|
Biotexnologiya asoslariPaster effekti deganda, bijg’ishni kislorod ishtirokida nafas olish bilan bosishnibiotexPaster effekti deganda, bijg’ishni kislorod ishtirokida nafas olish bilan bosishni
tushuniladi.
Nafas olish substratlari o’zgarmagan sharoitda, nafas olish koeffisentini ko’payishi, nafas
olish bijg’ishni to’xtataolmayotganligini va hatto kislorodli sharoitida ham kallusli hujayralarda
nafas olish bilan bir qatorda, uglevodlarni kislorodsiz parchalanishi bijg’ish jarayoni sodir
bo’layotganligidan xabar beradi. Tartibsiz o’sishda uglevorodlarni kislorodsiz parchalanishiga
misol qilib, bo’linadigan hujayralarda etil spritini to’planishini ko’rsatish mumkin. Ilmiy
adabiyotlarda bunday misollarni ko’plab topsa bo’ladi.
Kallus hujayralarni mitoxondriyalari, meristem hujayralarga o’xshab, juda past rivojlangan
ularda kristlar kam, bu esa aerob nafas olishga ta’sir ko’rsatmasdan qolmaydi. Paster effektini
buzilishi ko’proq xayvonlarni shish hujayralarida kuzatiladi. Bu xodisa Varburg tomonidan
aniqlangan bo’lsada hozirgacha aniq tushuntira olingancha emas. Paster effektini buzilishi oqibatida
kelib chiqadigan anaerob glikoliz (uglevodlarni kislorodsiz parchalanishi), kislorod ishtirokida
shishli hujayralarni uglevodlar iste’mol qilishini keskin (19 marotabaga) oshirib yuboradi.
Kallusli hujayralarni nafas olish xarakterini o’zgarishi bilan bir qatorda uglevodlarni
kislorodsiz prchalanishini kuchayishi yo’nalishida, bo’linadigan hujayralar uchun zarur bo’lgan
pentozofosfat yo’li tomon siljish namoyon bo’ladi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|