Biotexnologiya asoslari

in vitro
 sharoitida kallusogenezga imkoniyatlari (qobiliyatlari) borligi 
xabar qilingan. 1960 yillarda Mates degan olim birinchi marta 
OSIN
 daraxti regenerantini olishga 
erishgan va uni tuproqqa ekishgacha etkazgan. Nina bargli o’simliklarni 
in vitro
 sharotida o’stirish 
uzoq vaqt tajriba sifatida ishlatilib kelindi. Bu o’simlikdan ajratib olingan yuvenil ayniqsa, katta 
yoshli to’qimalarni o’sishida o’ziga xos qiyinchiliklar borligi bilan bog’liq 
Ma’lumki, yog’och hosil qiluvchi daraxtlar, ayniqsa igna bargli o’simliklar juda ham sekin 
o’sadilar, qiyin tomir oladilar, juda ko’p miqdorda ikkilamchi birikmalar (fenollar, terpenlar va 
boshqa moddalar) saqlaydilar, bu moddalar esa alohida ajratib olingan to’qimalarda fenolaza 
fermentlari ta’sirida oksidlanadilar.  
O’z navbatida fenollarni oksidlangan mahsulotlari odatda hujayrani o’sishini va bo’linishini 
ingibirlaydilar, bu esa birlamchi eksplentlarni nobud bo’lishiga yoki yog’ochli o’simliklar 
to’qimasini regenerasiya imkoniyatlarini pasayishiga va yoshi ulg’aygan sari sekin butunlay 
yo’qolishiga olib keladi. Ammo, qanchalik qiyin bo’lishiga qaramasdan olimlar izlanish manbai 
sifatida tez-tez yog’ochli o’simliklarni to’qima va organlaridan foydlanib kelmoqdalar.  
Hozirgi vaqtga kelib, 
in vitro
 sharoitida ko’paytirilgan yog’ochli o’simliklar soni 40 oilaga 
mansub bo’lgan 250 turdan oshib ketgan (kashtan, dub, qayin, zarang, tog’ teragi, tolni tog’ teragi 
bilan gibridi, sosna, archa va x.k.).