20
Qrafik V - 3
344,9
291,8
263
326,3
62,8
67,2
0
50
100
150
200
250
300
350
Cəmi
Dəniz yataqları üzrə
Quru yataqları üzrə
2010-cu ildə "Azneft" İB üzrə geoloji tədbirlər nəticəsində
alınmış əlavə neft
Plan üzrə əlavə neft hasilatı
Fakt üzrə əlavə neft hasilatı
21
2010-cu ildə ARDNŞ-in qazma təşkilatları tərəfindən 144 379 m plana qarşı
136324 m qazma işi görülmüşdür, o cümlədən istismar qazması üzrə 127858 m
(plan 131356 m), kəşfiyyat qazması üzrə 8466 m (plan 13023 m). 2010-cu ildə
86 quyu tikinti ilə (plan 93) qurtarmış, bunlarda, 82 istismar, 4 kəşfiyyat guyuları
olmuşdur.
Dəniz sahələrində ümumilikdə 97466 m plana qarşı 92348 m qazma işi görülmüş,
o cümlədən istismar qazması üzrə 86263 m (plan 90006 m), kəşfiyyat qazması üzrə
6085 m (plan 7 460 m). Tikintisi başa çatdırılması nəzərdə tutulmuş 47 istismar və
2 kəşfiyyat quyusundan yalnız 41 istismar quyusu tikinti ilə başa çatdırılmışdır.
Quru sahələri üzrə 43976 m qazma işi görülmüşdür (plan 46913 m), o cümlədən
istismar qazması üzrə 41595 m (plan 41350 m), kəşfiyyat qazması üzrə isə 2381 m
(plan 5563 m). 2010-cu ildə cəmi quruda tikinti ilə qurtaran 45 quyu olmuşdur (plan
46), onlardan 41 quyu istismar (plan 38), 4 isə kəşfiyyat guyuları olmuşdur (plan 8).
Dənizdə - Günəşli, Neft Daşları, Ələt-dəniz, Bahar, Qum-dəniz, Bulla-dəniz, Darvin
bankası, Pirallahı, Palçıq Pilpiləsi, 8 Mart yataqlarında istismar qazması və Ümid,
Bulla-dəniz yataqlarında kəşfiyyat qazma işləri aparılmışdır.
Quruda – Balaxanı, Bibiheybət, Qalmaz, Lökbatan, Pirallahı, Puta, Cəfərli,
Muradxanlı, Zağlı, Səadan yataqlarında istismar qazması və Pirallahı, Bəyimdağ-
Təkçay yataqlarında kəşfiyyat qazma işləri aparılmışdır.
“Kompleks Qazma İsləri” Tresti üzrə nəzərdə tutulan 115349 m əvəzinə 108892 m
qazma işi görülmüşdür. Hər iki məqsəd üzrə plan 94.4% yerinə yetirilmişdir, istis-
mar qazması planı 96.4 %; 105976 m plana qarşı 102211 m qazma işi görülmüşdür.
Kəşfiyyat qazması planı il ərzində 71.3% yerinə yetirilmişdir 9373 m plana qarşı 6
681 m qazma işi aparılmışdır. Trest üzrə tikintisi qurtaran quyular üzrə plan 92.4%
yerinə yetirilmişdir, 79 quyu əvəzinə cəmi 73 quyu (-6) təhvil verilmişdir. Bayıl
Limanı DKQİ 14 quyu əvəzinə 13 quyu (-1) , Qum Adası 3 quyu əvəzinə 4 quyu
(+1), Neft Daşları 20 quyu əvəzinə 18 quyu (-2), Abşeron Qİİ 32 quyu əvəzinə 33
quyu (+1), Qobustan KQİ 7 quyu əvəzinə 5 quyu (-2) istismara təhvil verilmişlər.
Geologiya və geofizika İdarəsi 2010-cu ildə qazma gedişi planını yerinə
yetirməmişdir. 4 030 m əvəzinə 2185 m qazma işi aparılmışdır ki, bu da illik planın
54.2%-ni təşkil edir. Planda nəzərdə tutulan 7 quyu tikinti ilə qurtararaq sifarişçiyə
təhvil verilmişdir (100%).
VI. QAZMA
22
SOCAR-AGŞ MMC 2010-cu ildə qazma gedişi planını 101.0% yerinə yetirmişdir.
25000 m əvəzinə faktiki 25247 m həcmində qazma işi aparılmışdır. Nəzərdə tutulmuş
7 quyu əvəzinə 6 quyu tikintisi qurtarıb istismara təhvil verilmişdir.
2010-cu ildə ARDNŞ-də qazma işlərinin inkişafina dair texniki vasitələrin
müasirləşdirilməsi, yeni və müasir texnologiyalardan istifadə edilməsi istiqamətində
müəyyən işlər görülmüşdür.
Ümid 8, Bulla-dəniz 89 nömrəli kəşfiyyat quyularında yeni müasir, ABŞ və Çin
şirkətlərinin istehsalı olan qazma qurğuları və avadanlıqlar quraşdırılmışdır. Həmin
avadanlıqların istifadəsi qazma işlərinin keyfiyyətinin, iqtisadi-texniki göstəricilərinin
artırılmasına müsbət təsir göstərmişdir.
Ümid 8 N-li axatarış-kəşfiyyat quyusunda istifadə edilmiş müasir texnologiyaların
vasitəsi ilə qazma işi görülərək 6006 m dərinliyində yeni qaz-kondensat yatağı kəşf
olunmuşdur.
Quyularda yeni və müasir texnologiyaların istifadəsi (yüksək hidromonitor effek-
tli PDC baltalar, quyudibi motorlar, MWD cihazlar, stabilizatorlar, Jar, qalın divarlı
qaz–ma boruları, polimer və karbohidrogen əsaslı qazma məhlullarının tətbiqi və s.)
qazmanın sürətinin artması, istehsal prosesində risk və qəzaların qarşısını alınması
baxımından əhəmiyyətli olmuşdur.
Maili istiqamətləndirilmiş quyuların qazılmasında, quyunun parametrlərinə daimi
nəzarət etmək məqsədi ilə MWD, LWD cihazlarından istifadə olunmuşdur.
Qrafik VI - 1
66
,1
69
,0
72
,5
52
,4
68
,0
23
,6
82
,7
40
,2
69
,2
30
,2
59
,7
30
,5
69
,7
52
,8
70
,4
73
,6
64
,7
68
,6
76
,5
75
,0
89
,3
10
1,
1
10
5
98
,1
99
48
,6
92
,3
48
43
,9
76
0
50
100
150
200
250
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
ARDN Ş-də (MM və ƏŞ-lər nəzərə alınmadan) qazıma keçidi,
min metr
Гuruда
Дяниздя
23
2011-ci ildə ARDNŞ-ın qazma işlərinə dair plan haqqında ARDNŞ üzrə 2011-ci
ildə 175 381 m qazma işləri görülməsi və bunun müqabilində 101 quyunun təhvil
verilməsi proqnozlaşdırılmışdır.
ARDNŞ-ın istehsalat-maliyyə vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasına dair qazma
sahəsi üzrə təkliflər:
ARDNŞ-ın qazma işlərinin təhlükəsiz və səmərəli inkişafı üçün, qazma işlərinin
beynəlxalq standartlara uyğun təşkili, müasir texnika və texnologiyaların geniş
istifadəsi vacibdir.
Qarşıdakı məqsədə nail olmaq üçün aşağıdakı tədbirlərin həyata keçirilməsi
planlaşdırılmışdır:
- Günəşli, Neft Daşları, 8 Mart, Ələt-
dəniz, Bulla-dəniz yataqlarından illik
neft və qaz hasilatının sabit saxlanması
üçün mövcud dəniz qazma qurğuları
vasitəsilə
istismar
quyularının
qazılması həyata keçirilməlidir;
- Ümid strukturunda axtarış-kəşfiyyat
işləri davam etdirilməli, Babək struk-
turu üzrə hazırlıq işləri başlanılmalıdır;
- Qazma avadanlıqları parkı müasir
tələblərə uyğun yeniləşdirilməlidir;
- Müasir texnika və texnologiyalar-
dan istifadə etməklə səriştəli xidmət
göstərən
subpodratçılarla
birgə
iş apararaq, qazma göstəricilərini
yaxşılaşdırmaq;
- Mütəxəssislərin düzgün seçilməsi,
yerləşdirilməsi və ixtisas səviyyələrinin
artırılması; görülən işlərin səmərəliliyini
artırmaq məqsədilə şirkət daxili
seminarların, müzakirələrin təşkili,
xarici şirkətlərlə və beynəlxalq qurum-
larda keçirilən seminar və konfranslar-
da iştirak edilməsi. (Qrafik VI 1)
Dostları ilə paylaş: |