Qon davlat pedagogika instituti jismoniy madaniyat fakulteti

Bu uslubiyotning qulay tomoni shundaki, bir vaqtning o’zida bir nechta kuzatuvchi belgilangan ob’ektni kuzatishi va natijalarni solishtirib aniq natijalar chiqarishi uchun imkoniyat yaratiladi. Pedagogik kuzatish ilmiy tadqiqot uslubining tadqiqotchiga qulaylik tug’diruvchi ijobiy tomonlaridan biri shundaki, jarayonda texnik vositalarni qo’llash, ulardan foydalanishni yo’lga qo’yishning mumkinligidir.

Kuzatish jarayonida sodir bo’lgan baxsli, munozarali holatlarni olingan surati, kinosyomka, video, magnit tasmasi yozuvi va boshqalar orqali qayta kuzatuvlarni uyushtirib baxsli, munozarali holatlarga lozim bo’lgan tuzatishlarni qilish mumkin bo’ladi. Eng muhimi, xulosalarning ob’ektivligiga erishishining mumkinligi, harakatlarning ijrosidagi kamchiliklarni takroriy ko’rish imkonini mavjudligidir. Lekin qator sport turlari, harakat faoliyati va sport aktini baholashda baxslar, munozaralar qilishga to’g’ri keladi. Xulosalar sub’ektiv bo’lib yakuniy natijasiga salbiy ta’sir qilish hollari ham uchraydi.

Hozirgi zamon jismoniy madaniyat nazariyasida harakatlarning ijrosi, bajarilishidagi ayrim dalillar va ular haqidagi xulosalarda noaniqlikka yo’l qo’yishi kuzatiladi. Masalan, badiiy gimnastika, akrobatika, suvga sakrash, figurali uchish va boshqalarda harakatni ifodalashning bayoni faqat ko’z bilan baholanadi. Qator hakamlarning har biri o’z fikrini sub’ektiv holatda o’zicha bayon qiladi, umumiy xulosa umumlashtirilib, so’ng yakuniy baholar qo’yiladi. Pedagogik kuzatish ilmiy tadqiqot metodikasi tadqiqotchi yoki kuzatuvchidan o’ta kuchli salohiyatni talab qiladi.

Pedagogik kuzatish ilmiy tadqiqot uslubida nisbatan keng foydalaniladigan uslublardan biri, natijani aniq hisobga olish uslubiyotlaridan biri xronometrlashdir. “xrono”- vaqt, “metr”- o’lchov demakdir. Bunda harakatni bajarish uchun sarflangan foydali va foydasiz vaqtga qarab natija tahlil qilinadi. Masalan, 800 metrga yugurishda har bir 100 metr uchun sarf bo’lgan vaqt yoki dars, trenirovka mashg’ulotining boshidan ohirigacha mashg’ulot zichligini aniqlash maqsadida mashg’ulotning asosiy vaqti samarasiga baho berish uchun xronomerlashdan foydalaniladi.