~ 215 ~
Əlamət
Əlaməti müəyyən edən gen
Hipertrixoz
Altıbarmaqlılıq (polidaktiliya)
Beşbarmaqlılıq
Y
z
A
a
Beləliklə, onda heç olmazsa bir altıbarmaqlılıq geni – A olmalıdır.
Bu ailədə normal qız doğulmuşdur. Onun genotipi – Xxaa-dır. O,
beşbarmaqlılıq genin birin atadan, ikisini isə çox güman ki yalnız anadan
almalı idi. Buna əsasən belə nəticəyə gəlmək olar ki, ana altıbarmaqlılıq
genə görə heteroziqot olmuşdur. Deməli onun genotipini – XXAa kimi
göstərmək olar. Bu halda uşaqların ehtimal olunan genotipləri aşağıda
verilir:
♂
♀
X
H
Y
z
a
XA
XXAa
XY
z
Aa
X
a
XXaa
XY
z
aa
Buradan aydın olur ki, uşaqların yalnız ¼ hissəsi, yaxud 25%-i hər
iki anomaliyasız mümkündür.
3.
İnsanda klassik hemofiliya xəstəliyi X xromosomu ilişikli
resessiv əlamət kimi nəslə ötürülür. Albinosluq (piqmentsizlik)
autosom resessiv gen ilə nəslə ötürülür. Hər iki əlamətə görə normal
olan ata və anadan göstərilən hər iki anomaliyaya malik oğlan uşağı
dünyaya gəlmişdir.
Bu ailədə dünyaya gələcək ikinci oğlan uşağında da hər iki
anomaliyanın eyni vaxtda meydana çıxmasının nə dərəcədə ehtimalı
var?
Həlli:
Məsələnin şərti: Məsələnin şərtinə görə iki valideyn normaldır,
beləliklə, onlarda mütləq hər iki cütdən biri dominant gen X
H
və A vardır.
Onların oğlu hər iki anomaliyaya malikdir, onun genotipi - X
h
Yaaşəklində
olur. X – xromosomunu hemofiliya geni ilə o, yalnız anadan ala bilər.
Albinosluq geninin birini onların
oğlu anadan, digərini isə atadan almışdır.
Əlamət
Onu müəyyən edən
gen
Əlaməti
Onu müəyyən edən
gen
Hemofiliya
Normal
X
h
X
H
Albinosluq
Normal
A
A
Beləlilə, ananın genotipi – X
H
X
h
Aa, atanın genotipi – X
H
YAa kimi
ifadə edilməlidir. Belə bir nigahdan dünyaya gələn uşaqların genotipi
aşağıdakı ehtimalda baş verə bilər.