işlәtmәk, fövqәladә vәziyyәt zamanı vә hәrbi vәziyyәt vәtәndaşlara tәlәb olunan işlәri
gördürmәk hallarına yol verilir.
VI. Hәr kәsin tәhlükәsiz vә sağlam şәraitdә işlәmәk, heç bir ayrı-seçkilik qoyulmadan öz
işinә görә dövlәtin müәyyәnlәşdirdiyi minimum әmәk haqqı miqdarından az olmayan haqq
almaq hüququ vardır.
VII. İşsizlәrin dövlәtdәn sosial müavinәt almaq hüququ vardır.
VIII. Dövlәt işsizliyin aradan qaldırılması üçün bütün imkanlarından istifadә edir.
M a d d ә 3 6 . Tәtil hüququ
I. Hәr kәsin tәkbaşına vә ya başqaları ilә birlikdә tәtil etmәk hüququ vardır.
II. Әmәk müqavilәsi әsasında işlәyәnlәrin tәtil etmәk hüququ yalnız qanunla nәzәrdә
tutulmuş hallarda mәhdudlaşdırıla bilәr. Azәrbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvәlәrindә vә
digәr silahlı birlәşmәlәrdә xidmәt edәn hәrbi qulluqçular vә mülki şәxslәr tәtil edә bilmәzlәr.
III. Fәrdi vә kollektiv әmәk mübahisәlәri qanunla müәyyәnlәşdirilmiş qaydada hәll edilir.
M a d d ә 3 7 . İstirahәt hüququ
I. Hәr kәsin istirahәt hüququ vardır.
II. Әmәk müqavilәsi ilә işlәyәnlәrә qanunla müәyyәn edilmiş, lakin gündә 8 saatdan artıq
olmayan iş günü, istirahәt vә bayram günlәri, ildә azı bir dәfә 21 tәqvim günündәn az olmayan
ödәnişli mәzuniyyәt verilmәsi tәmin edilir.
M a d d ә 3 8 . Sosial tәminat hüququ
I. Hәr kәsin sosial tәminat hüququ vardır.
II. Yardıma möhtac olanlara kömәk etmәk ilk növbәdә onların ailә üzvlәrinin borcudur.
III. Hәr kәs qanunla müәyyәn edilmiş yaş hәddinә çatdıqda, xәstәliyinә, әlilliyinә, ailә
başçısını itirdiyinә, әmәk qabiliyyәtini itirdiyinә, işsizliyә görә vә qanunla nәzәrdә tutulmuş
digәr hallarda sosial tәminat hüququna malikdir.
IV. Tәqaüdlәrin vә sosial müavinәtlәrin minimum mәblәği qanunla müәyyәn edilir.
V. Dövlәt xeyriyyәçilik fәaliyyәtinin, könüllü sosial sığortanın vә sosial tәminatın başqa
növlәrinin inkişafı üçün imkanlar yaradır.
M a d d ә 3 9 . Sağlam әtraf mühitdә yaşamaq hüququ
[9]
I. Hәr kәsin sağlam әtraf mühitdә yaşamaq hüququ vardır.
II. Hәr kәsin әtraf mühitin әsl vәziyyәti haqqında mәlumat toplamaq vә ekoloji
hüquqpozma ilә әlaqәdar onun sağlamlığına vә әmlakına vurulmuş zәrәrin әvәzini almaq
hüququ vardır.
III. Heç kәs әtraf mühitә, tәbii ehtiyatlara qanunla müәyyәn edilmiş hәdlәrdәn artıq tәhlükә
törәdә vә ya zәrәr vura bilmәz.
IV. Dövlәt ekoloji tarazlığın saxlanılmasına, yabanı bitkilәrin vә vәhşi heyvanların qanunla
müәyyәn edilmiş növlәrinin qorunmasına tәminat verir.
M a d d ә 4 0 . Mәdәniyyәt hüququ
I. Hәr kәsin mәdәni hәyatda iştirak etmәk, mәdәniyyәt tәsisatlarından vә mәdәni
sәrvәtlәrdәn istifadә etmәk hüququ vardır.
II. Hәr kәs tarixi, mәdәni vә mәnәvi irsә hörmәtlә yanaşmalı, ona qayğı göstәrmәli, tarix vә
mәdәniyyәt abidәlәrini qorumalıdır.
M a d d ә 4 1 . Sağlamlığın qorunması hüququ
I. Hәr kәsin sağlamlığını qorumaq vә tibbi yardım almaq hüququ vardır.
II. Dövlәt müxtәlif mülkiyyәt növlәri әsasında fәaliyyәt göstәrәn sәhiyyәnin bütün
növlәrinin inkişafı üçün zәruri tәdbirlәr görür, sanitariya-epidemiologiya salamatlığına tәminat
verir, tibbi sığortanın müxtәlif növlәri üçün imkanlar yaradır.
III. İnsanların hәyatı vә sağlamlığı üçün tәhlükә törәdәn faktları vә halları gizlәdәn vәzifәli
şәxslәr qanun әsasında mәsuliyyәtә cәlb edilirlәr.
M a d d ә 4 2 . Tәhsil hüququ
I. Hәr bir vәtәndaşın tәhsil almaq hüququ vardır.
II. Dövlәt pulsuz icbari ümumi orta tәhsil almaq hüququnu tәmin edir.
III. Tәhsil sisteminә dövlәt tәrәfindәn nәzarәt edilir.
IV. Maddi vәziyyәtdәn asılı olmayaraq istedadlı şәxslәrin tәhsili davam etdirmәsinә dövlәt
zәmanәt verir.
V. Dövlәt minimum tәhsil standartlarını müәyyәn edir.
M a d d ә 4 3 . Mәnzil hüququ
I. Hәr kәs yaşadığı mәnzildәn qanunsuz mәhrum edilә bilmәz.
II. Dövlәt yaşayış binalarının vә evlәrin tikintisinә rәvac verir, insanların mәnzil hüququnu
gәrçәklәşdirmәk üçün xüsusi tәdbirlәr görür.
M a d d ә 4 4 . Milli mәnsubiyyәt hüququ
I. Hәr kәsin milli mәnsubiyyәtini qoruyub saxlamaq hüququ vardır.
II. Heç kәs milli mәnsubiyyәtini dәyişdirmәyә mәcbur edilә bilmәz.
M a d d ә 4 5 . Ana dilindәn istifadә hüququ
I. Hәr kәsin ana dilindәn istifadә etmәk hüququ vardır. Hәr kәsin istәdiyi dildә tәrbiyә vә
tәhsil almaq, yaradıcılıqla mәşğul olmaq hüququ vardır.
II. Heç kәs ana dilindәn istifadә hüququndan mәhrum edilә bilmәz.
M a d d ә 4 6 . Şәrәf vә lәyaqәtin müdafiәsi hüququ
I. Hәr kәsin öz şәrәf vә lәyaqәtini müdafiә etmәk hüququ vardır.
II. Şәxsiyyәtin lәyaqәti dövlәt tәrәfindәn qorunur. Heç bir hal şәxsiyyәtin lәyaqәtinin
alçaldılmasına әsas verә bilmәz.
III. Heç kәsә işgәncә vә әzab verilә bilmәz. Heç kәs insan lәyaqәtini alçaldan rәftara vә ya
cәzaya mәruz qala bilmәz. Özünün könüllü razılığı olmadan heç kәsin üzәrindә tibbi, elmi vә
başqa tәcrübәlәr aparıla bilmәz.
M a d d ә 4 7 . Fikir vә söz azadlığı
I. Hәr kәsin öz fikir vә söz azadlığı vardır.
II. Heç kәs öz fikir vә әqidәsini açıqlamağa vә ya fikir vә әqidәsindәn dönmәyә mәcbur
edilә bilmәz.
III. İrqi, milli, dini, sosial әdavәt vә düşmәnçilik oyadan tәşviqata vә tәbliğata yol verilmir.
M a d d ә 4 8 . Vicdan azadlığı
[10]
I. Hәr kәsin vicdan azadlığı vardır.
II. Hәr kәsin dinә münasibәtini müstәqil müәyyәnlәşdirmәk, hәr hansı dinә tәkbaşına vә ya
başqaları ilә birlikdә etiqad etmәk, yaxud heç bir dinә etiqad etmәmәk, dinә münasibәti ilә
bağlı әqidәsini ifadә etmәk vә yaymaq hüququ vardır.
III. Dini mәrasimlәrin yerinә yetirilmәsi, ictimai qaydanı pozmursa vә ya ictimai әxlaqa
zidd deyildirsә, sәrbәstdir.
IV. Dini etiqad vә әqidә hüquq pozuntusuna bәraәt qazandırmır.
V. Heç kәs öz dini etiqadını vә әqidәsini ifadә etmәyә (nümayiş etdirmәyә), dini
mәrasimlәri yerinә yetirmәyә vә ya dini mәrasimlәrdә iştirak etmәyә mәcbur edilә bilmәz.
M a d d ә 4 9 . Sәrbәst toplaşmaq azadlığı
I. Hәr kәsin başqaları ilә birlikdә sәrbәst toplaşmaq azadlığı vardır.
II. Hәr kәsin başqaları ilә birlikdә müvafiq dövlәt orqanlarını qabaqcadan xәbәrdar etmәklә
dinc, silahsız yığışmaq, yığıncaqlar, mitinqlәr, nümayişlәr, küçә yürüşlәri keçirmәk, piketlәr
düzәltmәk hüququ vardır.
KM1
M a d d ә 5 0 . Mәlumat azadlığı
[11]
I. Hәr kәsin istәdiyi mәlumatı qanuni yolla axtarmaq, әldә etmәk, ötürmәk, hazırlamaq vә
yaymaq azadlığı vardır.
II. Kütlәvi informasiyanın azadlığına tәminat verilir. Kütlәvi informasiya vasitәlәrindә, o
cümlәdәn mәtbuatda dövlәt senzurası qadağandır.
III. Hәr kәsin kütlәvi informasiya vasitәlәrindә dәrc edilәn vә onun hüquqlarını pozan vә ya
mәnafelәrinә xәlәl gәtirәn mәlumatı tәkzib etmәk vә ya ona cavab vermәk hüququna tәminat
verilir.
M a d d ә 5 1 . Yaradıcılıq azadlığı
I. Hәr kәsin yaradıcılıq azadlığı vardır.
Dostları ilə paylaş: |