik Y.Məmmədəliyevin, M.S.Ordubadinin ev-muzeyləri, Ordubad Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinin yerləşdiyi “Qeysəriyyə” tarixi binası əsaslı təmir olunmuş, ekspozisiyaları yenidən qurulmuş, muzeylər zənginləşdirilmişdir. Hazırda muxtar respublikanın muzeylərində 110 mindən çox maddi- mədəniyyət nümunəsi qorunub mühafizə olunur. Muxtar respublika rəhbərinin 2010-cu il 9 fevral tarixli Sərəncamı ilə yaradılan Şahtaxtinskilər Muzeyi, 2010-cu il 23 oktyabr tarixli Sərəncamı ilə yaradılan “Xan Sarayı” Dövlət Tarix-Memarlıq Muzeyi qədim yurdun görkəmli şəxsiyyətlərinə ehtiramının ifadəsidir. Muxtar respublikada dəniz səviyyəsindən 3700 metr yüksəklikdə Gəmiqaya muzeyi yaradılmışdır. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2013-cü il 5 iyun tarixli “Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq Muzey Kompleksinin yaradıl- ması haqqında, 2013-cü il 28 iyun tarixli “Xalq şairi Məmməd Arazın ev-muzeyinin yaradılması haqqında” sərəncamları bu istiqamətdə aparılan işlərin davamlı olduğunu göstərir. Əgər 1997-ci ilədək Naxçıvan Muxtar Respublikasında 13 muzey vardısa, hazırda qədim diyarımızda 23 müxtəlif profilli muzey fəaliyyət göstərir. Naxçıvan Muxtar Respublikası – 90 Qədim diyarda mədəniyyətin və incəsənətin bütün sahələri qayğı ilə əhatə olunmuşdur. 1990-cı illərin ortalarından Naxçıvan rəssamlarının beynəlxalq əlaqələri genişlənmiş onlar Türkiyə Respublikasında, İran İslam Respublikasında, Rusiya Federasiyasında, Orta Asiya və Avropa ölkələrində fərdi sərgilərini təşkil etmiş, rəssamlarımızın Naxçıvanda, Bakıda və xaricdə albomları, bukletləri nəşr edilmişdir. 2000-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbovun təşəbbüsü və qayğısı ilə Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Naxçıvan Təşkilatının yeni əsasnaməsi təsdiq olunmuş, təşkilat müstəqil yaradıcılıq qurumu kimi Naxçıvan Muxtar Respublikasının Rəssamlar Birliyinə çevrilmişdir. 2011-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin 40 illiyi dövlət səviyyəsində qeyd olunmuş, 2012-ci ildə “Naxçıvan bəşəriyyətin beşiyi” Beynəlxalq Rəsm Festivalı təşkil olunmuşdur. Festivalda Naxçıvan, Azərbaycan rəssamları ilə yanaşı, xarici ölkələrin fırça ustaları da fəal iştirak etmişlər. Festivalda 4 ölkədən 24 rəssam iştirak etmişdir. 2012-ci ildə Azərbaycan təsviri incəsənətinin banilərindən biri olan Bəhruz Kəngərlinin 120 illik yubileyi dövlət səviyyəsində qeyd olunmuşdur. Bu münasibətlə görkəmli rəssamın əsərlərindən ibarət sərgi təşkil olunmuş və rəssamın əsərlərindən ibarət albom nəşr olunmuşdur. 2013-cü ildə Naxçıvan Rəssamlar Birliyinin yeni müasir binası və Bəhruz Kəngərli adına Sərgi Salonu istifadəyə verilmişdir. Yüklə 49,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|