279
“Biz Musa və Haruna haqqı batildən ayıran, nur və
pərhizkarlardan ötrü öyüd-nəsihət olan Tövratı vermiĢdik.”
Beləliklə, imam Mehdinin (ə) zühur müjdəsi Tövratın digər
fəsillərində, o cümlədən, ƏĢiya peyğəmbərin kitabında da verilmiĢdir.
Necə ki, bu kitabın 11-ci fəslində belə yazılır: “Həqiqətən, zalımlar
üzərində ədalət hökm sürəcək və bu da yer üzünün yoxsulları üçün
aydınlıq olacaqdır. Hər yerdə ədalət bərqərar olacaq, əhdə vəfa
ediləcəkdir. Qurd qoyunun yanında yatacaq... Çünki yer üzü dənizlər
su ilə dolduğu kimi, Allahın elmi ilə dolacaqdır!”
Tövratın özündə də buna oxĢar bəzi ifadələr var. Məsələn, 13-
cü fəslin 15-ci cümləsində belə deyilir: “Yer üzünü Ġbrahimin
övladlarından birinə verəcəyik...” 18-ci fəslin 20-ci cümləsi belədir:
“Mən ona (Ġsmayıla) bərəkət verdim, onun övladlarını çoxaldacağam,
nəhayət, on iki sərvər gətirəcək və onun ümməti böyük olacaqdır!”
“On iki sərvər gətirəcək” ifadəsi göstərir ki, on iki imam və rəhbərin
hamısı onun övladlarıdır. 18-ci fəslin 18-ci cümləsində deyilir:
“Dünyanın bütün qövmləri onun ətrafına toplaĢacaq!”
***
Ġmam Mehdinin (ə) qiyamı ilə əlaqədar bu ayədəki açıq-aydın
ifadələrdən əlavə, rəvayətlərdə də bu haqda geniĢ söz açılmıĢdır.
Mərhum Təbərsi “Məcməül-bəyan” kitabında bu ayənin təfsirində
imam Baqirdən (s) belə bir hədis nəql edir: “Onlar (yer üzünə sahib
olan saleh bəndələr) axirəz-zamanda Mehdinin dostlarıdır.”
“Təfsiri-Qummi”də qeyd olunan bir hədisdə deyilir: “Bu ayədə
məqsəd Mehdi (ə) və onun səhabələridir!”
Ola bilər ki, Allahın saleh bəndələri yer üzünün hakimiyyətinin
bir hissəsini öz ixtiyarlarına alsınlar. Necə ki Peyğəmbər dövründə
və digər əsrlərdə belə hadisələr baĢ vermiĢdir. Lakin saleh bəndələrin
bütün yer üzündəki hökuməti, yalnız həzrət Mehdinin (ə) zühuru
zamanı olacaqdır. Bu haqda həm Ģiə, həm də əhli-sünnə vasitəsilə
nəql olunan çoxlu “mütəvatir” hədis vardır. ġeyx Mənsur Əli Nasif
əhli-sünnənin məĢhur “beĢ üsul”undan sayılan “Əttacul-cami lil-
üsul” kitabında yazır: “Bütün keçmiĢ və müasir alimlər arasında
məĢhur nəzər budur ki, axirəz-zamanda Əhli-beytdən bir nəfər zühur
edəcək. O, bütün Ġslam ölkələrinə hakim olacaq və bütün
müsəlmanlar ona itaət edəcək. Həmin Ģəxs haqq-ədalətlə hökm
sürəcək və dini qüdrətləndirəcəkdir!”
280
Sonra yazır: “Mehdi haqqında deyilən hədisləri Peyğəmbərin
(s) bir qrup yaxın səhabələri nəql etmiĢ, eləcə də Əbu Davud,
Termizi, Ġbn Macə, Təbərani, Əbu Yəla, Bəzzaz, Əhməd ibn Hənbəl
və Hakim kimi böyük hədis alimləri öz əsərlərində qeydə almıĢdır.”
1
Hətta bu hədislərə Ģübhə ilə yanaĢan Ġbn Xəldun, onların bütün
Ġslam alimləri arasındakı Ģöhrətini inkar edə bilməmiĢdir.
2
Bu hədislərin “təvatür” həddində olduğunu nəql edən məĢhur
Misir alimi Məhəmməd ġəblənci “Nurul-əbsar” kitabında yazır:
“Peyğəmbəri-əkrəmdən (s) bizə gəlib çatan “mütəvatir” hədislərə
əsasən, Mehdi onun sülaləsindəndir və yer üzünü haqq-ədalətlə
dolduracaqdır.”
Bu ifadə bir çox kitablarda da vardır. Hətta məĢhur əhli-sünnə
alimi ġövkani imam Mehdinin (ə) zühuru, Dəccalın qiyamı və həzrət
Ġsa-Məsihin (ə) gəliĢi ilə əlaqədar yazdığı kitabda bu hədislərin
“təvatür” həddində olduğunu izah etdikdən sonra yazır: “Deyilən
mətləblər zərrə qədər imanı, arpa dənəsi qədər insafı olan kəslər
üçün kifayətdir!”
3
Biz isə məĢhur Ġslam mənbələrində nəql olunan bu hədislərin
bir neçəsini qeyd etməklə kifayətlənirik:
1. Əhli-sünnənin dörd imamından biri olan Əhməd ibn Hənbəl
“Müsnəd” kitabında Əbu Səid Xudridən Peyğəmbəri-əkrəmin (s)
belə buyurduğunu nəql etmiĢdir:
اَولْاِز لْآِ ِ ةًٌةُعاَه ةُطةُو لْاِقاَ٠ مَُّةُص اَيبل ،ًبٔاٚلْاِلةُ اَٚ ًبّلْاٍِةُظ اَٗ لْاِهاَ لْاِلاا ةُ اَلااَزلْاِّاَر ّٝزاَؽ اَخاَ بٌَّا ةَُٛةُماَر لا
لْاِٚاَا ٝ ر
ًبٔاٚلْاِلةُ لْاِذاَئ ٍةُِ بّاَو ًلالْاِلاَ اَٚ ًبللْاَِ ل ب٘ةُ اَلالْاِّاَ٠ ٝ زلْاِ١اَث ًلْاِ٘اَا لْآِ ِ
:
“Yer üzü zülm və haqsızlıqla dolmayınca, qiyamət bərpa
olmayacaq; bu zaman mənim itrətimdən (Əhli-beytimdən) bir kişi
qiyam edəcək, yer üzünü zülm və haqsızlıqla dolduğu kimi, haqq-
ədalətlə dolduracaqdır.”
4
2. Bu hədisi Hafiz Əbu Davud Səcistani də “Sünən” kitabında
azacıq fərqlə nəql etmiĢdir.
5
1
“Ət-tacul-cami lil-üsul”, 5-ci cild, səh. 341 (kitabın vərəqaltı haşiyəsində).
2
“İbn Xəldun”, səh. 311, Beyrut çapı.
3
“Ət-tacul-cami lil-üsul” kitabından nəqlən, 5-ci cild, səh. 360, “Daru
ehyait-turasil-ərəbi” çapı.
4
“Müsnədi-Əhməd”, 3-cü cild, səh. 36.
5
“Sünəni-Əbi Davud”, 4-cü cild, səh. 152.
281
3. MəĢhur hədis alimi Termizi (ġeyx Mənsur Əli Nasifinin
yazdığına görə) səhih sənədlə Abdullahdan Peyğəmbəri-əkrəmin (s)
belə buyurduğunu nəql etmiĢdir:
ذلْاِ١اَث ًلْاِ٘اَا لْآِ ِ لْاِٚاَا ٝدِّٕ ِ ًلاةُعاَه اَشاَعلْاِجاَ٠ ّٝزاَؽ اَ اََ لْاِٛاَ١لْاٌِا ةُالله اَيمَّٛاَلاٌَ ةٌَ لْاِٛاَ٠ ّلا ا ب١لْأُِّلٌا آَ ِ اَكلْاِجاَ٠ لْاُِاٌَ لْاِٛاٌَ
ٜ
ًلالْاِلاَ اَٚ ًبللْاَِ ل اَٗ لْاِهاَلاا ةُ اَلالْاِّاَ٠ ٝ ثاَا اَُلْاٍِ ا ٗ١ ثاَا ةُُلْاٍِ ااَٚ ٝ ّلْاٍِ ا ةُٗةُّلْاٍِ ا ةُي ٛاٛاَ٠
ًبّلْاٍِةُظ لْاِذاَئ ٍةُِ بّاَو
ً ًاه لْاِٛ اَعاَٚ
:
Əgər dünyanın qurtarmasına bir gündən artıq qalmasa belə,
Allah-taala həmin günü məndən, yaxud mənim Əhli-beytimdən
1
olan
bir kişinin zühur edəcəyi vaxta qədər uzadacaq. Onun adı mənim
adım, atasının adı mənim atamın adı ilə eynidir.
2
O, yer üzünü zülm
və haqsızlıqla dolduğu kimi, haqq-ədalətlə dolduracaqdır!”
3
Hakim Həskani “Əl-müstədrək” kitabında bu hədisi azacıq
fərqlə nəql etdikdən sonra yazır: “Bu hədis səhih və doğrudur,
hərçənd, Buxari və Müslim onu nəql etməmiĢlər!”
4
4.
Əbu Davud “Sünən” kitabında bunu Ümmü Sələmədən belə
nəql edir: “Mən Peyğəmbəri-əkrəmin (s) belə buyurduğunu eĢitdim:
اَخاَّ ٛبـ للْاٌِةُٚ لْآِ ِ ٝ راَولْاِز لْآِ ِ ُّٜ للْاِٙاَّلْاٌِاَا
“Mehdi mənim sülaləmdən və Fatimənin övladlarındandır!”
5
5. Hakim NiĢapuri “Əl-müstədrək” kitabında Əbu Səid
Xudridən daha ətraflı bir hədisdə Peyğəmbəri-əkrəmin (s) belə
buyurduğunu yazır:
ّٝز اَؽ ،ةُٗلْإِ ِ ٌّلاَّاَا ةٌالااَث لْاِعاَّلْاَِةُ٠ لْاُِاٌَ ،لْاُِ ٙ ٔبللْاٍِةٍُ لْآِ ِ ةٌل٠لاَّ ةٌالااَث ْبِمَّيٌا و فآ ٝ ـ ٝ زمَِّةُب ث ةُي يلْإِاَ٠
ًب اَغلْاٍِاَِ ةُٓ ِمةُّلْاٌِا ةُلغاَ٠لا ،ًبّلْاٍِةُظاَٚ ًاه لْاِٛاَع اَٗ لْاِهاَ لْاِلاا ةُ اَلالْاِّاَ٠ ّٝزاَؽاَٚ ،ةُخاَج لْاِؽمَّوٌا ةُٗ لْاِهاَلاا ةُُةُٙلْإِاَ اَك١ ٚاَر
ًلالْاِلاَ اَٚ ًبللْاَِ ل اَٗ لْاِهاَ لْاِلاا ةُ اَلالْاِّاَ١اَـ ،ٝ راَولْاِز لْآِ ِ ًلاةُعاَه مًَّاَعاَٚمَّياَ ةُالله ةُشاَعلْاِجاَ١اَـ ٍُُّظٌا آَ ِ ٗلْاِ١اٌَ ا ةُب غاَزلْاٍِاَ٠
ةُظ لْاِذاَئ ٍةُِ بّاَو
ةُٗ لْاِهاَ لْاِلاا ةُو فمَّلاَر لا ، ٗ لْاِهاَ لْاِلاا ةُٓ وبٍ اَٚ ابّمٌََّا ةُٓ وبٍ ةُٗلْإِاَ ٝٙلْاِواَ٠ ،ًاه لْاِٛاَعاَٚ ًبّلْاٌِ
ًاهاهل ِ لْاُِ ٙلْاِ١اٍَاَ ةُالله ةُٗمَّجإَ ّلا ا ًبئلْاِ١اَّ ب٘ ولْاِلاَل لْآِ ِ ةُابّمٌََّا اَلااَٚ ،ةُٗلْاِزاَعاَو لْاِفاَا ّلا ا ًبئلْاِ١اَّ ب٘ هناَث لْآِ ِ
:
1
Hədisdə qeyd olunan “məndən, yaxud mənim Əhli-beytimdən” deyilməsi
ravinin şəkkini bildirir və hər ikisinin məfhum və möhtəvası birdir.
2
Bəzi böyük alimlərin açıq-aydın qeydlərinə görə, hədisdə qeyd edilən
“Atasının adı atamın adı ilə eynidir!” – ifadəsinin əvəzində “atasının adı övladımın adı
ilə eynidir!” nəql olunan ifadəsi doğrudur. Buna əsasən, bu hədis imam Mehdinin (ə)
adı ilə tamamilə uyğun gəlir. Çünki imam Mehdinin (ə) adı Məhəmməd, atasının adı
isə Həsən Əskəridir ki, Peyğəmbəri-əkrəmin (s) övladı imam Həsənin (ə) adı ilə
eynidir.
3
“Ət-tacul-came lil-üsul”, 5-ci cild, səh. 343.
4
“Əl-müstədrəku ələs-səhiheyn”, 4-cü cild, səh. 558.
5
“Səhihi-Əbi Davud”, 2-ci cild, səh. 207.
Dostları ilə paylaş: |
