Azərbaycanın böyük şairi Xəlil Rzanın bizim xalqın mədəniyyətinin inkişafında böyük
Yüklə 2,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XƏLİL RZA ULUTÜRK
- Moskva, Lefortovo zindanı, birinci gün, 5 şubat 1990 CAN VERMƏRƏM ÖLÜMƏ!
- Moskva, Lefortovo zindanı, bazar, 11 şubat 1990 CƏZA KÖYNƏYİ
370 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ DUSTAQ Günəş göydə dustaqdır, ulduzlar kəhkəşanda, Ağac ormanda dustaq, güldan gülü güldanda. Öz oxu ətrafında hərlənən Yer kürəsi Özü boyda dustaqdır, ey gözümün giləsi! İnci sədəf içində, toxum meyvədə dustaq. Qayalar çəmbərində dustaq dənizlərə bax! Arvadının dustağı, ərinin dustağı var. Pis oğula dustaqdır yaxşıyaxşı atalar. Nə çoxdur sərvətinin, şöhrətinin dustağı. Mində birdi bəlkə də qeyrətinin dustağı. Sil gözünün yaşını, ömrümgünüm, şad ol, şad. Minmin dustaq içində mənəm bir təkcə azad. Sənin ərindir azad! Moskva, Lefortovo zindanı, birinci gün, 5 şubat 1990 CAN VERMƏRƏM ÖLÜMƏ! Firəngizim, əzizim, gözü yaşlı nərgizim. Ömrüm, yeganəm, bircəm, bağrı yaralı qönçəm! Mənim olubqalanım, dərd əlində solanım! Cüt oğlumun anası, namus, qeyrət qalası! Qucaqlama dizini... Qalx, ələ al özünü. Duman, çiskin örtməsin qaraqumral gözünü.
371 Bəlkə güman edirsən: ərin ağır xəstədir, Zindanlar bucağında solan bir güldəstədir. Əhvalını bilən yox, imdadına gələn yox. Qızdırmada çırpınır, nəm gözünü silən yox. Canımgözüm, inan ki, buz baltası kibiyəm. Səmalar təki sonsuz, dağlar təki qəlbiyəm. Öylə bir qartalam ki, düz günəşə şığıyır, Günəş məndən aşağı, dağlar məndən aşağı. Mən ekvator xəttiyəm, Şimal ilə Cənubu Birləşdirən qüdrətim məgər söndü, soldumu? Bəlkə zarafatyana mədh edirəm özümü, Yox... Sənə ki, bəllidir Xəlilin fil dözümü. Qollarımda əzələm poladdan olmasa da Tufanlardan güclüdür ruhumdakı səssəda. Dörd ümmanım hayqırır: “Sənin dalğanam!” deyə, Təlatümüm can atır qayaları sökməyə. Addımlayır irəli nur zirvəli dağlarım, Nəfəsimdən güc alır yaz ətirli bağlarım. Bəlkə buna görə də peykə dönüb dövrəmdə Neçə şəfqət bacısı, ağ xalatlı həkim də. Dabanımın çatları tez sağaldı burada, İlk dəfə dincəlirəm inan ki kamerada. Xeyli düşüb aşağı qan təzyiqim, şəkərim. Keşiyimdə dayanmış ağ xalatlı ülkərim.
372 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ Mən siyasi dustağam, hər nazımı çəkən var, İki dəqiqədən bir qapıma göz dikən var. Oyansam gecə yarı, desəm ağrıyır başım, İnan, dərman gətirər dərhal ağ donlu bacım. Əsla nigaran olma, sapsağlamam, dipdiri – İkinci minilliyin ən qüdrətli şairi! Üçüncü minilliyi görəsiyiz hələ biz. Dəmirbeton divarlar diz çökəcək burda, diz! Öz əlimlə dağıdıb ağır darvazaları, Görüşünə gələcəm, qarşılayıb baharı. Keçəcəyiz səninlə bir də Türkan yolundan, Qızıl nar dərəsiyiz saralan nar kolundan. Qollarımın altında büllur Xəzər dənizi, Orda yüz milyard dalğa bizi bəkləyir, bizi. Bir də tüstülənəcək ocağımız, odumuz. Bir də cərgələnəcək pərakəndə ordumuz! Ətirli gülzarında mavi, yaşıl, al çiçək, Üç rəngli bayrağımız bir də ləngərlənəcək! Mənim ruhum güc alır o yaşıldan, o aldan, Sərhədlərin külünü, cızdağını çıxardan neçə yüz min tonqaldan. Dağdandaşdan yox, Araz mənim bağrımdan keçir. Hər dalğası gözümdən min ömürlük nur içir. Sümük, su, hüceyrə yox. Mən bambaşqa bir canam, Qan çilənmiş dağdaşam, yanğın düşən ormanam. 373 Dərbəndimin, Bakımın, Təbrizimin səngəri Dizindizin sürünən amansız qəhrəmanam. Rizərizə doğransam yenə ölüm yox mənə. Daş sədləri dağıdan qasırğayam, ümmanam! Yüz cəhənnəm söndürüb nəfəsimin küləyi, Min yol öldürülsə də ölməz AZƏRBAYCANAM! Məni görmək istəsən, nə hayküy sal, nə səda. Köhnətəzə şeirimi tap, köçür daktiloda. Qovuşmamış elimə, baldan şirin dilimə, Min bir Əzrayıl gələ, can vermərəm ölümə. Can vermərəm ölümə! MƏN daim səninləyəm, ey könlümün məbədi. XƏLİL RZA cahanda Günəş kibi əbədi! Bahar kibi əbədi!
Əynimə geydirdilər cəza köynəyi – rezin. Elə bil ki, od vurub benzin tökdülər, benzin! Sıxır məni dörd yandan, sıxır cəza köynəyi, Səməndər köynəyiymiş Xəlil Rza köynəyi.
374 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ Soyuq rezin yapışıb sanki atəşə, oda. Varlığımdan od alır, alışıb yanır o da. Dəmir qəfəsim azmış. Beton məhbəsim azmış. Dördmərtəbə zindanın soyuq dəmir torundan Buz salxımı asılmış gəzinti küncü azmış. Sorğusual, istintaq, Hərbəzorba, ittiham Cinayət aktındakı ilan zəhəri azmış. Qara caynaqlarıyla boğazımdan yapışmış Qasırğanın, çovğunun kirli əlləri azmış. Üstəlik bəxş etdilər mənə cəza köynəyi. Ey Xəlil, mübarəkdir XƏLİL RZA köynəyi! Görəsən planetin cəza köynəyi varmı? Vulkanlardır, odlardır onun cəza köynəyi. Görəsən Günəşin də cəza köynəyi varmı? Qapqara buludlardır onun cəza köynəyi. Günəş dözmür cəzaya... Günəşdə partlayış var, Cahan dözmür cəzaya, od püskürür vulkanlar. Dözmür Günəş, dözmür dağ... amma dözür Ulutürk, Ulutürküm cahandan, Günəşdən bir az böyük. Azca arıqlasa da poladlaşıb bədəni, Sıxır cəza köynəyi, sıxır dörd yandan məni. Sıxır qulaqlarımı, deyir: heç nə eşitmə! Sıxır barmaqlarımı: yazmaq fikrinə düşmə! “Sus!” deyə möhürləmiş sözlü dodaqlarımı, “Getmə!” deyə saxlamış şimşək ayaqlarımı. Yüklə 2,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|