“Bitki ekologiyası”
Bitki ekologiyasının məqsəd və vəzifələri
“Bitki ekologiyası”nın başqa elmlərlə əlaqəsi
Klassik şərhinə görə, ekologiya-bioloji elmlər sırasına daxildir. Ekologiya - ümumi və xüsusi (bitki ekologiyası, göbələklərin ekologiyası, heyvan ekologiyası, insanın ekologiyası, mikroorqanizmlərin ekologiya və s.) hissələrindən ibarətdir.
Ekoloji faktorları ayrı - ayrılıqda öyrənərkən uyğun metodlardan istifadə edilir. Bu fizika, kimya, riyaziyyat və s. hesablama maşınlarının köməyindən istifadə etməklə öyrənilir.
Bitki ekologiyası bitki fiziologiyası ilə sıx əlaqədardır. Ancaq fiziologiyadan fərqli olaraq ekoloji tədqiqatlar təbii şəraitdə, başqa sözlə, daim dəyişən mühitdə aparılır. Orada ilk növbədə öyrənilən bitkinin, bitki örtüyündə qarşılıqlı rəqabəti və yaşayış mühiti (ekotonu) öyrənilir. Bir sıra fizioloqlar öz tədqiqatlarını bilavasitə təbiətdə apardığı üçün (L.A.Ivanov, V.N.Lyubimenko, N.A.Maksimov , O.Lyundeqord) onları ekoloq hesab edirlər. Ekologiya bitki coğrafiyası içərisində meydana gəlmişdir . Fitocoğraf bitkilərin yayıldığı yeri, ekoloq isə yaşayış şəraitini əsas götürür və fərqlənmənin səbəblərini öyrənir. Bir qayda olaraq fitocoğrafiya sistematik vahidlərə, ekologiya həyatı formaya, ekotipo, ekobiomorfa əsaslanır.
Bitkilər təkamül prosesində çox dəyişikliyə məruz qaldığından ekologiya paleontoloji materiallara əsaslanır.
Bitki örtüyünün öyrənilməsində ekoloji məsələləri aydınlaşdırmaq üçün geobotaniki işlərdə aparatlardan istifadə edilir. Bu baxımdan son illər ekoloji - anatomiya, ekoloji morfologiya istiqamətində İ.Q.Serebryakova və onun tələbələri həyati formaya əsasən öyrənirlər.
Ekoloq öyrənilən bitkiliyin sistematik vəziyyətini və filogenetik sistemdə yerini dəqiq bilməlidir.
Əsas ekoloji metodlardan biri coğrafi - ekoloji - müqayisəli metoddur. Ekologiya kənd təsərrüfatında əksər sualların həll olunmasında ətraf mühitin mühafizəsində və insanların çoxlu problemlərinin həllinə köməklik edir.
Bitki ekologiyası elminin inkişaf tarixi
Müasir ekologiyanın əsas problemləri
Biosfer haqqında təlim
Ekoloji faktorların təsnifatı
Abiotik faktorlar
Biotik faktorlar
Zoogen faktorlar
Ekoloji faktorun optimum həddi
İşıq ekoloji faktor kimi
Su ekoloji faktor kimi
İstilik ekoloji faktor kimi
Relyef ekoloji faktor kimi
Relyefin əsas formaları
Relyefin temperatura təsiri
Torpaq ekoloji faktor kimi
Atmosferin bitkilərə təsiri
Antropogen faktorun bitkilərə təsiri
Rütubət ekoloji faktoru
İqlim faktorları
Küləyin transpirasiyaya təsiri
Bitkilərin insanların həyatında rolu
Bitkilərin həyati formaları
Ekoloji faktorların təsir xüsusiyyətləri (minimum, maksimum, optimum hədd)
“Onurğasız heyvanların ekologiyası”
1. Heyvanların ekologiyasının predmeti, məsələləri və məqsədi
2. Onurğasız heyvanların ekologiyasının tarixi
3. Ekoloji faktor anlayışı
4. Ekoloji faktorların təsnifatı və onurğasız heyvanlara təsir xüsusiyyəti
5. Mühitin abiotik faktorları
6. Temperatur faktorunun onurğasız heyvanlara təsiri
7. Rütubətin hava axınlarının və işığın onurğasız heyvanlara təsiri
8. Mühitin biotik faktorları
9. Homotipik və heterotipik reaksiyalar
10. Onurğasızların həyatında su və torpaq yaşayış mühiti kimi
11. Onurğasız heyvanların yaşayış mühitinin xüsusiyyətləri
12. Temperatur və rütubətin onurğasız heyvanlara birgə təsiri
13. Populyasiyanın cinsi strukturu və dinamikası
14. Onurğasız heyvanların populyasiya ekologiyası
15. Onurğasız heyvanlar antropogen mühitdə
16. Antropogen faktorların su onurğasızlarına təsiri
17. Antropogen faktorların quru onurğasızlarına təsiri
18. Torpaq onurğasız heyvanların yaşayış mühiti kimi
19. Qida onurğasız heyvanların həyatında ekoloji faktor kimi
20. Faunaya kənar növlərin təsiri(introduksiya)
21. Onurğasız heyvanların məqsədyönlü introduksiyası
22. Onurğasız heyvanlarda təsadüfi introduksiya
23. Azərbaycanda heyvanların ekologiyasının öyrənilməsi
24. Rütubətin quru onurğasızlarına təsiri
25. Onurğasızlarda parazitizm və yırtıcılıq
Dostları ilə paylaş: |