Daġ DÖVRÜ alti cġlddə
Yüklə 2,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qaşovcuqlar
- Şatelperron tipli alətlər
- Levallua itiucluları
230
1. prizmaşəkilli nüvələr – 6 ədəd; 2.
diskşəkilli nüvələr – 2 ədəd;
3.
birzərbəsəthli nüvələr – 3 ədəd; 4.
ikizərbəsəthli nüvələr – 2 ədəd. Prizmaşəkilli nüvələrin hamısı çaxmaqdaşından hazırlanmışdır. Nüvələr üzərində istənilən qədər lövhələr qoparılmışdır. Təsvir olunan prizmaşəkilli nüvələr üst Paleolit üçün xarakterik olan nüvələrdən ibarətdir. Damcılı düşərgəsindən tapılmış üst Paleolitə aid nüvələrin nümunələri 106-cı şəkildə göstərilmişdir. Damcılı düşərgəsinin daş məmulatı arasından qeydə alınmış 2 ədəd diskşəkilli nüvələr çaxmaqdaşından hazırlanmışdır. Təsvir olunan nüvələrin ancaq bir üzündən qəlpə və lövhələr qoparılmışdır. Nüvənin əks üzündə isə təbii qabıq olduğu kimi saxlanılmışdır. Düşərgədən aşkar edilmiş 3 ədəd birzərbəsəthli nüvələrin 2 ədədi çaxmaqdaşından, bir ədədi isə slanes daşından hazırlanmışdır.
231
Damcılı düşərgəsinin daş məmulatı içərisindən qeydə alınmış ikizərbəsəthli nüvələrin hər ikisi çaxmaqdaşından hazırlanmışdır. Təsvir olunan nüvələrin üzərindən çoxlu qəlpə və lövhələr qoparılmışdır. Ona görə də təsvir olunan nüvələr qalıq nüvələrə çevrilmişdir. 1953, 1956-1958-ci illərdə Damcılı mağara düşərgəsində arxeoloji qazıntılar zamanı 6894 ədəd daş məmualtı aşkar edilmişdir. Onların 342 ədədi əmək alətlərindən, qalanları isə istehsal tullantıları və nüvələrdən ibarətdir (Hüseynov, 1975; Cəfərov, 1999). Damcılı düşərgəsindən tapılmış daş məmulatı içərisindən üst Paleolitə aid aşağıdakı alətlər qeydə alınmışdır: 1.
qaşovcuqlar (19
ədəd); 2.
bizlər (11 ədəd); 3.
kəsicilər (9 ədəd); 4.
bıçaqlar (6 ədəd); 5.
şalelperron tipli
alətlər (4 ədəd); 6.
levallua itiucluları (8 ədəd);
7.
dişəklənmiş levallua itiucluları (5 ədəd); 232
8. üzərində işlək izi olan lövhələr (28 ədəd)4 9.
ucluqlar (4 ədəd) Qaşovcuqlar (19 ədəd). Onların 12 ədədi çaxmaq, 5 ədədi dəvəgözü, 2 ədədi isə slanes daşlarından hazırlanmışdır. Qaşovcuqların zərbə səthləri və zərbə düyünləri olduqca yaxşı saxlanılmışdır. Təsvir olunan alətlərin işlək ağızları incə, nazik və itiləyici dişəklə işlənmişdir. Tağlar düşərgəsinin II təbəqəsindən qeydə alınmış qaşovcuqlar daha incə hazırlanmışdır. Bu da üst Paleolitin II inkişaf mərhələsində (solyutre) hazırlanmış alətləri xatırladır. Təsvir olunan qaşovcuqların nümunələri 106, 1, 2 və 3- də göstərilmişdir.
və 2 ədədi isə slanes daşlarından hazırlanmışdır. Təsvir olunan alətlərin ucları olduqca incə və itiləyici dişəklə işlənmişdir. Sonuncu qeyd olunan xüsusiyyət alətlərdən iş prosesində əlverişli istifadə edilməsinə imkan verir. Həmin bizləri dəstək hissəyə bağlayıb, ovçuluqda istifadə etməyə yararlı olur. Təsvir olunan alətlərin nümunələri şəkil 106, 5, 11-də göstərilmişdir.
dəvəgözü daşlarından hazırlanmışdır. Kəsicilərin işlək ağızları olduqca incə dişəklə işlənmişdir. O nların vasitəsilə hər hansı bir
233
əşyanı asanlıqla kəsmək olur. Təsvir olunan alətlərin nümunələri şəkil 107-də göstərilmişdir. Bıçaqlar (6 ədəd). Onların 4 ədədi çaxmaq, 2 ədədi isə dəvəgözü daşlarından hazırlanmışdır. Alətlərin zərbə səthi və zərbə düyünü yaxşı saxlanılmışdır. Bıçaqların 4 ədədinin işlək ağızları incə itiləyici dişəklə işlənmişdir. Iki bıçağın işlək ağzı isə dişəksiz iti formaya salınmışdır. Damcılı düşərgəsindən tapılmış bıçaqlarla Tağlar düşərgəsinin II təbəqəsindən tapılmış bıçaqların oxşar cəhətləri vardır. Təsvir olunan bıçaqların nümunələri şəkil 108-də göstərilmişdir. Şatelperron tipli alətlər (4 ədəd). Alətlərin hamısı çaxmaqdaşından hazırlanmışdır. Təsvir olunan alətlərin zərbə səthi və zərbə düyünü olduqca yaxşı saxlanmışdır. Alətlərin işlək ağızları nazik itiləyici və dik dişəklə işlənmişdir. Qobustanın “Qayaarası” düşərgəsinin daş məmulatı içərisindən də bir neçə Şatelperron tipli alətlər qeydə alınmışdır. Belə əmək alətləri üst paleolit mədəniyyəti üçün xarakterik olan alətlər hesab olunur.
ədədi slanes və 1 ədədi isə dəvəgözü daşından hazırlanmışdır. Levallua itiuclularının hamısının zərbə səthi və zərbə düyünü yaxşı saxlanmışdır. Təsvir olunan alətlərin bir neçəsinin üzərində iş prosesində əmələ gəlmiş geniş qopuq izləri nəzərə çarpır. Damcılı düşərgəsinin daş məmulatı içərisində qeydə alınmış Yüklə 2,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|