Azərbaycan
Yüklə 5,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Elm üzr ə orta göst ə ricil ə r, PISA 2006
- Yoxsul və qeyri-yoxsul uşaqlar arasında oxu və riyaziyyat göstəriciləri üzrə az fərq mövcuddur.
- Nəhayət, Azərbaycanda ali təhsildə qeydiyyat əmsalı aşağıdır.
81 Mənbə: PISA 2006 5.26 PISA proqramı çərçivəsində təəssüf doğuran fakt odur ki, oxu və təbiət elmləri üzrə nəticələr ölkənin iqtisadi inkişaf səviyyəsi ilə müqayisədə aşağıdır (Diaqram 5-11). PISA testlərinin məqsədi icbari təhsil müddətinin sonunda elmi cəmiyyətdə tam Ģəkildə iĢtirak etmək baxımından Ģagirdlərin mühüm əhəmiyyət kəsb edən bəzi bilik və bacarıqlara nə dərəcədə yiyələndiklərinin qiymətləndirilməsindən ibarətdir. PISA 2006 məlumatlarına əsasən AMA regionu ilə müqayisədə azərbaycanlı Ģagirdlər təbiət elmləri və oxu sahəsində çox aĢağı nəticə göstərərək yalnız Qırğızıstan Respublikasını qabaqlaya bilmiĢdir. Diaqram 5-2 Təbiət elmləri və oxu sahəsində Azərbaycan ən aĢağı göstəricilərdən birinə malikdir Mənbə: PISA 2006. Oxu üzr ə orta göst ə ricil ə r, PISA 2006 TUR SVN SVK RUS ROM POL LTU KGZ HUN EST CZE HRV BGR AZE 200 250 300 350 400 450 500 550 600 0 5000 10000 15000 20000 25000 A dambaşına Ü DM, AQP (konstant 2005-ci ilin beyn əlxalq ABŞ dollarıdır Elm üzr ə orta göst ə ricil ə r, PISA 2006 TUR SVN SVK RUS ROM POL LTU KGZ HUN EST CZE HRV BGR AZE 200 250 300 350 400 450 500 550 600 0 5000 10000 15000 20000 25000 A dambaşına Ü DM, AQP (konstant 2005-ci ilin beyn əlxalq ABŞ dollarıdır 82 5.27 Yoxsul və qeyri-yoxsul uşaqlar arasında oxu və riyaziyyat göstəriciləri üzrə az fərq mövcuddur. PISA 2006 testində iĢtirak edən bütün ölkələr ilə müqayisədə Azərbaycanda Ģagirdlər daha bərabər göstəricilərə malik olmuĢdur. Diaqram 5-12-də göstərildiyi kimi yoxsul və qeyri-yoxsul Ģagirdlər arasında oxu testləri üzrə fərq kifayət qədər az olduğu halda, riyaziyyat fənni üzrə demək olar fərq mövcud deyildir. Riyaziyyat fənni üzrə ən zəngin və aĢağı gəlirli qruplardan olan Ģagirdlər arasında əhəmiyyətli fərq qeydə alınmamıĢdır. Zəngin və yoxsul Ģagirdlərin göstəricilərinin orta hesabla bərabər olması Azərbaycan üçün bu və ya digər dərəcədə xarakterik olmuĢdur. Belə ki, bütün digər iĢtirakçı ölkələrdə zəngin ailələrdən olan Ģagirdlər yoxsul ailələrdən olan Ģagirdlər ilə müqayisədə daha yaxĢı nəticələr göstərmiĢdir . 23 Diaqram 5-3 Azərbaycanda maddi duruma görə riyaziyyat və tətbiqi elmlər sahəsindəki göstəricilər baxımından çox az fərq mövcuddur Mənbə: PISA 2006 . 5.28 Nəhayət, Azərbaycanda ali təhsildə qeydiyyat əmsalı aşağıdır. Ġcbari təhsildən sonra qeydiyyat əmsalı kəskin surətdə azalır (ali təhsil müəssisələrinə daxil olmaq yaĢında). Azərbaycan ali təhsildə qeydiyyat əmsalına görə AMA ölkələri arasında sondan ikinci yeri tutur (Diaqram 5-13). Eyni zamanda, zəngin və yoxsul Ģəxslərin ali təhsildə ümumi və xalis qeydiyyat əmsallarında böyük fərqlər mövcuddur. Məsələn, ən varlı kvintildən olan Ģəxslər arasında universitetlərdə xalis qeydiyyat əmsalı təqribən 70% olduğu halda, ən yoxsul kvintildən olan insanlar üçün müvafiq göstərici 35% təĢkil edir. Universitetlər üzrə ümumi qeydiyyat əmsalı ən varlı kvintildən olan Ģəxslər üçün təqribən 16%-ə, ən yoxsul kvintildən olan Ģəxslər üçün isə 3%- ə bərabərdir. Hətta, ən varlı kvintildən olan Ģəxslər arasında belə ali təhsil üzrə qeydiyyat əmsalı ümumilikdə aĢağıdır. Orta təhsildən sonrakı pillələrdə qeydiyyat əmsalı qızlar ilə müqayisədə oğlanlar arasında nisbətən yüksəkdir – icbari təhsil zamanı isə bu belə deyildir (Cədvəl 5-4). 23 Ev təsərrüfatlarının malik olduğu əmlaka dair Ģagirdlərin cavablarından istifadə edərək PISA proqramının rəhbərliyi sərvət əmsalı müəyyən etmiĢdir. Sözügedən əmsalın təyin edilməsi məqsədilə RaĢ tipli modeldən istifadə edilmiĢdir. Belə ki, burada test maddəsinin çətinliyi əvəzinə ev təsərrüfatlarının əmlaka sərf etdiyi ―xərclər‖ qiymətləndirilir. Bu metot ĠƏĠT-də (2002-ci il) daha geniĢ izah edilmiĢdir. - 20 0 20 40 60 80 100 120 140 Riyaziyyat üzr ə 1 v ə 5-ci kvintill ə r üzr ə f ə rq 0 20 40 60 80 100 120 P IS A -d ə o x u ü z r ə xa l ş ka la sı Oxu üzr ə 1 v ə 5-ci kvintill ə r üzr ə f ə rq P IS A -d ə r iya ziyya t ü z r ə xa l ş ka la sı Yüklə 5,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|