Baki dövlet universiteti
Yüklə 4,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 9. Yanlış dua tərzi
- 10. Dini qiyafə altında aldadanlar
- 11. Saqqal saxlamaq və geyim tərzi
Xalidə Faiq qızı İslamzadə 420
ibadətin qəbul ediləcəyini zənn edirlər. Həccdəki yolverilməz əməllərə daha bir misal: Çox yüksək hərarət altında sayı 3 milyondan artıq zəvvarlar tərəfindən edilən bu ibadət zamanı insanlar yalnız özlərini düşünməməli, lazım gəldikdə ətrafdakılara kömək etməyi unutmamalıdırlar. Amma elələri də vardır ki, Kəbəni təvaf edərkən gəldikləri öz dəstəsindən olanlarla birlikdə bir-birinin qoluna girərək irəliləyirlər. Bu zaman əgər onların önündən gedənlərdən kimsə bayılıb yerə yıxılarsa, bimarları qaldırıb o müdhiş basırıq mühitdən çıxartmaq əvəzinə, onları basdalayaraq üstündən keçirlər. Belə bivec münasibət üzündən hər il həcc zamanı tapdaq altında qalaraq həyatını itirənlər olur. Belələrinin neqativ əməllərini gördükdə sual meydana gəlir ki, həqiqətənmi onlar belə insaniyyətlikdən uzaq əməllərinin “müqəddəs ibadət” kimi Allah qatında qəbul ediləcəyinə inanırlar?! Qurani-Kərimdə həcclə bağlı bəyan edilir:
- “.... . Beytülhərama üz tutub gələnlərə hörmətsizlik etməyin! (Onlara qarşı nalayiq işlər görməyi özünüzə halal bilməyin!) İhramdan çıxdığınız zaman (istəsəniz) ov edin! Yaxşılıq etməkdə və pis əməllərdən çəkinməkdə əlbir olun, günah iş görməkdə və düşmənçilik etməkdə bir-birinizə kömək göstərməyin! Allahdan qorxun! Həqiqətən Allahın əzabı şiddətlidir” (1, əl-Maidə, 5/2). Yuxarıda qeyd edilən ayədən bəlli olduğu kimi, həcc ziyarəti yalnız Kəbəni təvaf edərək namaz qılmaqdan ibarət deyil. Həcc ziyarətinə gəlmiş müsəlmanların heç kimə hörmətsizlik etməməsi, yaxşılıq edərək pis əməllərdən uzaq durması həccin önəmli ünsürlərindəndir. Sözügedən fərz ibadəti mənəvi dəyərlərə əhəmiyyət vermədən həcci sadəcə Kəbə ətrafında dolanaraq şeytan daşlamaq mərasiminə əməl etməsilə yetinmək dərəcədə bəsitləşdirən zəvvarların bu fikri islama ziddir. İslamda riayət edilməsi mütləq olan “yaxşılıq etmək, pislik etməyi özünə rəva bilməmək” məfhumlarını önəmsəmədən də ibadətlərin qəbul edilməsi səhv düşüncəsini daşıyanların Rəbbin şiddətli əzabına düçar olacaqlarını bildirən “əl-Maidə” surəsindən aydın olur ki, sözügedən prinsipə əməl etmədən ibadətlər Allah qatında məqbul deyildir. 9. Yanlış dua tərzi: Bir sıra insanlar mövcuddur ki, arzu və diləklərinə nail olmaq üçün el arasında müqəddəs sayılan yerlərə: pirlərə gedir, dağlara qalxırlar. İstəklərinin çin olmasını Allahdan istəmək əvəzinə, övliyalardan gözləyirlər. Ancaq məyusedici haldır ki, onlar fərz ibadətlərini yerinə yetirməkdən boyun qaçırırlar. Hər gün 5 dəqiqəlik namaz qılmağı özlərinə ağır yük hesab edir, fərz ibadətləri ildə 1-2 dəfə pirlərə getməklə əvəz edirlər. Qeyri-düzgün düşüncəyə malik bu şəxslər dağlara dırmaşıb pirlərə getməkdənsə, fərz ibadətlərə riayət etməyin gərəkdiyini qəbul
İslam dininə gətirilmiş xurafatlar, bidətlət 421
etmək istəmirlər. Lakin mütləq olan ibadətlərə əməl etməklə insanlar həm Allah qarşısında şükran borcunu yerinə yetirir, həm də bəzi dualarının qəbul edilməsinə nail ola bilərlər. Belə ki, Qurani-Kərimdə mövzu ilə əlaqədar bəyan edilir: - “Səbirlə və namazla Allahdan diləyin……” (1, əl-Bəqərə, 2/45). 10. Dini qiyafə altında aldadanlar: Qeyd etməliyik ki, Azərbaycanda xurafatlar yayanların ön sıralarında səlahiyyəti olmadığı halda özlərinə “müctəhid” adlandıranlar durur. Müqayisə üçün deyək ki, İranda müctəhid vəsfinə layiq olmaq üçün 20 illik dini təhsil almaq lazımdır (14, s. 150). Azərbaycanda isə 20 illik dini təhsil ocağı yoxdur. Bu zaman sual meydana çıxır ki, Azərbaycanda özlərini müctəhid adlandıranlara “müctəhid” adını kim verib?! Özlərinə yüksək dini rütbələr verən bu dırnaqarası müctəhidlər avam əhali arasında yüksək nüfuz və etibar qazanırlar. Çox acınacaqlı haldır ki, onlar dini təhsili olmayan bir çox insanlar arasında xurafatlar yayır və bu uydurmalara geniş insan kütləsini inandırmağa müvəffəq olurlar. Yetərli dini savaddan məhrum şəxslərin fəqihlik etməsi, yəni dini məsələlərdən düzgün hökm çıxara bilmələri imkansızdır və buna görə də teoloji maarifləndirmə ilə məşğul olmalarına mənəvi haqqları yoxdur. Quranda belələri haqda Rəbbimiz xəbərdarlıq edir: - “……Allaha qarşı bilmədiyiniz şeyləri söyləmənizi sizə haram etdik” (1, əl- Əraf, 7/33).
xurafatlardan növbətisi saqqal saxlamaqla əlaqədardır. Bəzi din xadimləri dindarlara saqqal saxlamağın mütləq, saxlamamağın isə haram olduğunu deyirlər. Mövcud olan bu ehtimal hədislərlə bağlıdır. Həmin hədislərdə buyurulur: - “Bığları qırxın, çənə sümüyünün üstünü qırxmayın ki, uzansın və yəhudilərə oxşamayın!” (15, s. 338). - “Bığları kəsin, saqqalları buraxın!” (16, s. 446). Yuxarıdakı fikrin həqiqətdən uzaq olduğunu isbat emək üçün deyək ki, yuxarıdakı hədislər zəifdir. Zəif hədislər isə dini dəlil sayıla bilməz. Müctəhid seyyid Mühəmməd Hüseyn Fəzlüllah saqqal saxlamağın vacıb olmadığını söyləyərək sözügedən hədisin əgər həqiqətən də Peyğəmbər (s.ə.s.) tərəfindən deyilmişsə də müəyyən bir dövr üçün nəzərdə tutulduğunu yazır. Belə ki, yuxarıda verilən hədis zikr edildiyi zaman müsəlmanların sayı az idi və ola bilsin ki, onları saqqal saxlamayan yəhudilərlə qarışıq salmamaları üçün Rəsulullah (s.ə.s.) belə buyurmuşdur. Lakin müəyyən müddət keçdikdən sonra müsəlmanların sayı artmış və onların yəhudilərlə səhv salınması ehtimalı aradan qalxmışdır (15, s. 338, 339). Yüklə 4,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|