İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ
________________________ 24 ____________________________
sənəd hazırlandıqda həyata keçirilən əməliyyatı rekvizit
adlandırırlar.
AÇIQLAMA: Opedrativ yaddaş (ingiliscə Random
Access Memory, RAM, ixtiyari əlçatanlıqlı yaddaş, Operativ
Yaddaş Qurğusu, Operativka, kompüterin enerjidən asılı olan
yaddaşı). İstifadəçi kompüterlə işləyən zaman yerinə
yetirilən maşın əmrləri (proqramlar) operativ yaddaşda
saxlanılır. Bununla yanaşı operativ yaddaşda prosessor
tərəfindən təhlil edilmiş giriş, çıxış və aralıq verilənlərdə
saxlanılır.
Ümumi halda operativ yaddaş əməliyyat sisteminin
proqramlarından və verilənlərindən, istifadəçinin buraxılmış
tətbiqi proqramlarından ibarətdir. Odur ki, operativ yaddaşın
tutumu eyni zamanda əməliyyat sisteminin rəhbərliyi ilə
kompüterin həll etdiyi məsələlərin sayından asılıdır.
OYQ ya ayrıca modul kimi hazırlanır, ya da ki,
prosessor ilə bir kristalda yerləşdirilir.
1834-cü ildə Çarlz Bebbic analıtık maşının yaradılması
ilə məşğul olurdu. Maşının əsas hissələrindən birini alim
“anbar” (store) adlandırır. “Avbar”ın funksiyası aralıq
nəticələri yadda saxlamaq idi. Ö dövrdə hazırlanan “anbar”
mexaniki qurğudan ibarət idi. Dişli çarxların və vərdənənin
(barabanın) fırlanması nəticəsində alınmış nəticə yadda
saxlanılırdı.
Yaddaş qurğusunu aşağıdakı texniki elementlərdən
istifadə edilməklə yaratmaq mümkündür:
Elektromaqnit relelər əsasında;
Akustik saxlama xəttindən
istifadə etməklə;
Elektron-şüa borusundan istifadə etməklə;
Maqnit barabanlarından istifadə etməklə;