İ. H. Aliyev y.Ə. MƏMMƏdov

 

 

 

42 

 

ittifaqlarının yaradılmasına və onların işlək im-

kanlarının mövcudluğuna şərait yaratmaq; 

-

 

iqtisadiyyatın  daha  səmərəli  və  məqsədyönlü 

fəaliyyətini  təmin  etmək  məqsədilə,  bu  sahədə 

dövlətin zəruri və keyfiyyət amillərinə söykən-

miş inzibatı nəzarət formalarını tətbiq etmək.  

Üçüncü  istiqamət  iqtisadiyyatda  struktur  dəyişik-

lərində innovasiya texnologiyalarının inkişafına meyl-

liyin güclənməsi ilə bağlı olmalıdır, burada aşağıdakı 

amillər öz əksini tapmalıdır: 

-

 

milli  innovasiya  sisteminin  formalaşmasında, 

burada bütün zəruri elementlər təcəssüm olma-

lıdır. Belə ki, ali təhsil sisteminin elmi tədqiqat-

lara inteqrasiyası, bu sahədə əsaslı nəticələr ve-

rən tədqiqatlar aparılması. Həmçinin, bu istiqa-

mətdə iqtisadiyyatın tələbatına  uyğun  fəaliyyə-

tin  təşkili  üçün  çevik  və  səmərəli  tənzimləyici 

mexanizmi yaratmaq, injinirinq biznesini, inno-

vasiya  infrastrukturunu,  intelektual  mülkiyyət 

bazarını  və  institutunu  formalaşdırmaq,  təkmil 

elmi-texniki və innovasiya  tədbirlərinin  stimul-

laşdırılması mexanizmini müəyyən etmək; 

-

 

Azərbaycan  Respublikasının  beynəlxalq  bazar-

larda  mövqeyini  möhkəmləndirən  güclü  elmi-

texniki kompleksi yaratmaq, bu bazarlarda milli 

məhsulların  rəqabət  qabiliyyətini  təmin  etmək, 

elmin  və  iqtisadiyyatın  perioritet  istiqamətləri 

---

 

 

 

43 

 

üzrə  tədqiqat  və  araşdırmaların  əhatə  dairəsini 

genişləndirmək; 

-

 

iqtisadiyyat  sahələrində  rəqabət  qabiliyyətli-

liyini  artırmaq  üçün  dövlət-özəl  sektoru  əmək-

daşlığı mexanizimində daha səmərəli metodlar-

dan istifadə etmək, milli müəssisə və təsərrüfat 

subyektlərinin  uzun  müddətli  investisiya  cəlbi 

imkanlarını  təkmilləşdirmək,  bu  subyektlərin 

yüksək  ixtisaslı  və  peşəkar  mütəxəssislər,  me-

necerlər,  işçi  heyyəti  ilə  təmin  olunması  üçün 

əlverişli mühit yaratmaq, ixrac bazasının artırıl-

masına  zəruri  yardım  göstərmək,  milli  bazarın 

qorunması  üçün  dünya  təcürbəsində  mövcud 

olan imkanlardan istifadə etmək; 

-

 

kənd  təsərrüfatı  və  emal  sənayesinin  məhsulu-

nun  ixracını  təmin  edən  potensial  imkanları 

müəyyənləşdirmək və istifadə etmək, bu sahədə 

ekoloji  cəhədən  beynəlxalq  standartlara  cavab 

verən  məhsulların  həcmini  əsaslı  şəkildə  artır-

maqla,  onların  rəqabət  qabiliyyətini  yüksəlt-

mək. 

Dördüncü istiqamətdə xarici iqtisadi əlaqələri da-

ha  da  genişləndirmək,  ölkənin  beynəlxalq  əmək  böl-

güsündə iştirakının səmərəli yollarını müəyyən etmək 

əsas  amil  kimi  çıxış  edir.  Müvafiq  tədbirlərin  həyata 

keçirilməsi  məqsədilə  aşağıdakıların  nəzərə  alınması 

xüsusi zərurətdən irəl gəlir: 

---

 

 

 

44 

 

-

 

Azərbaycanın  iqtisadi  inkişafında  müqayisəli 

üstünlüklərin  imkanlarını  dəqiqləşdirərək,  qlo-

bal təsirləri nəzərə alıb, xarici bazarlarda iştirak 

səviyyəsini qiymətləndirmək və onun artırılma-

sı  yollarını  konkretləşdirmək,  ölkəyə  səmərəli 

şərtlərlə və ucuz kapitalın, yüksək texnologiya-

ların  və  peşəkar  mütəxəssislərin  cəlbi  üzrə 

tədbirlər sistemini hazırlamaq; 

-

 

ölkənin  Avropa  və  Asiya  bazarlarına  tədricən 

iqtisadi inteqrasiya istiqamətlərini həyata keçir-

mək, inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan qa-

baqcıl  dövlətlərlə  birgə  iqtisadi  fəaliyyətin  təş-

kili üzrə zəruri mexanizm yaratmaq,  Azərbay-

can məkanında zəruri beynəlxalq maliyyə baza-

rının formalaşmasına nail olmaq; 

-

 

beynəlxalq  maliyyə  və  iqtisadi  institutlarla, 

mərkəzlərilə  qarşılıqlı  və  səmərəli  əməkdaşlıq 

əlaqələrini genişləndirərək, ölkədə davamlı iqti-

sadi inkişafı təmin etmək, ölkə iqtisadiyyatının 

uzun  müddətli  qlobal  dəyişkənlik  dövründə  də 

gözlənilən  risklərin  minimum  səviyyədə  olma-

sına nail olmaq. 

Beşinci  istiqamətdə  iqtisadi  inkişafın  yeni  ərazi, 

məkan modelini yaratmaq əsas kimi çıxış edir: 

-      regionlarda  sosial-iqtisadi  inkişaf  üzrə  çevik 

fəaliyyət  mərkəzləri  yaratmaq,  burada  təkmil 

---

 

 

 

45 

 

enerji, kommunal, nəqliyyat və digər infrastruk-

tur sahələrini təkmilləşdirmək; 

-

 

regionlarda  iqtisadi  inkişaf  üçün  vacib  olan 

ərazi-istehsal klasterlərini inkişaf etdirmək, bu-

rada  fəaliyyət  göstərən  müəssisələrin  rəqabət 

qabiliyyətli məhsullar istehsal etmək, xidmətlər 

göstərmək potensialını gücləndirmək; 

-

 

regionlarda sosial siyaəti bərabər səviyyədə hə-

yata keçirmək, burada yaşayan insanların həyat 

səviyyəsində  olan  qeyri-mütənasibliyi  tamlıqla 

aradan qaldırmaq; 

-

 

regional  inkişaf  və  onun  idarəetmə  sisteminin 

strateji  perioritetlərini  müəyyənləşdirmək,  bu 

ərazilərin  inkişafında  kompleksliliyi  və balans-

lılığı təmin etmək; 

-

 

regionlarda  məhsuldar  qüvvələrin  yerləşdiril-

məsində məqsədyönlülüyü və inkişafın səmərə-

liliyini nəzərə almaq; 

-

 

həmin  ərazilərdə  idarəetmə,  iqtisadi  və  inzibatı 

məsuliyyət normalarının təkmil və effektiv əsas-

larda qurulmasına, bələdiyyələrin bu  sahədə  ya-

xından  iştirakına  nail  olmaq,  regional  maliyyə-

ləşmə  imkanlarını  əsaslandırılmış  tələbə  uyğun 

olaraq müəyyənləşdirmək. 

 

 “Azərbaycan  2020:  Gələcəyə  baxış”  inkişaf  kon-

sepsiyasında  qeyri-neft  sektorunun  inkişaf  istiqamət-

ləri nəzəri və praktiki cəhətdən aydın və konkret əsas-

---