Elmi redaktorlar: Əziz Məmmədov
Yüklə 6,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Məmmədov Qərib Şamil oğlu (1947).
"flü' ’
fiziologiyası, fotosintez nəzəriyyəsi, biokimya, biofızika, molekulyar biologiya, gen mühəndisliyi, hüceyrə seleksiyası və biologiya elminin digər sahələrində də əldə etdiyi nailiyyətlər gələcək nəsillərə irs qalacaq. Bu irsi yaşatmaq, qoruyub gələcək seleksiyaçılar nəslinə çatdınnaq seleksiya məktəbinin hər bir üzvünün, Azərbaycam gələcəkdə qüdrətli bır dövlət gönnək istəyən hər bir azərbaycanlının müqəddəs borcu olmalıdır. 1 I Budaqov Budaq Əbdüləli oğlu (1928-2012). Azərbaycanda coğrafiya və ekologiya elminin inkişafında məhşur, dünya şöhrətli alim, görkəmli coğraf, ekoloq, AMEA akademik H.Ə.Əliyev adma Coğrafiya İnstitutunun sabiq direktoru və Respublika Ağsaqqallar Şurasının sədri Buda- misilsiz xidmətləri olmuşdur. O, 1951-ci ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin coğrafiya fakültəsini bitirərək həmin ildə sabiq SSRİ EA Coğrafiya İnstitutunun (Moskva) aspirantu- rasına daxil olmuş və 1955-ci ildə “Cənub-Şərqi Qafqazın şimal yamacının geomorfologiyası” mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə etmiş və coğrafiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. Alim 1955-1958-ci illərdə AMEA Coğrafiya İnstitutunda əvvəlcə kiçik, sonra isə baş elmi işçi, 1958-1962-ci illərdə Coğrafiya Cəmiyyətinin elmi katibi, 1959-1960-cı illərdə fiziki coğrafiya şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləmişdir. B.Budaqov 1962-1966-cı illərdə Özbəkistan SSR EA Hidrogeologiya İnstitutunun direktoru, akademik Q.A.Movlyanovun dəvəti ilə Fərqanə çökəkliyində keçirilən geomorfoloji ekspedisiyasının elmi rəhbəri olmuş, 1967-ci ildə “Böyük Qafqazın Azərbaycan hissəsinin geomorfologiyası və yeni tektonikası” mövzusunda doktorluq disser- tasiyası müdafiə etmiş, 1974-1983-cü və 1986-1989-cu illərdə Coğrafiya İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini işləmişdir. Alim 1978-ci ildə “Cənub-şərqi Azərbaycanın geomorfologiyası və yeni tektonikası” adlı kitabına görə N.A.Prjevalski adına Qızıl medalı ilə təltif edilmişdir. O, 1986-1990-cı illərdə Coğrafiya İnstitutunun “Fiziki coğrafiya və xəritəçilik” şöbəsinin müdiri vəzifəsində işləmiş, 2000-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə “Şöhrəf ’ ordeni ilə.
həmçinin Y.Məmmədəliyev, H.Əliyev, Məmməd Araz və messenat H.Zeynalabdin Tağıyev adma mükafatlarla təltif olunmuşdur. B.Budaqov Azərbaycan Respublikasında geomorfologiya, landşaftşünaslıq və toponimika elmi məktəblərinin banilərindəndir. “Azərbaycan Respub- likası ərazisinin ekoloji gərginlik dərəcəsinə görə ekoloji-coğrafi rayon- laşma” xəritəsi də məhz onun tərəfindən hazırlanmışdır. B.Budaqov çoxlu sayda dərslik, dərs vəsaitləri, monoqrafiya və kitabların müəllifidir. Onun rəhbərliyi ilə 6 elmlər doktoru və 45 elmlər namizədi hazırlanmışdır.
alimi, AMEA-nm həqiqi üzvü, akademik Qərib Məmmədov 1966-cı ildə DPU-nun Coğrafiya- biologiya fakültəsinə daxil olub, 1970-ci ildə həmin universiteti fərqlənmə diplomu ilə bitirdikdən sonra Azərbaycan Kənd Təsərrü- fatı Nazirliyi Elmi-Tədqiqat Eroziya bölməsinə göndərilir, orada laborant vəzifəsində işləyib və 1973-cü ildə AMEA Torpaqşü- naslıq və Aqrokimya İnstitutunda əyani aspiranturaya qəbul olunub, 1976-cı ildə aspiranturanı bitirərək həmin institutun «Torpaqların aqroekologiyası və bonitirovkası» laboratoriyasında kiçik elmi işçi vəzifəsində çalışıb. Alim 1978-ci ildə «Mil düzünün qərb hissəsinin otlaq torpaqlarının aqroekoloji xarakteristikası və bonitirovkası» mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edərək kənd təsərrüfatı elmləri namizədi alimlik dərəcəsi alıb, 1980-84-cü illərdə AMEA Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutunda baş elmi işçi, 1984-94-cü illərdə isə laboratoriya müdiri vəzifəsində işləyib, 1987-ci ildə bonitirovka, aqroekologiya və xəritəçilikdə qazandığı elmi nailiyyətlərə görə SSRİ Xalq Nailiyyətləri Sərgisinin bürünc medalına layiq görülüb. O, 1991-ci ildə Dnepropetrovsk Dövlət Universitetində «Azərbaycanın kənd təsərrüfatı və meşə altında olan torpaqlarının ekoloji qiymətləndirilməsi» mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib. Doktorluq dissertasiyasının əsasını Azərbaycanın kənd təsərrüfatı və meşə altında olan torpaqlarının ekoloji problemləri təşkil edir, 1992-ci ildə SSRİ AAK tərəfindən ölkəmizdə ilk
dəfə olaraq ona ekologiya ixtisası üzrə biologiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında AAK tərəfindən isə respublikada ilk ekoloq kimi professor elmi adı verilib. Q.Məmmədov 1994-cü ildə AMEA Rəyasət Heyəti tərəfindən Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitutuna direktor təyin olunub, institutun «ixtisaslaşdınimış müdafiə» və «elmi» şuralarının sədri seçilib, 1976- 94-cü illərdə istər Azərbaycanda, istərsə də SSRİ-nin bir çox şəhərlərində (Tbilisi, Moskva, Aşqabad, Daşkənd, Yerevan, Bamaul, Puşino, Ufa, Novosibirsk və s.) beynəlxalq simpoziumlarda, konqreslərdə, konfranslarda elmi məruzələrlə çıxış edərək Azərbaycanı təmsil etmişdir. O, 1996-
«Ekologiya məsələləri üzrə» Daimi Komissiyasının, həmçinin Azərbay- can-Çin Parlamentlərarası qrupunun üzvü kimi fəaliyyət göstərib. Alim 1997-
Ümummilli lider Heydər Əliyevin Sərəncamı (№627) ilə Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsinin sədri təyin olunub, 1993-cü ildən Bakıda keçirilən «Enerji, Ekologiya, İqtisadiyyat» Beynəlxalq Konqreslərində elmi cəhətdən çox zəngin, maraqlı və fundamental tətbiqi xarakterli, 1996-cı ildə isə Türkiyənin Adana şəhərində keçirilən Beynəlxalq Konqresdə «Deqradasiyaya uğramış torpaqların bərpa olunmasının aqro- ekoloji əsasları və Azərbaycan torpaqlanmn ekoloji münbitlik modeli» mövzusunda məruzə etmişdir, 1998-ci ildən akademik H.Əliyev adma Ekologiya fondunun sədridir, 1998-ci ildə Fransanın Montpelye şəhərində keçirilən Ümumdünya Torpaqşünaslıq Cəmiyyətinin XVI konqresində iştirak etməklə «Azərbaycanın kənd təsərrüfatı və digər bitkiləri altında olan torpaqlarının antropogen amilləri, ekoloji qiymət xəritəsi və onun praktiki əhəmiyyəti» mövzusunda məruzəsi böyük maraqla dinlənmişdir. 1998-ci ildə Fransada keçirilən Ümumdünya Torpaqşünaslıq Cəmiyyətinin XVI konqresində həmin Cəmiyyətin ömürlük üzvü seçilmiş, 1999-cu ildə Düşənbə şəhərində «Kənd təsərrüfatı bitkilərinin diaqnostikasına dair» Beynəlxalq konfransda «Azərbaycan şəraitində yonca bitkisində qida maddələrinin toplanmasına ekoloji amillərin təsiri», 2000-ci ildə isə Suzdal şəhərində V.V.Dokuçayev adma Torpaqşünaslıq Cəmiyyətinin III qurultayında «Azərbaycanın dağ sənaye rayonlarının ekoloji vəziyyəti və onların yaxşılaşdırılması perspektivləri» və «Azərbaycanda torpaq islahatı» mövzularında məruzələr etmişdir. O Məmmədov 1998-ci ildən Sərhəd məsələləri üzrə dövlət komissiyasının, 2001-ci ildən Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının Ekspert Şurasının üzvü, 2001-ci ildən Azərbaycan Torpaqşünaslıq Cəmiyyətinin prezidentidir. 2000-ci ildən 30 Yüklə 6,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|