73
72
4
altproqram kvadrat (a)
[
təkrarla 4 [irəli a sağa 90]
]
irəli
a
a
kvadrat
sil
qələmiendir
kvadrat (80)
qələmiqaldır geri 20
sola 90
irəli 20
sağa 90
qələmiendir
kvadrat (120)
qələmiqaldır geri 20
sola 90
irəli 20
sağa 90
qələmiendir
kvadrat (160)
qələmiqaldır geri 20
sola 90
irəli 20
sağa 90
qələmiendir
kvadrat (200)
kvadrat (80)
a
altproqram keçid ()
[
qələmiqaldır
geri 20
sola 90
irəli 20
sağa 90
qələmiendir
]
Bu yazılış onu göstərir ki,
komandası üçün qiymət altproqramın
başlığındakı dəyişənindən götürülür. Belə dəyişənə altproqramın para-
metri deyilir. Parametrin qiyməti altproqramın daxilində dəyişmir. Onun
qiyməti əsas proqramda göstərilir. Bir altproqramın bir neçə parametri ola
bilər. Onlar mötərizələrin içində göstərilir.
Dörd müxtəlif ölçülü kvadrat çəkmək üçün hər dəfə dəyişəninə yeni
qiymət vermək lazımdır. Bu zaman əsas proqramdan
altproqramı
dörd dəfə çağırılmalıdır. Hər bir növbəti kvadratın çəkilişinə başlamaq üçün
yeni mövqeyə keçmək lazımdır.
İlk olaraq tərəfi 80 olan kvadrat çəkilir. Belə ki,
yazısı çağı-
rılan altproqramın parametrinə ( dəyişəninə) 80 qiymətinin göndərildiyini
göstərir. Sonra qələm qaldırılaraq yeni mövqeyə keçirilir və yeni ölçülü kvad-
rat çəkilir. Sonuncu çəkilən kvadratın ölçüsü 200 olur.
Bir kvadratdan digərinə keçidi altproqram şəklinə salmaqla proqramı daha
da qısaltmaq olar.
Beləliklə, proqram belə bir şəkil alacaq:
sil
qələmiendir
kvadrat(80)
keçid
kvadrat(120)
keçid()
kvadrat(160)
keçid()
kvadrat(200)
altproqram kvadrat (a)
[
təkrarla 4 [irəli a sağa 90]
]
altproqram keçid ()
[
q
ələmiqaldır
geri 20
sola 90
irəli 20
sağa 90
qələmiendir
]
()
Proqramın icrasından sonra Bağa iç-içə dörd qara kvadrat çəkəcək.
kvadrat
altproqram kvadrat (a, r)
[
qələminrəngi r
təkrarla 4 [
irəli a
sağa 90]
]
r
kvadrat
(80,6)
altproqramını aşağıdakı şəkildə dəyişdirin.
Başqa sözlə, altproqrama yeni parametr ( ) əlavə edin. Əsas proqramda bu alt-
proqramı hər dəfə çağıranda uyğun rəngi də göstərin məsələn,
. Proqramı yerinə yetirib nəticəni izləyin. Unutmayın ki, altproqra-
mın neçə parametri varsa, onu çağıran zaman uyğun sayda qiymət göstərmək
lazımdır.
;
1. Parametrli altproqramlardan nə zaman istifadə olunur?
2. Mövzunun əvvəlindəki kvadratları böyükdən kiçiyə doğru çəkən proqram
yazın.
3. Parametrli altproqramdan istifadə edərək aşağıdakı təsviri yaradın.
Araådıraq – öyränäk
Araådıraq – öyränäk
Öyrändiklärinizi yoxlayın
Öyrändiklärinizi yoxlayın
parametr
Çap üçün deyil
75
74
4
21.
MƏSƏLƏ HƏLLİ
Verilmiş təsviri almaq üçün proqram yazın.
Həlli. Gördüyünüz kimi, şəkildəki ulduzların ölçüləri və rəngləri eynidir,
ancaq onların arasındakı məsafələr müxtəlifdir. Ona görə də bu məsələnin
həllində altproqramdan istifadə etmək əlverişli olar. Belə ki, öncə bir ulduz
çəkən altproqram yazmaq, sonra əsas proqramda Bağanı lazım olan mövqelərə
aparıb həmin altproqramı çağırmaq lazımdır.
sil
ilkinvəziyyət
qələminrəngi 4
ulduz
sağa 90
irəli 120
sola 90
ulduz ()
sağa 90
irəli 150
sola 90
ulduz ()
sağa 90
irəli 200
sola 90
ulduz ()
altproqram ulduz ()
[
qələmiendir
təkrarla 5 [
irəli 100
sola 72
irəli 100
sağa 144]
qələmiqaldır
]
()
Bu proqram kodunu bir qədər də təkmilləşdirmək olar. Diqqət etsəniz, görə-
cəksiniz ki, növbəti ulduzun çəkilişindən öncə
komandalar qrupu gəlir. Bu komandalar Bağanı yeni mövqeyə keçirir. Qrupdakı
üç komandadan yalnız
komandasının parametri ( ) dəyişir. Ona görə də
bu komandalar qrupunun əsasında
adlı yeni altproqram (parametrli) ya-
ratmaqla proqram kodunu daha da təkmilləşdirmək olar.
sağa 90
irəli x
sola 90
irəli
x
keçid
sil
ilkinvəziyyət
qələminrəngi 4
ulduz
keçid (120)
ulduz ()
keçid (150)
ulduz ()
keçid (200)
ulduz ()
altproqram ulduz ()
[
qələmiendir
təkrarla 5 [
irəli 100
sola 72
irəli 100
sağa 144]
qələmiqaldır
]
altproqram keçid (d)
[
sağa 90
irəli d
sola 90
]
()
Məsələ 1.
Sonuncu proqram kodunu elə dəyişdirin ki, nəticədə aşağıdakı təsvir alınsın.
Nümunä 1.
Altproqramlardan düzgün istifadə
ilk baxışdan çətin görünən, çox
vaxt tələb edən məsələlərin həllini
asanlaşdırır.
Çap üçün deyil