idi. Hər iki tərəf Avropa siyasətində öz mövqelərini artırmağı
nəzərdə tuturdu.
Fransa iki Habsburq monarxiyalarının
birləşməsinin əleyhinə idi (Habsburqlar və Fransa hər ikisi güclü
dövlət idi). Elzasda, Lotaringiyada, Cənubi Niderlandda, Şimali
İtaliyada, İspaniya ilə həmsərhəd ərazilərdə Fransanın ərazi
iddiaları vardı. Fransa Evangil liqasına kömək etməyin tərəfdan
idi. Birləşmiş Əyalətlər Respublikası da Habsburqlara qarşı
Evangil liqasına təbii müttəfiq kimi baxırdı. Danimarka və İsveç
özlərini Şimal dəniz yollarındakı münaqişələrdən qorumağa
çalışırdı. İngiltərə İspaniya ilə daimi mübarizədə idi.
OtuziIIik
müharibənin
tarixində
dörd
dövr
fərqləndirilir:
Çexlərin müharibəsi (1618 - 1623-cü illər);
Danimarka
(1625 - 1629-cu illər); İsveçlər (1630 - 1635); Fransa - İsveç
müharibəsi (1635-1648-ci illər).
Qeyd etməliyik ki, ilk üç mərhələdə Habsburq birləşməsi
üstünlük təşkil edirdi. Sonuncu dövrdə isə Habsburq imperiyası və
onun
müttəfiqləri
məğlubiyyətə
uğramalı
olmuşdur.
Uzunmüddətli müharibə, demək olar ki, iştirakçı dövlətlərin
hamısını haldan salmışdır. Orduların təmin edilməsi çətinləşmiş,
sosial gərginlik artmışdır. Odur ki, müharibənin dayandırılmasına
zərurət artırdı.
1638-ci ildə Roma Papası və
Danimarka kralı
müharibənin dayandırılması barədə müraciət etmişdir.
1640-cı ildə reyxstaq Reqensburq (Almaniyada liman)
yığıncağında sülh danışıqları ideyasını müdafiə etmişdir. 1644- cü
ildə Vestfaliyada - Myunster (Almaniya) şəhərində sülh konqresi
açılmışdır. Burada Habsburq imperiyası ilə Fransa arasında
münasibətlər müzakirə olunurdu. 1645-ci ildə Vestfalın digər
şəhəri olan
Osnabryukda İsveç - Alman münasibətləri müzakirə
edilirdi. İmperiyada İspaniya, İsveç və Fransam çox güclü
diplomatlar təmsil edirdilər. Beləliklə,
1648-ci il oktyabr ayının
24-də eyni zamanda
Myunsterdə və Osnabryukda sülh
müqaviləsi həyata keçirilirdi.
Bu müqavilə
128