38
Məlumatlardan görünür ki, 2009-cu ilə nisbətən 2010-cu ildə Heydər Əliyev adına
BNEZ-in katalitik riforminq qurğusundan, “Azərneftyağ” NEZ-in isə 202 N-li neftin
ilkin emalı qurğusundan başqa bütün texnoloji qurğuların xammal ilə yüklənməsi
artıqlaması ilə yerinə yetirilib. Katalitik riforminq qurğusunun az yüklənməsinin
səbəbi qurğunun may – iyun aylarında 26 gün təmirə dayandırılması ilə, 202 N-li
qurğuda kəsirin səbəbi isə 2009-cu ildə bituma tələbatın artması ilə bağlı proqnoza
nisbətən daha çox neftin emal olunması ilə bağlıdır.
Zavodlarda xammalın səmərəli emal olunmasını və məqsədli məhsullara xammalın
sərfini xarakterizə edən keyfiyyət göstəricilərindən olan, texnoloji qurğularda
məqsədli məhsulların çıxım faizləri haqqında məlumatlar nəzərdən keçirilmişdir.
ARDNŞ-in emal kompleksində texnoloji qurğuların istismarı
haqqında məlumat (min ton)
Cədvəl IX-2
(min ton)
Qurğular
2010-cu il
2009-cu il
hesabat
2009-cu ilə
nisbətən
2010–cu ildə
%
Proqnoz
Hesabat
%-lə
BNEZ-də:
21 N-li qurğu
4200,00
4433,57
105,6
4089,74
108,4
31 N-li qurğu
533,30
564,92
105,9
591,45
95,5
43 N-li qurğu
929,50
1077,91
116,0
997,80
108,0
55 N-li qurğu
1790,30
1797,65
100,4
1690,43
106,3
100-cü bölmə
2103,00
2028,92
96,5
1953,70
103,9
“ Azərneftyağ”
NEZ-də:
202 N-li qurğu
800,00
873,05
109,1
1104,63
79,0
305 N-li qurğu
1000,00
969,34
96,9
878,67
110,3
701 N-li qurğu
401 N-li qurğu
252,86
242,62
96,0
237,79
102,0
Yağ istehsalı
85,65
92,70
108,2
63,14
146,8
39
Texnoloji qurğularda məqsədli məhsulların çıxım faizləri haqqında məlumat
Cədvəl IX-3
(min ton)
Texnoloji qurğular
2010-cu il
2009-cu il
proqnoz
fakt
fərq
fakt
fərq
BNEZ-də:
21 N-li qurğu
46,0
46,9
0,9
46,2
0,7
31 N-li qurğu
83,0
83,0
0,0
83,0
0,0
43 N-li qurğu
84,0
85,6
1,6
83,6
2,0
55 N-li qurğu
58,0
55,0
-3,0
53,2
1,8
“Azərneftyağ” NEZ-də:
202 N-li qurğu
52,4
55,0
2,6
52,5
2,5
305 N-li qurğu
53,6
54,2
0,6
51,8
2,4
401 N-li qurğu
99,5
99,4
-0,1
99,4
0,0
Cədvəldəki məlumatlardan görünür ki, 2009-cu ilə nisbətən 2010-cu ildə Heydər
Əliyev adına BNEZ-in və “Azərneftyağ” NEZ-in bütün texnoloji qurğularında məqsədli
məhsulların çıxım faizində artım müşahidə olunur. Bu artım nəticəsində məqsədli
məhsulların istehsalına xammalın sərfi 21 N-li qurğuda 30,0 min ton, 43 N-li qurğuda
21,6 min ton, 55 N-li qurğuda 32,4 min ton, 202 və 305 N-li qurğularda isə 45,0 min
ton az olmuşdur.
2010-cu ildə istehsal olunmuş əmtəəlik məhsullar daxili tələbatı ödəməklə yanaşı
yaxın və uzaq xaricə ixrac olunmuşdur. Satışa göndərilən neft məhsullarının 56,5%-i
daxilə, 43,5%-i isə yaxın və uzaq xaricə ixrac olunmuşdur.
Neft və neft məhsullarının itkiləri haqqında. Neft emalı kompleksində istismar edilən
hər bir texnoloji qurğunun layihə və reqlament sənədlərində həmin proses zamanı
əmələ gələn itki normaları haqqında məlumatlar göstərilir ki, bunlar zavodlarda hər
bir proses üçün itki norması qəbul edilir. Buna görə zavodlarda istər proqnozda və
istərsə də faktiki fəaliyyət zamanı itkilərin formalaşması ilkin emal və təkrar emal
qurğularında emal olunmuş xammalın həcmindən asılıdır. 2010-cu ildə Heydər Əliyev
adına BNEZ-də neft və neft məhsullarının itkiləri faktiki emal olunmuş xammal üçün
normalarla gözlənilən miqdardan 2,8 min ton və yaxud 0,05%, “Azərneftyağ” NEZ-
də isə 4,2 min ton və yaxud 0,23% aşağı olmuşdur. Bütün neft emalı kompleksində
itkilərin ümumi miqdarı proqnoz normaları ilə faktiki emal üçün gözlənilən miqdardan
7,0 min ton az olmuşdur.
Katalizator və reagentlərin sərfi haqqında. Zavodlarda istismar edilən texnoloji
qurğularda hər bir prosesin reqlamentə uyğun normal fəaliyyəti üçün müxtəlif ka–
40
talizator və reagentlərdən istifadə olunur. 2010-cu ildə emal kompleksinin ayrı-ayrı
zavodlarında və şirkət üzrə texnoloji qurğularda katalizator və reagentlərin sərfi
haqqında məlumatlar aşağıdakı cədvəldə göstərilib. Hesabat ilində BNEZ-də və NEZ-də
katalizator və reagentlərin sərfi proqnoz normaları ilə faktiki emal üçün hesablanmış
miqdardan uyğun olaraq 2,0 və 3,6 min ton aşağı olmuşdur.
Hesabat ilində neft emalı zavodlarında 5,6 min ton müxtəlif katalizator və reagentlərə
qənaət olunmuşdur ki, bunun 4,0 min tonu kaustik sodanın, sulfat turşusunun və
qumbrinin payına düşüb.
Yanacaq və enerji resurslarının sərfi haqqında. Neft məhsullarının istehsalına aid olan
xərclərin formalaşmasında yanacaq və enerji resurslarının sərfinin xüsusi əhəmiyyət
daşımasını nəzərə alaraq, hesabat ilində onların sərfi ilə əlaqədar məlumatlar nəzərdən
keçirilmişdir Neft emalı zavodlarında enerji resurslarının aşağı salınması istiqamətində
aparılmış müxtəlif təşkilatı-texniki tədbirlər nəticəsində hər iki zavodda onlara qənaət
olunmuş və baxılan dövrdə ARDNŞ-nin bütün neft emalı kompleksində 80,5 milyon kvt/
saat elektrik enerjisinə və 313,8 min Hkal istilik enerjisinə qənaət edilmişdir. Yanacaq
resursunun normativ göstəricilərdən çox istifadə olunmasının səbəbi, hesabat ilində
də emal dərinliyinin artırılması və ekoloji göstəricilərin yaxşılaşdırılması məqsədilə za-
vodun qurğularında texnoloji yanacaq kimi istifadəsi nəzərdə tutulan maye yanacağın
təkrar emala verilməsi və sobalarda maye yanacaqdan fərqli yanan təbii qazla əvəz
edilməsi olmuşdur.
Qazın emalı və qaz emalından alınan məhsullar. 2010-cu ildə Qaz emalı zavodu üzrə
təbii qazın emalı və hazır məhsulların istehsalı üzrə əsas göstəricilər planının yerinə
yetirilmə səviyyəsi aşağıdakı kimi olmuşdur
Cədvəl IX-4
Sıra
sayı
Məhsulların adı
Ölçü
vahidi
2010-cu il
2009-cu
il fakt
2009-
cu ilə
nisbətən
%
Plan
Fakt
%
Xam qaz
mln m
3
4380,0 4096,4
93,5
3899,9
105,0
1
Təmizlənmiş quru qaz
mln m
3
4305,0 4030,5
93,6
3824,2
105,4
2
Texniki butan istehsalı
min ton
20,0
25.4
127,0
21,8
116,5
3
Qaz benzini (nafta) istehsalı
min ton
26,1
28.1
107,7
27,2
103.3
Dostları ilə paylaş: |