193
Agar selenli va germaniyli
diodlar solishtirilsa, u holda germaniyli yuqori
f.i.k. ga, kichik о‘lchamga ega, lekin selenli diodlar arzon bо‘lgani uchun sanoatda
selenli ventillar ishlab chiqarilishi davom etmoqda. Ular nisbatan kichik quvvat
kerak bо‘lganda, foydali ish koeffitsiyentlari esa ikkinchi darajali ahamiyatga ega
bо‘lganda о‘rnati-ladi. Selenli ventilning massasi (armaturasi bilan birga) 1 Vt
tо‘g‘rilangan quvvatga о‘rtacha 15-18 g ni tashkil qiladi.
Bitta selenli element 12—36 V ga uzoq muddat chidaydi. Shunga e’tibor
berish kerakki, ventilning teshilish kuchlanishi (selenli uchun 50—80 V) bilan
davomli ruxsat etilgan kuchlanishni farq qilish kerak.
Kо‘p hollarda selenli ventilning maxsus kamchiligi shaklini hisobga olishga
tо‘g‘ri keladi. Agar bunday ventil uzoq vaqt ishlatilmagan bо‘lsa,
unda u
kuchlanishga ulanishi bilan normal tо‘g‘rilamaydi, balki ma’lum vaqtdan keyin
ishlaydi. Elektr о‘lchash qurilmalari va avtomatika uchun ventilning bunday
ishlashi tо‘g‘ri kelmaydi.
Kremniyli ventillar germaniylikka nisbatan ancha katta tо‘g‘ri qarshilikka eta,
lekin ularning teskari qarshiliklari ham katta. Bundan tashqari,
kremniyli
diodlarning afzalligi shundaki, ular ish temperaturasining 180—200°S gacha
oshishiga yо‘l qо‘yadi va demak, juda katta tok zichligiga ham yо‘l qо‘yadi.
Natijada bir xil quvvatda kremniyli ventillarning о‘lchamlari ancha kichik. Lekin
yarim о‘tkazgichli asboblar uchun kerakli juda sof
kremniyni olish va uni shu
holatda saqlash juda katta qiyinchiliklar bilan bog‘liq. Shu tufayli hatto kremniy
yer sharida kisloroddan keyin eng kо‘p tarqalgan element bо‘lishiga qaramay
kremniyli yarim о‘tkazgichli asboblar qimmat turadi.
Texnika rivojlanishining umumiy yо‘nalishi hamma boshqa turdagi
ventillarni (masalan, elektr kuch qurilmalarida ionli simobli
ventillarni kremniyli
tiristorlar bilan almashtirish) kremniyli ventillar bilan almashtirish juda katta
texnik iqtisodiy foyda beradi.
Dostları ilə paylaş: