Hisse 01 uz qabigi
Yüklə 7,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Radial burğulama dəzgahı
Radial burğulama dəzgahı 110
Radial burğulama dəzgahı böyük, ağır və nəqli çətin olan maşın hissələrinin bir yer- ləşmədə burğulanması üçün tətbiq olunan dəz- gahdır. Bu dəzgahlar universal dəzgahlara aid olunaraq metal sənayesində kiçik və orta seri- yalı istehsalda tətbiq olunur.
Şəkil 1. Radial burğulama dəzgahı
Radial burğulama dəzgahı gövdə, qol, yönəldicilər və burğulama stolundan ibarətdir (şəkil 1). Üfüqi müstəvidə 360° bucaq altında dönəbilən qol üzərindəki yönəldicilərdə hərə- kətli yerləşmiş, radial istiqamətdə sürüşə bilən burğulama başlığı pəstah üzərində lazım olan mövqeyə gətirilir. Pəstahın hündürlüyünə uyğunlaşmaq üçün qol, gövdə üzərində bər- kidilmiş sütun boyunca mexaniki olaraq yuxarı-aşağıya hərəkət edə bilir. Qol və burğulama başlığı verilmiş vəziyyəti aldıqdan sonra onlar ya əl, ya da avtomatik şəkildə sıxıcılarlara qərarlaşırlar. Dəzgahın asanlıqla sazlana bilməsi burğu alətini qısa zamanda lazımi mövqeyə gətirmək və dövrlər sayını, həmçinin verişi seçməyə imkan verir. Buna görə də, dəzgahın idarə elementləri bir lövhədə cəmləşdirilərək şpindel başlığının yaxınlığında bərkidilir.
(alm. die Radialbohrmaschine, ingl. Radial Drilling Machine ) Radial porşenli nasos həcmi hidravlik na- soslardan olub, porşenləri fırlanan oxa nəzərən radial istiqamətdə yerləşir. Val üzərində və ya xaricdə yerləşən eksentrik valın dönməsi za- manı nasosun işçi həcmi dəyişir. Radial por- şenli nasosda valın bir dövründə maye porşen- lər tərəfindən bir neçə dəfə sorulur. Radial porşenli nasosun sxematik təsviri şəkl 1-də verilmişdir. Şəkildən göründüyü kimi, poşenlərin söykəndiyi xarici üzük valın oxuna nəzərən eksentrik yerləşir. Eksentrikliyin öl- çüsü sıxışdırılan mayenin həcmini müəyyən- ləşdirir. İşçi porşen daxili ölü nöqtəsində (DÖN) sormağa başlayır. 180° dərəcə dön- dükdə sorma prosesi başa çatır. Bu halda porşen xarici ölü nöqtəsinə (XÖN) çatır və nasosun daxili maye ilə dolmuş olur. Bu nöqtədən başlayaraq maye nasosun təzyiq kanalına vurulur. Radial porşenli nasosun üstün cəhətlərinə daxildir: əlverişli faydalı iş əmsalı, yüskək təzyiq (1000 bar), səlis işləmə, aşağı dövrlər sayında yüksək gücötürmə, yastıqlara oxboyu qüvvənin təsir etməməsi, yüksək uzunömür- lülük. Çatışmayan cəhəti ondan ibarətdir ki, bu nasoslar oxboyu nasoslara nisbətən böyük qabarit ölçülərinə malikdir.
Şəkil 1. Radial porşenli nasos 1,3- işçi kameralar, 2-aralıq, 4-rotor, 5-plunjer, 6- gövdə
Wk porşenlərin sahələrinin Sp və gedişlərinin ( l ) (Wk = Sp * l) törəməsi kimi tapılır. Şəkil 1-ə əsasən Radial porşenli nasos 111
məlum olur ki, l = 2е
Onda, aşağıdakı asılılığı Wo = к ⋅
⋅
nəzərə almaqla nasosun işçi həcmi üçün bu düstur tapılır:
⋅
⋅
⋅
⋅
Bu düsturda nasosun işçi gedişlərinin sayı (k) nəzərə alınır, çünki radial-porşenli nasoslarda iki və da çox gedişli ola bilirlər. Gövdənin daxili profilini xüsusi formada hazırlamaqla porşenin hərəkət zamanı iki və daha artıq gedişinə imkan yaradılır. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, bir gedişli hidravlik nasosların işçi həcmini rotorun gövdəyə nəzərən sürüşməsi (e-nin qiymətini dəyişməklə) hesabına tənzim- ləmək mümkündür.
(alm. die Radialkolbenpumpe, ingl. Radial piston pump) Randomizasiya eksperimentlərin aparılma- sında istifadə olunan bərabərlişdirmək üsu- ludur. Onun köməyi ilə sınaqların aparılma ardıcıllığı elə tərtib olunur ki, tədqiq olunan prosesə təsir edən təsadüfi amillərin təsirləri sınaqlar arasında paylansın və bununla aradan götürülsün (minimallaşdırılsın). Sınaqların qruplaşdırılması təsadüfi olaraq seçilir.
(alm. die Randomisierung, ingl. Randomization) Raster elektron mikroskopu (REM) səthində kiçik hazırlıq aparılmış və ya hazırlıqsız sınaq nümunəsinin səthinin marfoloji xassələrini təsvir etməyə imkan verir. Bu cihaz çox vaxt örtükçəkmə, yeyilmə, korroziya, erroziya və kavitet zədəsi nəticəsində zədələnmiş səthlərin ölçülməsində tətbiq olunur. Şəkil 1-də raster elektron mikroskopu sxematik təsvir olunmuş- dur. Bütün ölçmə sistemi 5mPa təzyiq altında saxlanaraq elektronların izafi qazla toq- quşmasının qarşısı alınır. Közərmiş volfram elektrodundan 2600 ÷ 3000 K-də elektronlar ay- rılır və 10 ÷ -50kV gərginlikdə sıfır potensiallı üzükformalı anoda yönəldilir. Katodu əhatə etmiş və mənfi potensiala malik Venelt silindri tərəfindən ötürülən elktron şüası dəstlənir. Venelt silindrindən çıxan elektron şüası obyektin üzərinə salınır və rasterlə (addımla) hərəkət etdirilir. Silindrik formalı inhomoqen maqnit sahəsi elektronlara şüşə linzada olduğu kimi təsir edə bilir. Maqnit sahəsində, linza burulğan cərəyanın təsiri altında dolaq üzrə hə- rəkət edən elektrona Lorens qüvvəsi təsir edir. Lorens qüvvəsinin vektoru maqnit sahəsinin xətləri və elektronun hərəkət trayektoriyasına perpendikulyar yönəlir. Sonuncu ona gətirir ki, dolaqdan keçən elektronlar öz trayektori- yalarından çıxır. Elektronların meyillənməsini məqsədli fokuslama ilə yönəltmək olar. Elek- tron mikroskopda bu məqsədlə elektromaqnit linza elektronların idarəsi üçün tətbiq olunur. Hər iki sistemin şüa hərəkətində həndəsi nisbət oxşardır. Hər iki halda işıq optikasından mə- lum olan qanunlar qüvvədədirlər. Elektro- maqnit linzalar diametri 5 nm olan şüaları nü- munənin üzərinə fokuslaşdırır. İdarə dolaqları isə dəstlənmiş şüaları raster şəklində nümu- nənin üzərinə salır. Nümunənin səthini təsvir etmək üçün geriyə qayıdan və ikinci dərəcəli elektronlardan isti- fadə oluna bilir. Bu hissəciklər və şüalanma material nümunəsinin səthinin topologiyası haqqında məlumat daşıyıcısıdırlar.
Yüklə 7,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|