497
“Şəki bazarı” - “Azərbaycan” qəzeti, 01.09.2006-cı il, № 196
(4420), səh. 4
“Həzrət babanın rəvayəti” - Şəki rayonu, Baş Küngüt kənd
sakinlərinin dilindən Fəttah Xalıqov qələmə almışdır
Sanama
Bu nümunəni Şəki şəhər sakini Qaffarova Hüsniyə Yaqub qı-
zı təqdim etmişdir
Aşıq yaradıcılığı
Molla Oruc. “Burşlu qızı”. Baş Layisqi kənd sakini Babayev
Məmməd Oruc oğlunun dilindən yazıya alan və təqdim edən: El-
man Əzizov, Şəki rayonu, Baş Layisqi kəndi, AMEA-nın Folklor
İnstitutunun dissertantı, 43 yaş, 2005-ci il
Molla Cuma - Dastan - “Həsən əminin öküzü” Azərbaycan
Milli Elmlər Akademiyasının Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun
arxivi, inv. № 57
Molla Cuma ilə Aşıq Könlünun deyişməsi. Söyləyən: Aşıq
Əhməd Qafarov. Nuxa rayonu, Layisqi kəndi. Azərbaycan Milli
Elmlər Akademiyasının Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun
arxivi, inv. № 78
Molla Cuma: “Qız”, “Cümə gün”
Söyləyəni: Umarov Şərif Osman oğlu, Şəki rayonu, Aşağı
Göynük kəndi, 87 yaş, 1987-ci il
Təqdim edən: Elman Mövlud oğlu Əzizov, Şəki rayonu, Baş
Layisqi kəndi, 43 yaş, 2005-ci il, AMEA-nın Folklor İnstitutunun
dissertantı
Molla Cuma: “Mənə” - AMEA M.Füzuli adına Əlyazmalar
İnstitutu, Molla Cuma Seçilmiş əsərləri, 3 cilddə, 1 cild, səh. 83-
84, Bakı: Örnək, 2000. Toplayan Transliterasiya və tərtib edən, ön
söz, izahat, qeyd və lüğətin müəllifi f.e.d. Mövlud Yarəhmədov
Aşıq Sənəm: “Kəndçi sevgisi”, “Oğlanla qızın deyişməsi”, “Şi-
şə”. Dastanlar, aşıq havaları, (adları) - Azərbaycan Milli Elmlər Aka-
demiyasının Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun arxivi, inv. № 65
498
Aşıq Sirac: “Qanar-qanar”, “Payızda”, “Dinə bilmir”, “Gəl-
məsə”, “Hökmü”, “Ustadnamə”. Əlyazmalarını və audioyazını
təqdim edən: Azad Ozan - AMEA-nın Folklor İnstitutunun elmi
işçisi. Aşığın “Yoxdur” (qıfılbənd), “Zoğal” (müxəmməs “Kəmsa-
vad və Sirac” dastanından parça), “Olsa”, “Dolandırır”, “Əlfinaz”
(qoşayarpaq), “Gələrsən” şeirlərini şəkili aşıq Sakit Köçəri təqdim
etmişdir.
Aşıq Sakitin “Yoxdur”, “Var”, “Bizi” (divani), “Dörd, dörd”,
“Taxta qaşıq”, “Moddu”, “Olaydım”, “Yığılın”, “Od əmim” (təc-
nis), “Yaşada” (dodaqdəyməz təcnis) şeirlərini özü təqdim etmiş-
dir.
Aşıq rəvayətləri
Molla Cumanın aşıq Ələsgərlə deyişməsi - Deyişmədə qeyd
olunan qıfılbəndin açmasını Şəki rayonunun Aşağı Göynük kənd
sakini Şərif Umarovun dilindən Molla Cumanın nəticəsi Elman
Mövlud oğlu Əzizov lentə alaraq bizə təqim etmişdir.
K.Vəliyevin “Elin yaddaşı, dilin yaddaşı” kitabında da veril-
miş nümunədən istifadə edilmişdir. (Açması verilməsə də) Bax:
K.Vəliyev: “Elin yaddaşı, dilin yaddaşı”, Bakı, Gənclik, 1987-ci
il, səh. 185-186
Haram ət - Danışan: Umarov Şərif Osman oğlu, Təqdim
edən: Əzizov Elman Mövlud oğlu
“Molla Cumanın Qıpçaq səfəri”, “Molla Cumanın qərib aşıq-
la görüşü”, “Molla Cumanın Molla Surxaydan gileyi” - Danışan:
Aşıq Mirzəli Mirzəağa oğlu Abbasov, 1929-cu il təvəllüdlü, Şa-
maxının Şamlı kəndinin sakini, 2006-cı il
Molla Cuma və Bilal - Elman Əzizov - Molla Cumanın nəti-
cəsi, “Gülüstan” qəzeti, 14-21 mart 1998-ci il
“Ustad və şəyird” - Aşıq Siracın dilindən audioyazını
AMEA-nın Folklor İnstitutunun elmi işçisi Azad Kərimli (Azad
Ozan) təqdim etmişdir, 2002-ci il
499
ƏLAVƏLƏR
Müəllifli bayatılar
Müəllifli bayatılar: bayatının müəllifi Niyazi Şəfayət oğlu
İdrisli - 1940-cı il təvəllüdlü, təqaüddə olan mühəndisdir. Azər-
baycan Yazıçılar Birliyinin Şəki bölməsi “Söz, Söz... Söz”, Mas-
ter nəşriyyatı, Şəki-2006, səh. 171
Cürbəcür adətlər
Toy adətləri - “Doqqazkəsmə”
Söyləyən: Şəki rayon II Biləcik kənd sakini, 1918-ci il təvəl-
lüdlü Münəvvər nənə, VI.2005-ci il
Yazıya alan: İslamova Rəhimə - Şəki rayonu, II Biləcik kənd
orta məktəbinin müəllimi, 1947-ci il təvəllüdlü, VI.2005-ci il
“Qız toyu”, “Oğlan toyu”, “Keçmişdə Şəkidə “hə”yə getmə
adəti”, “Keçmişdə həccə getmə mərasimi”, “İbadət və tamah”
Danışan: Lütvəli Vahabov
Xalq mahnıları
Dastanlar və aşıq havaları
Oyun havaları
(Adları)
Az.SSR Elmi-tədqiqat musiqi kabineti NİKMUZ, Nuxa eks-
pedisiya, 1937-ci il
Sədr (Bül-Bül)
İsmayılov M.
Bağırov Z.
Həbibə (katibə)
AMEA-nın Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun arxivi
Toplayanlar: Qarayev Q., Hacıyev C., İsmayılov M.
Müqəddəs sayılan yerlər
(Pirlər, Ziyarətlər)
“Azərbaycanda pirlər” - Məşədixanım Nemət, Azərbaycan
Dövlət Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyi, Bakı-1992, ss. 71, 72, 73,
76, 77, 78, 98, 99, 100
500
Güldəstə piri - Vasim Məmmədəliyev - akademik, BDU-nun
İlahiyyat kafedrasının müdiri
Şəkidə bəzi məhəllə, nəsil, tayfa və soy adları
I. “Ağvanlar”, “Sarıtorpaq”, “Motorun aralığı”, “Mirzələr-
Zorvalar”, “Otaq eşiyi”, “Arx üstü”, “Çökək məhlə”, “Gəncəli
məhəlləsi”, “Yuxarı baş” haqqında mətnlərin müəllifi hazırkı an-
tologiyanın tərtibçisidir
II. “Ağvanlar” - “Dədə Qorqud yurdu”, Əjdər Fərzəli “Yeni
Azərbaycan” qəzeti, № 87 (1567), 19.04.2003-cü il
III. “Dolmabağçalar” Danışan: Salamov Akif Salam oğlu
(Akif Salamoğlu)
“Daptqopsunlar” - “Dartqopsunların” Ənvər, Şəki şəhəri,
pensiyaçı, 1940-cı il təvəllüdlü
“Mənkərli və Sabunçu məhəlləsi”, “Qullar” məhəlləsi - Həsə-
nov Əli İskəndər oğlu, Şəki şəhəri, pensiyaçı, 70 yaş, 2000-ci il
Kəndçi mülkünün quruluşu: Rəşid bəy Əfəndizadə, “Şəki
vilayətində kümdarlıq peşəsinin tarixi, ipəkçilik sənayesi və
ticarəti haqqında”. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Şəki
Regional Elm Mərkəzi. Tərtibçi və şərhlərin müəllifi: Ədalət Ta-
hirzadə. “Nafta-Press” nəşriyyatı, Bakı-2006, səh. 43-47
Əhalinin geydiyi libası və libas üçün toxuduğu ipək parçalar
haqqında: Rəşid bəy Əfəndizadə, “Şəki vilayətində kümdarlıq
peşəsinin tarixi, ipəkçilik sənayesi və ticarəti haqqında”. Azərbay-
can Milli Elmlər Akademiyası Şəki Regional Elm Mərkəzi. Tər-
tibçi və şərhlərin müəllifi: Ədalət Tahirzadə. “Nafta-Press” nəşriy-
yatı, Bakı-2006, səh. 47-51
Dostları ilə paylaş: |