DəRƏLƏYƏz mahalinin kameral təSVİRİ (1831-ci və 1842-ci illər) «Elm və təhsil» Bakı – 2017

220
Dərələyəz mahalının kameral təsviri 
bulağın­suyundan­istifadə­edirlər.­8­xalvar­biçənəkləri­var,­
ildə­12­min­bağ­ot­biçirlər.
Buğda,­arpa,­kətan,­çətənə­və­tərəvəz­bitkiləri­əkir­lər.
5­baxımsız,­3­işlək­dəyirman,­2­baxımsız­bəzirxana­var.
Kənddə­12­toxucu,­1­xarrat,­5­gümüş­ustası,­2­dəyirman­
ustası,­1­dəmirçi,­1­musiqiçi,­1­konoval,­34­at,­284­iribuy-
nuzlu,­321­xırdabuynuzlu­heyvan­var.
Bu­ kəndin­ yaxınlığında­ bütöv­ qayanın­ içində­ oyulub­
düzəldilmiş­və­yaxşı­vəziyyətdə­olan­bir­kilsə­xüsusilə­ma-
raq­doğurur.
YENİ MƏSKUNLAŞDIRILAN KƏNDLƏR
№1.RIND KƏNDİ
1 il əvvəl Aynazur kəndindən gələn 7 erməni ailəsi.
(Palata­jurnalının­10­mart­1845­ci­il­məlumatına­görə­
bu­ailələrdən­3­ü­Dərələyəz­nahiyəsinin­Əyər­kəndinə­kö-
çürülmüşdür).
Tatarlar:
1 il əvvəl İrəvan qəzasının Qarenis kəndindən gələn-
lər:
1.Yaqub­ağa­Savalan­oğlu­60­y.­oğlanları:­İsmayıl­40­y­
(onun­oğlu­Sadıx­10­y);­Şahməmməd­35­y;­Savalan­15­y.
15­Naxçıvan­xalvarı­əkin­var,­ildə­6­Naxçıvan­xalvarı­
buğda,­10­Naxçıvan­xalvarı­arpa­biçirlər.
Əhali­taxılçılıqla­məşğuldur,­dolanışıq­ortababdır.­Hors­
meşəsindən­ istifadə­ edirlər.­ Qəza­ mərkəzi­ olan­ Naxçıvan­
şəhərinə­qədər­olan­məsafə­98­verst,­nahiyə­mərkəzi­olan­
Keşişkəndə­qədər­14­verstdir.
Sakinlərin­ 11­ atı,­ 66­ iribuynuzlu,­ 65­ xırdabuynuzlu­
mal­qarası­ var.

---

221
(1831-ci və 1842-ci illər)
№2. ÇIRAQLI KƏNDİ
1 il əvvəl Qarabağ qəzasından gələn qaraçorluların 
kulakanlı tatfası.
1.Şahverdi­Xudaverdi­oğlu­60­y;­oğlu­Tarverdi­20­y.
2.­Hacı­Həsən­oğlu­37­y;­oğlu­Xanani­3­y.
Müsəlmanların­iə­məzhəbinə­mənsubdurlar,­köçəri­hə-
yat­sürürlər.­30­Naxçıvan­xalvarı­əkin­var.­İldə­50­Naxçıvan­
xalvarı­buğda,­100­Naxçıvan­xalvarı­arpa­biçirlər,­torpaqla-
rı­qaratorpaqdır.­
Öz­meşəsi­yoxdur.­3­verst­aralıda­yerləşən­Cul­meşə-
sindən­ istifadə­ edirlər.
Xəzinəyə­məxsus­olan­bu­kənddən­qəza­mərkəzinə­70,­
nahiyə­mərkəzinə­35­verstdir.
Kənddə­3­at,­28­iribuynuzlu,­59­xırdabuynuzlu­heyvan­
var.
İmzalar:­Kulakanlı­tayfasının­icma­rəhbəri­Əlmərdan­
Məmmədalı­oğlu(möhür);­Şahverdi­Xudaverdi­oğlu.
№3. DƏMİRÇİLƏR KƏNDİ
2 il əvvəl Qarabağ qəzasından gələn kulakanlılar.
1.Səfi­Şahhüseyn­oğlu­35­y;­oğlanları:­Şahbəndə­6­y;­
Xudabəndə­5­y;­6­aylıq­əkizlər:­Məmməd­və­Alı.
2.­Hüseyn­İman­oğlu­50­y;­oğlanları:­Əlverdi­25­y;­İs­
ma­yıl­15­y.­
3.­Nəcəf­Hüseyn­oğlu­30­y;­oğlanları:­Kazım­15­y;­Qa­
sım­10­y.
Müsəlman­dininin­şiə­məzhəbinə­mənsubdurlar,­kö­çəri­
həyat­sürürlər.­14­xalvar­əkin­var.­İldə­30­Naxçıvan­xalvarı­
buğda,­60­Naxçıvan­xalvarı­arpa­biçirlər.
Əkinçiliklə­məşğul­olurlar,­dolanııq­ortababdır.­Torpağı­
qaratorpaqdır.

---

222
Dərələyəz mahalının kameral təsviri 
Tikintiyə­ yararlı­ olmayan­ 2­ batman­ meşəsi­ var,­ tikin­ti­
üçün­5­verst­aralıda­yerləşən­Cul­meşəsindən­istifadə­edirlər.
Xəzinəyə­məxsus­olan­bu­kənddən­qəza­mərkəzinə­72,­
nahiyə­mərkəzinə­33­verstdir.
Kənd­sakinlərinin­3­atı­və­22­baş­iribuynuzlu­mal­qa-
rası­var.
İmzalar:­Kulakanlı­tayfasının­icma­rəhbəri­Əlmərdan­
Məmmədalı­oğlu(möhür);­Səfi­Şahhüseyn­oğlu.
№4.QURBANKƏSƏN KƏNDİ
7 il əvvəl Dərələyəz nahiyəsinun Zeytə kəndindən 
gələn qaraçorluların şadmanlı tayfası
1.Əziz­Köçəri­oğlu­50­y;­oğlanları:­Bəylər­7­y;­Rüstəm­
5­y;­Həsən­3­y.
Qarabağ qəzasından gələnlər
2.Yadigar­Alı­oğlu­30­y;­oğlu­Alı­2­y;­qardaşı­Məm­
məd­yar­ 20­ y.
3.­İmamverdi­Əziz­oğlu­60­y;­oğlanları:­Həsənqulu­20­
y;­Babo­15­y.
4.­Nəcəfalı­Allahverdi­oğlu­35­y.
5.­Usub­Mirzalı­oğlu­60­y;­oğlanları:­Mirzalı­15­y;­Fəz­
ləli­10­y.
1 il əvvəl Qarabağın Babalı kəndindən gələnlər:
6.­Səfixan­İsmayıl­oğlu­30­y;­qardaşları:­Məmmədyar­
25­y;­Qaraxan­8­y.
Yaddan çıxanlar:
1.Hüseynqulu­Allahqulu­oğlu­30­y;­qardaşı­Cəfərqulu­
25­y;­onun­oğlu­Heydərqulu­1­y.
2.­Əliyar­Kazım­oğlu­32­y;­oğlu­Həsənqulu­1­y;­qardaşı­
Bayram­27­y.
3.­Səfər­Alı­oğlu­50­y;­oğlanları:­Gülmalı­23­y(onun­oğlu­
İqbitalı­2­y);­Həsən­20­y;­Nəbi­15­y;­Aymalı­10­y;­Alı­5­y.

---

223
(1831-ci və 1842-ci illər)
4.­Cəfər­Əli­oğlu­27­y.
Müsəlmanların­ şiə­ məzhəbinə­ mənsubdurlar,­ köçəri­
həyat­ sürürlər.
­2­Naxçıvan­xalvarı­əkin­var.­İldə­14­Naxçıvan­xalvarı­
buğda,­10­Naxçıvan­xalvarı­arpa­biçilir.
Əkinçiliklə­məşğuldurlar,­örüş­yerləri­yoxdur,­kasıb­ya-
şayırlar.­Torpağı­gillidir,­iri­daşlar­var.­Meşəsi­yoxdur,­Her­
her­meşəsindən­istifadə­edirlər.
Xəzinəyə­məxsus­olan­bu­kənddən­qəza­mərkəzinə­56,­
nahiyə­mərkəzinə­15­verstdir.
Kənddə­4­at,­42­iribuynuzlu,­69­xırdabuynuzlu­heyvan­var.
İmzalar:­ Kəndxuda­ Mirzə­ Kazım­ oğlu;­ Əziz­ Köçəri­
oğlu.
№5. KOTANLI KƏNDİ
1841-ci ildə Əyər kəndindən gələn  qaraçorluların 
təhməzli tayfası.
1.Baba­Vəli­oğlu­35­y.
2.Məmmədyar­Allahverən­oğlu­40­y;­qardaşı­Hümbət­
yar­20­y.
3.Allahyar­Allahverən­oğlu­50­y;­oğlanları:­Məmməda-
lı­30­y;­Əhmədalı­20­y.
Yaddan çıxanlar. Ərgəz kəndindən gəliblər.
1.Məhəmməd­ Vəli­ oğlu­ 25­ y(siyahıyaalmadan­ sonra­
ölüb).
2.­Həsən­Allahverdi­oğlu­45­y;­oğlu­Ələkbər­12­y.
3.Allahverdi­Mirzəxan­oğlu­50­y;­oğlanları:­Haxverdi­
18­y;­Tarverdi­14­y.
4.­Vəli­Muradxan­oğlu­25­y;­qardaşı­Həsənxan­13­y.
5.­Mehralı­Məşədi­Səfər­oğlu­40­y;­oğlu­İsmayıl­10­y.
6.­Məmmədalı­Məşədi­Səfər­oğlu­30­y;­oğlanları:­Mah­
mud­4­y;­Mirzə­Alı­oğlu­20­y;­oğlu­Əsəd­4­y.

---