Elżbieta Struzik

BIOELEKTRONICZNA  METAFIZYKA  ŚWIATŁA  W.  SEDLAKA

109

„wystrzelony”  z  próżni,  jest  zdarzeniem  inicjującym  powstawanie  wszech­

świata.

„I  stało  się  ś w i a t ł o .

Przyroda  rozpoczęła  z  pierwszym  błyskiem  nową  erę.

Powstawał  świat.”33

Dla  Sedlaka jako przyrodnika i filozofa najważniejszy  okazuje się problem 

genezy  życia,  nieznana  geneza  życia  i  nieznana  geneza  świadomości  mają 

—  według  niego  —  wspólne  korzenie.  Rozwikłanie  tajemnicy  próżni  może 

przybliży  badacza  do  ujaśnienia  tego  problemu.

W  swoich  rozważaniach  Sedlak  wskazuje  na  wyjątkową  rolę  światła: 

„Światło — pierwsze i największe zdarzenie przyrody.  Światło — początek bez 

początku, jeśliby ktoś chciał wszechpróżnię uważać za nic.  Światło — sprawca 

materii  i  życia.”3

3

 34  Filozoficzna  analiza  ujmuje  kategorię  światła  w  sposób 

fizykalny.  W badaniach  astronomicznych, jak również mikrofizycznych świat­

ło,  a  więc  foton, jest  sondą  wszechświata.  W jego  bioelektronice  światło  staje 

się  sygnałem  informacyjnym  procesów  życiowych  (elektromagnetyczna  teoria 

życia).

Czym  jest  światło  w  rzeczywistości  fizycznej?  Czy  jest  tylko  tym,  co 

postrzegamy?  Richard  P.  Feynman wyjaśnia, jak  współczesna  fizyka definiuje 

światło.  „Kiedy  mówię  tu  »światło«,  mam  na  myśli  nie  tylko  widzialne,  od 

czerwonego  do  fioletowego.  Okazuje  się,  że  światło  widzialne  stanowi  tylko 

część wielkiej skali [...]. Tę skalę światła możemy opisać częstościami. W miarę 

wzrostu  tych  liczb  światło  przechodzi  od  czerwonego  do  niebieskiego,  fioleto­

wego i nadfioletowego.  Nie widzimy światła nadfioletowego  [...].  (Nie bądźmy 

prowincjuszami:  świat  nie  kończy  się  na  tym,  co  widzimy  na  własne  oczy!) 

W  miarę  dalszej  zmiany  częstości  przechodzimy  do  promieni  X,  promieni 

gamma itd. Zmierzając w drugą stronę, czyli zmniejszając częstość, przechodzi­

my  od  fioletu  do  czerwieni,  i do  fal  podczerwonych  (cieplnych),  fal  telewizyj­

nych  i  radiowych.  D la  mnie  wszystko  to  jest  »światłem«.”35

Jeżeli  Sedlak  mówi  o  świetle,  to  oczywiście  uwzględnia  jakby  światło 

„w całości”,  również światło  niewidoczne  dla  oka.  Światło  może  zachowywać 

się  jak  fala,  a  pod  pewnymi  względami  zachowuje  się,  jakby  składało  się 

z cząstek, dlatego  fizyka uznaje dualizm  falowo-korpuskularny światła.  Świat­

ło  może  stać  się  nośnikiem  informacji  i  energii.  Sedlak  jest  przekonany,  iż 

tajemnicę wszechświata wyjaśni światło, jako źródło  informacji  o nim.  „Świat­

ło  odgrywa  też  w  tym  układzie  rolę  informacji  o  sytuacjach  takich, jak  życie 

galaktyk,  narodziny  gwiazd,  śmierć  gwiezdna,  temperatury  kosmiczne  [...].

33  Ibidem,  s.  34.

34  Ibidem,  s.  38.

35  R.  P.  F e y n m a n :   Q  E   D  osobliwa  teoria  światła  i  materii.  Przekł.  H.  B i a ł k o w s k a .  

Warszawa  1992,  s.  18.

---

п о

ELŻBIETA  STRUZIK

Wszechświat mówi światłem [...].  Życie wydaje się drżeć potencjalnie w świetle. 

Jeżeli  w  świetle  mieści  się  potenqalnie  materia,  to  sprzężenie  światła  z  masą 

może  dać  zdarzenie  przyrody,  łamiące  ją  zupełnie  w  innym  kierunku,  niż 

przewiduje  to  prosty  bieg  spraw  fizyki.”36

Analiza  filozoficzna  kategorii  próżni  doprowadziła  do  odkrycia  pier­

wotnego  tworzywa  wszechświata.  Materia  ujmowana  połowo  może  się  prze­

kształcać  w  korpuskularną.  Materię  Sedlak  określa  jako  „ubite  światło”, 

z materii powstało  życie.  W  rozważaniach  Sedlaka widoczna jest  tendenq'a do 

wyjaśnienia  ewolucji  wszechświata  w  drodze  uporządkowanego  następstwa 

zdarzeń.  Wydaje  się,  iż  można  wyróżnić  cztery  poziomy  zdarzeń.  Pierwszy 

poziom  określa  powstanie  fotomu  z  próżni,  drugi  — przejście  „od  światła  do 

wodoru”,  kolejny  poziom  to  zawiązanie  akcji  życia  w  organicznej  masie 

związków chemicznych,  życie zaś  doprowadziło  do  wynurzenia  się świadomo­

ści, umysłu,  i  to jest poziom  czwarty.  W  procesie wyjaśniania zdarzeń  odwoła 

się  jednak  do  teorii  ewolucji,  która  uzyska  w  jego  rozważaniach  wieloas­

pektową  interpretaqç,  podjętą  w  aspekcie  kosmologicznym  oraz  przyrod­

niczym.  Nieobce tej  analizie jest rozpatrywanie ewolucyjnego rozwoju człowie­

ka.  Opiera je  badacz  zarówno  na  założeniach  antropologii  przyrodniczej, jak 

i filozoficznej.  W rozważaniach natury teologicznej pojawi się myśl, iż człowiek 

jest  bytem  „nie  dokończonym”,  tzn.  pozostaje  otwarty  na  proces  „stawania 

się”,  jego  rozwój  jest  w  tej  płaszczyźnie  otwarty.

Sedlak  w  swoich  publikacjach  z  zakresu  bioelektroniki  odwoła  się  do  idei 

synergizmu37, antropicznej zasady propagowanej przez P. C. W. Daviesa.  Obie 

zasady mają  podłoże  w  większym  stopniu  filozoficzne  niż  biologiczne  czy  też 

fizykalne, niemniej jednak w poszukiwaniu uzasadnień dają możliwość nowych 

interpretacji  w  ramach  bioelektroniki.  Sedlak  uważa,  iż  światło  wymusza 

z materii  nowe  manifestacje,  życie  również  traktuje jako  stan  wymuszony  na 

materii,  a  sam  proces  ewolucji  uzna  za  wymuszony  na  przyrodzie.  „Procesy 

wymuszania,  znane  z  fizyki,  wystąpiły  również  podczas  powstawania życia  na 

Ziemi,  reszty  dokonała  ewolucja  również  jako  proces  wymuszenia  adaptacji 

do  warunków  bycia.”38  Poszukiwanie  uzasadnień  tych  problemów  daje moż­

36  W.  S e d l a k :   Na  początku  było  jednak  światło...,  s.  42.

37  W  Wykładach  o  bioełektronice  Sedlak  stwierdza:  „Synergizm  może  bowiem  być  dobrym 

sposobem  wymuszania  nowych  manifestacji  materii  ożywionej,  zwłaszcza  w  ewolucji  form 

gatunkowych.”  I d e m :   Wykłady  o  bioełektronice.  Warszawa  1987,  s.  134.

38  Ibidem,  s.  137.

Rozwinie  on tę  problematykę w pracy z  1988 r.  We  Wprowadzeniu  w bioelektronikę  stara się 

uzasadnić  procesy  wymuszone  zachodzące  w  przyrodzie.  Dużym  osiągnięciem  bioelektroniki 

byłoby uzasadnienie tych tez:  „Gdyby z bioelektroniki wypływał tylko jeden wniosek, że życie jest 

wymuszonym przez przyrodę stanem materii, a świadomość następnym wymuszeniem dokonanym 

na materii ożywionej, to byłoby dostatecznie dużo.” N a tym  etapie rozwoju naukowego nie  są to 

wnioski poparte przez naukę i nie ma możliwości ich weryfikacji.  Jak  sam Sedlak pisze: „Wnioski 

i  sugestie  problemowe  są  poparte  głęboką  intuicją  wynikającą  z  logiki  przyrody.”  I d e m :

---