127
qoĢur.
Bu kanallardan biri
Sulu toponimi ilə verilən ərazidən baĢlanan
arxdır.
176
Sulu adlanan yerdən su arxının çəkilməsi təbiidir.
BaĢqa
bir
Sulu adını asur qaynaqları Kuman bölgəsi ilə Mexri böl-
gəsi
arasında
verir.
KUR
Salua
formasında
yazılan
bu
yeradını uzmanlar Cudi
dağından
doğuda
yerləĢən
müasir
Sulu
ilə
eyniləĢdirirlər.
177
Nəzərə
alaq ki,
bəzi
türk
dillərində
sala sözünün «çayın qollara ayrıldığı yer»
,
«çay
qolu»
anlamı vardır.
178
S. Ataniyazov türkmən boyları sırasında
suv
/
su sözləri ilə yara-
nan
suvan, suvar, suvqöz, suvcar, suvlar, suvsatan, suvçı, susak, suyuk
etnonimlərini göstərmiĢ, K. Q. Menges qədim slavyan qaynaqlarında qeyd
olunan Dneprin doğu qolu
Sula hidronimini türkcə
sulaq və ya
suluq söz-
lərindən yarandığını yazmıĢdır.
179
Hazırda bir neçə
Sulak hidronimi vardır.
Kara-suv. Boğazköy mətnlərində
KaraĢĢuva toponimi qeyd olun-
muĢdur. Anadoluda bir neçə
Kara-su hidronimi vardır ki, bunlardan biri-
nin qədimdə toponimə çevrilməsi (
Karaçay kimi) mümkün haldır və bu
baxımdan,
həmin
bölgə
adının qədim
Karasuv
formasında
iĢlənməsi
də
təbiidir.
180
Bu toponimin m.ö.
II minildə Anadoluda yaĢayan
qaĢqay bo-
yuna aid edilməsi göstərir ki, həmin toponimin qaynağında türkcə olan
Karasuv hidronimi durur.
181
Deyiləni nəzərə alsaq, onu indi Fəratın yuxarı qollarından biri olub,
vaxtilə qaĢqay bölgəsində axan
Karasu ilə eyni saya
bilərik.
Bu
hidronimə
Özbək
elində
Korasuv,
Türkmən elində
Karasuv-bulaq Ģəklində rast gəl-
mək olur.
182
Türk
boylarının yayıldığı ərazilərdə iĢlənən bu hidronimin
etimologiyası suyun tərkibinə, tamına görə «ağır» anlamı və
qara-bulaq
deyimindən göründüyü kimi, yerdən çıxan
qara-su «yer suyu» (bulaq)
anlamı ilə bağlıdır.
183
176
АВИИУ, №60.
177
Манандян, 1956, 8; Арутюнян, 1970, 15.
178
Мурзаев, 1984, 493.
179
Атаниязов, 1988,107-108; Менгес, 1979, 101, 131.
Avropada indi də Sala, Sulu, Sulits çayları vardır, lakin burada Kimmer (Qamər) yur-
dunda hələ m.ö.V əsrdə Esxil
Siaxa (Su axa?) gölü olduğunu göstərmiĢ, I əsr müəllifi
Pompey Troq isə
Sava çayının adını çəkmiĢdir (АИОСК, 15, 98).
180
Ertem, 68.
181
Гиоргадзе 1961; Ъялилов, 1990, 187-188.
182
Нафасов, 1988, 253; Атаниязов, 1980, 94.
183
Altayın
Karasu çayları «bulaq suyu» sayılır (Молчанова, 210).