müxtəlif kəndlərdə inqilab komitələri təşkil etmək işini o n a
tapşırdılar. Lakin iyun ayının 8-də bir qrup inqilabçı ilə h ə b s
edilən. Mirzə Cəlal Hüseynov Şuşa qazamatına salındı və ölüm
cəzasına məhkum edildi. Hökm yerinə yetirilməmişdən bir neçə
gün əvvəl məşhir inqilabçı Məşədi Abbas Rzayev öz dəstəsi ilə
həbsxanaya hücum edərək məhbusları azad etdi.
Mirzə Cəlal Hüseynov həbsdən qurtulandan sonra Qarabağın
kənd və nahiyələrində qayda-qanun yaradır, yeni qəbul edilmiş
Sovet qanunlannı həyata keçirir, inqilabi komitələr və partiya
özəklərinin təşkilində fəal iştirak edirdi. Çox çəkmədən o, Ağdam
nahiyyə inqilab komitəsinin üzvü seçildi və az sonra bu komitəyə
özü rəhbərlik etməyə başladı.
1920-ci ilin payızında Mirzə Cəlal Hüseynov Qarabağda
yenicə yaradılmış Azərbaycan diviziyasının üçüncü atıcı polkunda
əvvəlcə komissar müavini, sonra komissar vəzifəsinə təyin olundu.
Bir müddətdən sonra onun daxil olduğu atıcı polku İranda kök
salmış ingilis müdaxiləçilərinə qarşı mübarizəyə göndərildi və
ingilis donanmasının darmadağın edilməsində xüsusilə fərqləndi.
Mirzə Cəlal İranda olarkən şiddətli xəstəliyə tutuldu və təcili
olaraq Bakıya gətirildi, lakin həyatı xilas oluna bilmədi.
Əbdürrəhimin ikinci oğlu Əyyub
Şuşa şəhərində anadan olmuşdu.
Əyyubun Rəhim adlı oğlu var.
Hüseynov Rəhim Əyyub oğlu
(09.IX.1924, Şuşa) - Astrofizika üzrə
Azərbaycanda
ilk
fizika-riyaziyyat
elmləri doktoru (1971), professor
(1976),
Beynəlxalq
Astranomiya
İttifaqının üzvü (1964), Azərbaycan
milli Elmlər Akademiyasının müxbir
üzvü (2001). 1940-cı ildə riyaziyyat
fakültəsinə daxil olmuş, lakin Böyük
Vətən müharibəsinin başlanması ilə
əlaqədar olaraq təhsilini yarımçıq
qoyub, bir müddət Ağdam rayonunun Ağdamkənd natamam orta
276
məktəbində müəllim işləmişdir. Lakin sonralar təhsilini davam
etdirmiş,
əvvəlcə
oxuduğu
universitetin
fizika-riyaziyyat
fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş (1946), universitetin
aspiranturasına daxil olmuşdur (1953). O, Azərbaycan SSR Elmlər
Akademiyasının və S. M. Kirov adına Azərbaycan Dövlət
Universiteti ilə birgə elmi ekspedisiyasının iştirakçısı olmuş, Günəş
atmosferinin bəzi radioptik xüsusiyyətləri” adlı namizədlik
dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Gənc alimin elmi fəaliyyəti,
əsasən günəş fıizikası və planetar dumanlığında, günəş
atmosferinin radiooptik xüsusiyyətləri ilə bağlı idi.
Təhsili, elmi dərəcə və elmi adlari
1941 - 1946 Azərbaycan Dövlət Universiteti, Fizika-
riyaziyyat fakültəsinin tələbəsi, Bakı, Azərbaycan
1946 - 1949 Azərbaycan Dövlət Universiteti, Astrofizika
ixtisası üzrə aspirant, Bakı, Azərbaycan
1946 - Ali təhsil, fizika, fizika müəllimi, Azərbaycan Dövlət
Universiteti, Bakı, Azərbaycan
1953 - Astrofizika ixtisası üzrə fizika-riyaziyyat elmləri
namizədi, Bakı Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan
1954 -Astrofizika ixtisası üzrə dosent, molekulyar fizika və
optika kafedras, Bakı Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan
1971 -Astrofizika ixtisası üzrə fizika-riyaziyyat elmləri
doktoru, Şaırıaxi Astrofizika Rəsədxanası
1976 - Astrofizika ixtisası üzrə professor, Bakı Dövlət
Universiteti, Bakı, Azərbaycan
Əmək fəaliyyəti
1941-1946 Tələbə, Azərbaycan Dövlət Universiteti, Bakı,
Azərbaycan
1946-1949 Aspirant, Azərbaycan Dövlət Universiteti,
1949-1951
Baş laborant (Astronomiya laboratoriyası),
Azərbaycan Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan
1951-1953 Astronomiya üzrə müəllim, Molekulyar fizika və
optika
kafedrası,
Azərbaycan
Dövlət
Universiteti,
Bakı,
Azərbaycan
277
1953-
1954 Astrofizika ixtisası üzrə baş müəllim, Azərbaycan
Dövlət Universiteti, Bakı, Azərbaycan
1954-
1961 Astrofizika ixtisası üzrə dosent, Molekulyar fizika
və optika kafedrası, Azərbaycan Dövlət Universiteti, Bakı,
Azərbaycan
1961-1975 Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Şamaxı
Astrofizika Rəsədxanası, Elmi İşlər üzrə direktor müavini və
Günəş fizikası şöbəsinin müdiri, Şamaxı, Azərbaycan
1975-1992 Azərbaycan Dövlət Universiteti, Astrofizika
kafedrasının müdiri, Bakı, Azərbaycan
1992-ci ildən indiyə qədər Bakı Dövlət Universiteti,
Astrofizika kafedrasının professoru, Bakı, Azərbaycan
Kadr hazirliği
Elmlər doktoru
1
Elmlər namizədi
5
Elmi istiqamət
Astrofizika
və
radioastronomiya.
Günəşin
radiooptik
şüalanma xüsusiyyətləri və relyativist elektronların Günəşin
məhəlli
maqnit
sahələrində şüalanması. Günəşin alışmalannın
ilk
mərhələsinə güclü nöqtəvi partlayış nəzəriyyəsinin tətbiqi.
Planetar dumanlıqların əsas parametrlərinin təyini üsullan.
Beynalxalq seminar, məktəb və konfranslar
1. 1957-1975 illərində SSRİ EA Rəyasət Heyyətinin
Astronomiya Şurasının Moskva, Bakı, Şamaxı Astrofizika
Rəsədxanası, Kiyevdə keçirdiyi Elmi Konfranslar
2. Yerin süni peyklərinin buraxılması ərəfəsində 1957-ci ilin
may-iyun aylarında Aşqabadda Astronomiya Şurasının təşkil etdiyi
məktəb.
3.
Yerin
süni
peyklərinin
1957-1960-cı
illördəki
müşahidələrin nəticələrinə həsr olunmuş xüsüsi konfrans-
seminar(Moskva)
4. Yerin süni peykləri və Beynalxalq Geofizika ilinə həsr
olunmuş konfrans, Moskva 1959
5. International Regional Conference on Astronomy and
Astrophysics 2001, Baku
278
6. International Conference "N.Tusi and Modem Astronomy"
, Pirguli
7. Mejqosudarstvennaə Konferenüiə "İssledovaniə Solneçnoy
Sistemi ", Baku
8. Beynalxalq Astronomoya İttifaqının ABŞ-da (1961) və
İngiltərədə XI (1961), XIV (1970) keçirilən qurultayları
Seçilmiş elmi əsərləri
1. Nekotorıe nablödaemıe svedeniə v radioizluçenii Solnüa i
ix interpretaüii. Teoretiçeskaə zavisimostğ mejdu vısotoy nad
fotosferoy i otnositelğnoy intensivnostğö radiovspleskov. Trudı
sektora astrofiziki AN Azerbaydjana, t.I, 1959
2. O vozmojnosti primeneniə zadaçi o silğnom toçeçnom
vzrıve к solneçnım vspışkam. Astronomiçeskiy jurnal AN SSSR,
t.38, vıp.5, 1961
3. O vozmojnosti primeneniə teorii «svetəheqosə» glektrona
к mexanizmu qeneraüii qamma- izluçeniə xromosfemıx vspışek.
Astronomiçeskiy jurnal AN SSSR, t.40, vıp.3, 1963
4. On the Allers admixture radiation effect during the
compression process in the Solar Corona and generation of Coronal
formations.
Solar Phicics, D.Reidal Publishing Company-
Dordrecht-Holland/Boston U.S.A, V.28, N2, 1973.
5. On same results of Calcutions of the Chromosphere initial
phase model according to the strong gasodynamik explosion
theory. Solar physics, V.31,N2, 1973
Dərslik və monoqrafiyalar
1. Dinamiçeskie proüessı v solneçnıx vspışkax. Monoqrafiə.
İzdanie ANA, 1975 2. Rusca-azərbaycanca-ingiliscə Astronomiya
Tenninlər Lüğəti
Həmmüəlliflər: Baba Babayev, Qabil Əhmədov, Azərbaycan
Dövlət Nəşriyyatı, Bakı -1989
3. Astronomiya. Ali məktəblər üçün dərslik, Azərbaycan
Təhsil
Nazirliyi
tərəfindən
tövsiyyə edilmişdir,
"Maarif’
nəşriyyatı, Bakı-1997
4. Astronomiya. 11-ci siniflər üçün dərslik, "Maarif
Nəşriyyatı", Bakı, 2004
279
Yüklə Dostları ilə paylaş: |