17
məbləğcə 99,5%-ni əskinas, 0,5%-ni metal pul nişanları, ədədlə
isə 53,3%-ni əskinas, 46,7%-ni isə metal pul nişanları təşkil
etmişdir.
2008-ci ilin sonuna dövriyyədə adambaşma düşən pul
nişanlarıötən ilin müvafıq dövrünə nisbətən məbləğcə 50,5%
artaraq 511,6 manat, ədədlə isə 12% artaraq 32,7 ədəd təşkil
etmişdir.
Деноминасийа
*
. Мяркязи Банкын 2006-ъы илдя щяйата ке-
чирдийи ян ири мигйаслы лайищялярдян бири дя деноминасийа олмуш-
дур. Азярбайъан Республикасы Президентинин «Азярбайъан
Республикасында пул нишанларынын номинал дяйяринин вя гий-
мятляр мигйасынын дяйишдирилмяси (деноминасийасы) щаггында»
2005-ъи ил 7 феврал тарихли Фярманына уйьун олараг деноминаси-
йа юлкядя гиймятляр мигйасыны оптималлашдырмаг, манатын мя-
зянняляриня йахынлашдырмаг, маната олан мцбадиля мязянняля-
риня йахынлашдырмаг, маната олан инамы артырмаг, Милли пул
нишанларынын дизайныны, мцщафизясини вя номинал структуруну
бейнялхалг стандартлара уйьунлашдырмаг мягсядиля щяйата ке-
чирилмишдир. Зярури щазырлыг ишляриндян сонра 2006-ъы ил йанвар
айынын 1-дян етибарян юлкядя йени нясил пул нишанларынын
дювриййяйя бурахылмасына башланмышдыр. Бейнялхалг тяърцбяйя
вя хариъи експертлярин тювсиййяляриня уйьун олараг йени пул
нишанлары дювриййяйя мярщялялярля, йяни йанвар айында 1 вя 5
манатлыг яскинаслар вя гяпикляр, март айында 10 вя 20 манатлыг
яскинаслар, апрел айында ися 50 вя 100 манатлыг яскинаслар дюв-
риййяйя бурахылмышдыр. Цмумиликдя, дювриййяйя 12 номиналда
пул нишанлары бурахылмышдыр. Бунлардан 6-сы ясикнаслардан, 6-сы
ися метал сиккялярдян ибарятдир.
*
Тядавцля йени нишанларынын бурахылмасы иля ялагядар kitabın müəllifi
professor Zahid Fərrux Məmmədov юлкя иътимаиййятини мялуматландырмаг
məqsədilə мцхтялиф кцтляви информасийа васитяляриндя 100- dən çox, о
ъцмлядян радио вя телевизийа каналларында 20–yaxın чыхышлар еtмишdir.
18
Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haq-
qında Azərbaycan Respublikasının Qanunu
(17 aprel
2007-ci il, 9 oktyabr 2007-ci il, 6 noyabr 2007-ci il, 26 may 2009-cu
il, 19 iyun 2009-cu il və 30 iyun 2009-cu il tarixli qanunlarla qəbul
edilmiş dəyişikliklər və əlavələrlə)
VI fəsil. Nağd pul tədavülünün təşkili
Maddə 36. Pul vahidi
36.1. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 19-cu
maddəsinin I hissəsinə müvafiq olaraq, Azərbaycan Respublikasının
pul vahidi manatdır. Bir manat 100 (yüz) qəpikdən ibarətdir. Pul
nişanları kağız və metal pul formasında tədavülə buraxıla bilər.
36.2. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 19-cu
maddəsinin III hissəsinə müvafiq olaraq, Azərbaycan Respublikası-
nın ərazisində manatdan başqa pul vahidlərinin ödəniş vasitəsi kimi
işlədilməsi qadağandır.
36.3. Mərkəzi Bankın buraxdığı pul nişanları, o cümlədən
yubiley və xatirə pul nişanları Azərbaycan Respublikasının bütün
ərazisində nominal dəyərləri ilə hər n
öv ödənişlərin həyata
keçirilməsi, hesablara daxil edilməsi və pul köçürmələri zamanı
hökmən qəbul edilməlidir.
36.4. Manatla qızıl və ya digər qiymətli metallar arasında
rəsmi nisbət müəyyən edilmir. Tədavülə buraxılmış pul nişanları
Mərkəzi Bankın borc öhdəliyidir və onun bütün aktivləri ilə təmin
edilir.
36.5. Saxta pul nişanlarının hazırlanması və satışı ilə məşğul
olan şəxslər Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun
olaraq məsuliyyət daşıyırlar. 36.6. Pul nişanlarının saxta olması
barədə ekspert rəyini Mərkəzi Bank verir.
36.7. Pul nişanlarının saxtalaşdırılmasıüzrə cinayət işinin
məhkəmə icraatı başa çatdıqdan sonra saxta pul nişanları Mərkəzi
Banka təhvil verilir.
Maddə 37. Pul tədavülünün təşkili
37.0. Azərbaycan Respublikasının ərazisində nağd pul
tədavülünün təşkili üçün Mərkəzi Bank aşağıdakıları həyata keçirir:
37.0.1. pul nişanlarına olan tələbatı müəyyənləşdirir;
19
37.0.2. pul nişanlarının istehsalını təşkil edir və ya hazırlanma-
sına sifariş verir, onların daşınmasını və saxlanmasını təmin edir;
37.0.3. pul nişanlarının ehtiyatlarını yaradır və həmin ehtiyat-
lara sərəncam verir;
37.0.4. Mərkəzi Bank və kredit təşkilatları tərəfindən nağd
pulun saxlanması və inkassasiyası qaydalarını müəyyən edir;
37.0.5. Mərkəzi Bankda və kredit təşkilatlarında kassa
əməliyyatlar
ının aparılması qaydalarını müəyyənləşdirir;
37.0.6. tədavülə yararsız olan pul nişanlarının əlamətlərini və
onların dəyişdirilməsi qaydalarını müəyyən edir.
Maddə 38. Pul nişanlarının tədavülə buraxılması
38.1. Yeni nümunəli pul nişanlarının tədavülə buraxılması
haqqında qərarı Mərkəzi Bankın darə Heyəti qəbul edir. Mərkəzi
Bank tədavülə buraxdığı pulların nominallarını, ölçüsünü, tərtibatı-
nı, mühafizə elementlərini, habelə digər bədii və texniki xüsusiyyətlə-
rini müəyyən edir.
38.2. Mərkəzi Bankın darə Heyəti yubiley və xatirə pul
nişanlarının tədavülə buraxılması haqqında qərar qəbul edə bilər.
Mərkəzi Bank müəyyən etdiyi qaydada və qiymətlərlə buraxdığı
yubiley və xatirə pul nişanlarının satışını təşkil edir.
38.3. Mərkəzi Bank qiymətlər miqyasının dəyişdirilməsi
(denominasiya) iləəlaqədar yeni pul nişanlarının tədavülə
buraxılması haqqında qərarı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı ilə
razılaşdırmaqla qəbul edir.
Maddə 39. Pul nişanlarının tədavüldən çıxarılması
39.1. Denominasiya halları istisna olmaqla, Mərkəzi Bank
tədavüldə olan kağız və metal pulun yeni nümunəli pul nişanlarına
dəyişdirilməsi haqqında qərar qəbul edir.
39.2. Mərkəzi Bank tədavüldə olan pul nişanlarının
dəyişdirilməsi haqqında qərarını, habelə yeni pul nişanlarının
təsvirini və pulların dəyişdirilməsi qaydaları haqqında məlumatı
kütləvi informasiya vasitələrində dərc etdirir.
39.3. Yeni pul nişanlarının tədavülə buraxılması iləəlaqədar
pulların dəyişdirilməsi zamanı dəyişdirilmənin məbləğləri, yaxud
subyektləri üzrə hər hansı məhdudiyyətə yol verilmir. Dəyişdirilməli
olan pul nişanları Mərkəzi Bankın müəyyən etdiyi müddətdə, lakin
bir ildən az olmamaqşərti iləqanuni ödəniş vasitəsi sayılır. Həmin
Dostları ilə paylaş: |