İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ
________________________ 2 ____________________________
Redaktoru:
i.e.d., prof., Balayev
Rəsul Ənvər oğlu
Rəyçilər:
i.e.d., prof,
i.e.d., prof.,
i.e.n., dosf., Musayev İsa Kərim oğlu
t.e.n., dos., Mənsimov Haqverdi İsgəndər oğlu
Dizayner:
Əliyev Zaur
Nəsrəddin oğlu
ƏLİZADƏ MƏTLƏB NURUŞ OĞLU
BAYRAMOV HAFİZ MƏHƏRRƏM OĞLU
MƏMMƏDOV ƏLÖVSƏT SULİDDİN OĞLU
İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ, Dərslik, Bakı, “İQTİSAD
UNİVERSİTETİ“ nəşriyyatı, şəkilli, 2016 - 384 səh.
Dərslikdə informsiya təhlükəsizliyinin əsas anlayışları, kompüter
sistemlərində və şəbəkələrində informasiya hədələri haqqında
məlumat, onların təhlil edilməsi tutarlı səviyyədə verilir. Təhlükəsizlik
siyasətinin baza anlayışları müəyyənləşdirilir. Kriptoqrafik üsullarla
yanaşı kompüter informasiyasının müdafiə alqoritminə baxılır.
Korporativ şəbəkələrdə informasiya təhlükəsizliyinin təmin
edilməsinə kompleks yanaşma əsaslandırılır. Şəbəkələrarası
verilənlərin mübadiləsinin müdafiə edilməsinin baza texnologiyası
izah olunur. Antivirus müdafiə və onun üsullarına baxılır.
Standartlardan istifadə etməklə informasiya təhlükəsizliyinin təmin
edilməsi üçün istifadə olunan təşkilatı-qanunlar ətraflı izah olunur.
Dərslik tələbələr, bakalavr və magistr pilləsinin uyğun
ixtisasında təhsil alanlar, müəllimlər və bu sahədə çalışan elmi işçilər
üçün nəzərdə tutulmuşdur.
© Əlizadə M.N., Bayramov H.M., Məmmədov Ə.S. 2016
İNFORMASİYA TƏHLÜKƏSİZLİYİ
________________________ 4 ____________________________
Skremblerlər...............................................................
80
Simmetrik alqoritmlərin problemləri..............................
82
Yoxlama testləri………………………………………………………..
83
Açıq açarla şifrələmə. Elektron rəqəmsal
imza..........................................................................
97
Açıq açarla şifrələmə alqoritmi......................................
97
Elektron rəqəmsal imza................................................
103
Kriptoqrafik protokol.....................................
117
Kriptoqrafik protokol anlayışı........................................
117
Autentifikasiya protokolu.............................................
117
Açarların dəyişilmə protokolu........................................
121
Özünə xas xüsusiyyəti olan protokollar..........................
122
Yoxlama testləri…………………………….………………………...
124
Parolun köməyilə müdafiə. ..........................
AİS-nin təhlükəsizliyinin
təmin edilməsində parolun
köməyilə müdafiənin rolu.............................................
127
127
Parola hücum üsulları. Parolun təhlükəsizliyinin
təmini.........................................................................
129
Məhdud diapazonda izafilik..........................................
130
Lüğətə uyğun hücum..................................................
131
Fərdi lüğətə hücum.....................................................
132
Ümumi əlçatan yerlərdə saxlanılan parolların
toplanması..................................................................
133
Sosial injirinq..............................................................
134
Fişinq.........................................................................
135
Kompüter virusları və onlarla mübarizə..........
141
Kompüter viruslarının təsnifatı…………………..………………
144
Kompüter viruslarının meydana gəlməsinin qısa
tarixi…………………………………….........………………………….
148
Polimorfizm – virusların mutasiyası………............…………
193
Təhlükəsizliyə qarşı virus hədələrinin tipləri…….......…….
195