B+ YAZ
17
Kimdir?
Kitabın Vizörü: Cengiz Kahraman
özellikle bazı projelerde çalışırken kullanabileceğimiz fotoğraflarda prob-
lemler oluyor. Bu büyük bir handikap.
Belli dönem tercihleriniz var mı?
C.K: Erken Cumhuriyet ve sonrası dönem tercihim. Atatürk’ün ölümüne
dek olan süreç. Çünkü o dönem fotoğraflarına baktığım zaman, insanların
gözlerinde, yüzlerinde geleceğe inanma duygusunu, hayattan keyif alma
duygusunu görüyorum. Yokluk var. Ama umut da var.
Fotoğraf toplamak kadar, fotoğraf çekmeyi de sevdiğinizi
biliyoruz. Atatürk’ün bir fotoğrafını çekecek olsaydınız,
mekânın neresi olmasını tercih ederdiniz?
C.K: Öncelikle, fotoğrafını çekeceğim kişiyle belli bir zaman dilimini paylaş-
malıyım diye düşünüyorum. Önce Atatürk’ün çok yakınında olmak isterdim,
onun dostu olmak isterdim ki, istediğim resmi çekebileyim. Çağrılı fotoğraf-
çı olmak istemezdim yani. Özel şeyler olmalı çektiklerim. Mekâna gelince,
Dolmabahçe’de kendisine özel bir deniz hamamı yapıldığını biliyorum. Ora-
da denize girdiği anı yakalamak güzel olurdu. Atatürk’ü bir fotoğrafçı gözüyle
karizmatik ve fotojenik bulduğumu da söylemek istiyorum.
Sizi bu kitapta en çok hangi fotoğraf etkiledi?
C.K: Kitabın 78-79. sayfalarındaki fotoğraflar beni çok etkiledi örneğin.
Atatürk’ün Yalova’da bir sandaldaki fotoğrafı. Bir de bu kitabın kapak fo-
toğrafı. Fotoğrafçının bakışı, arka fon çok güzel.
Beşiktaş’la bağınız peki?
C.K: Beşiktaş Yıldız’da Tarih Vakfı’nın yayın bölümünde İstanbul Ansiklopedi-
si yayınlandığı zaman çalıştım. Çok güzel bulurum Beşiktaş’ı. İşimle ilintili ola-
rak düşünürsek, belediyelerin yayıncılık anlayışını pek beğenmiyorum. Özel-
likle Büyükşehir Belediyesi’nin meselâ. Kaynaklarını israf ediyorlar. Beşiktaş
Belediyesi’nin ise şu an ürettiği işlerde başarılı olduğunu düşünüyorum.
Arşivci olarak tanımlanmaktan hoşlanmayan Cengiz Kahraman, yaptığı işi
fotoğraf toplayıcılığı ve fotoğraf editörlüğü olarak görüyor. Çalışmaların-
da erken Cumhuriyet ve sonrası döneme ayrı bir önem veriyor. Kahraman
“Güle Güle Çocuklar” Kitabında kendi arşivi ile birlikte kitaba değer kata-
cak farklı fotoğrafları da bir araya getirmiş. Atatürk’ü karizmatik ve fotoje-
nik olarak tanımlıyor.
Fotoğraf toplama işi nasıl başladı?
C.K: Tümüyle sevmekle ve merakla ilgili. Hoşunuza giden şeyler topladığı-
nızda, ilgi alanlarınız oluşuyor. Çalıştığım projeler için yapıyorum. Türkiye’de
Necdet Sakaoğlu
Cengiz Kahraman
20 Eylül 1939 Sivas, Divriği doğumlu. Hasan Âli Yücel döne-
minde yapılmış Divriği Atatürk İlkokulu’nu (1951), Nuri Demirağ
Ortaokulu’nu (1954), İttihatçı Sivas Valisi Muammer Bey’in öğret-
men okulunu (1957) ve en son olarak da İstanbul Çapa’daki Eğitim
Enstitüsü’nü bitirdi. 1957 yılında Harran yakınlarındaki Parapara’da
başöğretmen olarak göreve başladı. Bu deneyimden sonra Çapa
Eğitim Enstitüsü’nü kazanan Sakaoğlu, 1961’de buradan me-
zun oldu, Trabzon Öğretmen Okulu’na edebiyat öğretmeni olarak
atandı. Daha sonra sırasıyla Amasra’da ortaokul-lise öğretmenliği
ve müdürlüğü, Bakanlık müfettişliği ve Talim Terbiye Kurulu üyeli-
ği görevlerinde bulundu ve 38 yıllık meslek yaşamının ardından 18
Ocak 1998’de de emekliye ayrıldı. Yerel tarih, kent tarihi, Selçuklu,
Osmanlı ve eğitim tarihi konularında çalışmaları olan Sakaoğlu’nun
yayımlanmış birçok eseri bulunuyor.
Cengiz Kahraman 1965 yılında İstanbul’da doğdu. Türkiye Ekono-
mik ve Toplumsal Tarih Vakfı tarafından Kültür Bakanlığı’nın des-
teğiyle hazırlanan “Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi”nde
fotoğraf editörü olarak çalıştı. Çeşitli kitap, ansiklopedi ve sergi
projelerinde çalıştı. 2007 yılında Türkiye İş Bankası Kültür Yayın-
ları tarafından yayınlanan, “1929 Kışı Bir Şehir Efsanesi” isimli bir
kitap hazırladı.
18 B+ YAZ
Tarihe not düşelim
1919 yılında önce Beşiktaş’ta, sonra Samsun’da Kurtuluş Hareketi alevlendi.
Bu sürecin Türk devrimlerine getirdikleri hâlâ bilinmeyenlerle dolu. Beşiktaş Belediyesi
bu yıl ilk kez düzenlediği bir dizi etkinlikle tarihe ışık tutmayı hedefliyor.
Kurtuluş Savaşı’na
uzanan yol...
Mustafa Kemal’in annesi Zübeyde, kız kardeşi Makbule hanımların, 1912 ve izleyen yıllarda oturdukları Beşiktaş Akaretler’deki sıra evler.
Yazı: GÜL BUDAK Fotoğraflar: ŞENOL KAŞIKÇI - CENGİZ KAHRAMAN ARŞİVİ
B+ YAZ
19
M
ustafa Kemal 16 Mayıs 1919’da Beşiktaş’tan
Samsun’a doğru yola çıkarken henüz 38 yaşın-
daydı. O genç yaşında ulusunun bağımsızlık ateşi-
ni içinde hisseden Atatürk, tarihe yazılacak Kurtu-
luş Destanı’na ilk adımı Beşiktaş’ta atmıştı.
İşte bu tarihi gerçek Beşiktaş Belediyesi’ne de
büyük bir sorumluluk yüklüyor. Beşiktaş Belediyesi bu sorumluluğun bilin-
cinde hareket etmeyi bir görev sayıyor. Bu nedenle de her yıl düzenlene-
cek uluslararası bir etkinliğe ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. Hedef; kur-
tuluş savaşı veren ulusların katılacağı dünya çapında bir “Kurtuluş Etkinlik-
leri Şenliği”ni hayata geçirmek.
Çalışmaların 2010 yılında bitirilmesi öngörülüyor. Tarihi gerçeğin ışığında
bu uluslararası etkinliğin başlangıç tarihi 16 Mayıs’a denk getirilecek ve 19
Mayıs’ı da içine alarak üç gün boyunca sürecek.
Bu yıl ilk adımı atılan, önümüzdeki yıl uluslararası düzeyde gerçekleştirile-
cek etkinliklere Kurtuluş Savaşı veren tüm mazlum ulusların destek verme-
si bekleniyor.
Beşiktaş Belediyesi’nin 16-19 Mayıs tarihleri arasında süren etkinliklerinin
ilk günü Atatürk’ün evininin önünüde yapılan törenle başladı. Beşiktaş Be-
lediyesi ile yazar Necdet Sakaoğlu’nun örnek çalışması olan “Güle Güle
Çocuklar”, kitabı törende Beşiktaş Kaymakam Vekili Saadettin Yücel’e
verildi. “Güle Güle Çocuklar”, Beşiktaş Belediyesi’nin, kentin mücadele
ruhuna bir vefa borcu olarak nitelendirdiği ve beş yıldan beri bu yolda yü-
rüttüğü çalışmaların temel taşlarından biri oldu. Bundan böyle her yıl 16-19
Mayıs tarihleri arasında “Bağımsızlık İçin İlk Ateş” etkinliklerinin yapılması
kararı alındı. Bu yılki ilk etkinlikler, Beşiktaş Belediye Başkanı İsmail Ünal’ın
Yavuz gibi, Hamidiye gibi hurdaya çıkartılıp satılan Bandırma vapurunun maketi.
Beşiktaş açıklarında demirleyen işgal donanması
1900’lü yılların başında Beylerbeyi’nden Dolmabahçe Sarayı ve Beşiktaş semti. Arka planda kışlalar.