3.
Bədii ədəbiyyatdan toponimlərin işlənməsinə aid nümunələr tapın. Həmin toponimləri izah edin.
Mir Cəlalın bədii əsərləri antroponimlərlə zəngin olduğu qədər toponim və hidronimlərlə də zəngindir. .Əsərlərində həm Azərbaycan-türk mənşəli, həm ərəb və fars, həm də rus və Avropa mənşəli toponimlərə rast gəlinir.Əsərlərdə işlənmiş toponimlər əsasən bunlardır: Azərbaycan, Bakı, Gəncə, Qala, Qobu, Şəmkir, İçərişəhər, Gədəbəy, Mərdəkan, Sabir bağı, Təbriz Məkkə, Moskva, va s.
"Bir gəncin manifesti" asərində Bakı toponimi müəllifin məqsədinə xidmət edən bədii üslubi vasitə kimi, bir qism hadisələrin baş verdiyi konkretməkanın, Azərbaycanın paytaxtının adını bildirir, özlüyündə bəzi tarixi-coğrafi informasiyalarnın daşıyıcısına çevrilir.:
1.Kənddən çıxıb birdən-birə Bakı kimi böyük və gurultulu şəhərə düşən Mərdan tamaşadan doymurdu. Neft buruqlarından başlamış paroxodlara qədər, qədim əsrlərdən xəbər verən Qız qalasından şəhər hasarlarına, sahil meydançalarına qədər hər şey ona qəribə və ləz zətli gelirdi. Qaraşəhəri, İçərişəhəri, Ağşəhəri gəzmək, öyrənmək, böyük və qədim binaların içinə girmək is təyirdi.²
2.Ay ana, o zaman gördüyün tozlu-torpaqlı Bakıdan bircə İçərişəhər qalıb. Dənizin quruyan sahilində böyük bulvar- bağlar salınıb. Bayıl yolunda, sən gördüyün o köhnə yerlərdə xiyabanlar yamyaşıl, yollar gümüş kimi mil
3.Meydan cəngi-cədal meydanıdır. Çəkiləni qovacaqlar. Düzdür, mən buradan getmək qəsdindəyəm. Amma çəkilmək üçün yox, kəllə-kəlləyə gəlmək üçün gedirəm. Bu ağbaş, qarazehin "üləmanın" öhdəsindən gəlmək üçün Bakıda olmaq lazımdır. Bakı kimi bir yer də! Düzdür, ustadımız Seyid rəhmətlik Bakı haqqında ayrı cür deyib. Ancaq indi deməzdi. Indi Bakı, o Bakı deyil. Bakı Şərqin qapısında dayanan şirdir ki, gözündən od tökülür. Bakının hürriyyət hümməti Qafqaza səs salıb.
Bakı - Azərb. Respublikasının paytaxtı. Xəzər dənizinin
sahilindədir. Abşeron yarımadasının c. hissəsində yerləşən bu şəhər çox qədim tarixə malikdir. Qədim mənbələrdə Baku, Bakuh, Bakuyyə, Badkube variantlarında rast gəlinir.
“Manifestə “ Təbriz dialektinədə rast gəlirik
Dostları ilə paylaş: |